Netanyahu’dan Biden’a yanıt: Gerekirse yalnız kalır, tırnaklarımızla savaşırız

Biden'ın Refah uyarısı ve silah sevkiyatını durdurmasıyla ABD-İsrail ilişkileri daha da gerilirken Netanyahu "Gerekirse yalnız kalırız, tırnaklarımızla savaşırız. Tanrı'nın yardımıyla kazanacağız" dedi. Refah krizi İsrail iç siyasetini de karıştırdı.

Dünya 10 Mayıs 2024
Bu haber 7 ay önce yayınlandı
ABD Başkanı Joe Biden ve İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu / Fotoğraf: AA

ABD Başkanı Joe Biden’ın silah tedarikinin durdurulması konusundaki uyarısı, uluslararası ateşkes çağrıları ile İsrail’in sağcı kanadının Gazze’nin güneyindeki Refah’a yönelik geniş çaplı bir işgal başlatılması yönündeki talepleri arasında sıkışan İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’nun elini kolunu bağladı.

Amerika’nın itirazlarına rağmen Refah’ı işgal etmenin gerekli olduğu konusunda ısrar eden Netanyahu, ABD-İsrail ilişkilerini Gazze’deki savaşın bir sonraki aşamasını etkileyebilecek bir kriz yönetimi yapmak zorunda.

Konuya ilişkin X hesabından da paylaştığı konuşmasında İsrail Başbakanı, Biden’ın sözlerine atıfta bulunarak “Eğer yalnız kalmamız gerekirse yalnız kalırız. Gerekirse tırnaklarımızla savaşacağımızı söylemiştim. Ancak tırnaklarımızdan çok daha fazlasına sahibiz ve aynı ruh gücüyle, Tanrı’nın yardımıyla, birlikte kazanacağız” dedi.

Biden’ın, İsrail’in 1.5 milyon Filistinlinin sığındığı Refah kentine büyük bir operasyon düzenlemesi halinde ağır bombalar ve top mermileri de dahil olmak üzere daha fazla Amerikan silahı göndermeyeceğini söylemesi üzerine analistler, İsrail ordusunun en önemli yabancı silah tedarikçisinin desteğini kaybetme riskiyle karşı karşıya olduğunu söylüyor.

Amerikalı güvenlik yetkilileriyle on yıllarca yakın çalışmış eski bir üst düzey İsrailli savunma yetkilisi olan Amos Gilead, New York Times’a (NYT) yaptığı açıklamada “Amerika Birleşik Devletleri İsrail’e çelik bir kubbe sağlıyor. Bu sadece askeri destek değil, stratejik ve siyasi destek aynı zamanda; Birleşmiş Milletler’de, uluslararası mahkemelerde vb. Biden’ın dostluğunu ve ABD’yi kaybetmemeliyiz” diye konuştu.

Ancak İsrail ordu sözcüsü Tuğamiral Daniel Hagari ise yaptığı açıklamada ordunun “Refah’taki operasyonlar da dahil olmak üzere planlanan operasyonlar için yeterli mühimmata” sahip olduğunu söyledi.

Uzmanlar İsrail’in stoklarında Gazze şehrine geniş çaplı bir saldırı düzenlemek için yeterli silah bulunmasına rağmen ABD’nin kısıtlamalarının İsrail ordusunu belirli mühimmatları konuşlandırmada kesintiye gitmeye zorlayabileceğini belirtiyor.

Eski bir ulusal güvenlik danışmanı olan Jacob Nagel de NYT’ye verdiği demeçte “Silahlarımızı kullanma şeklimizden tasarruf etmemiz ve hassas bombalar olmadan daha fazla hedefi vurmamız gerekebilir” dedi.

İsrail Savunma Bakanlığı’nın eski satın alma müdürü Avi Dadon, İsrail kamu yayın kuruluşu Kan’a konuştu ve Amerikan silahlarının esirgenmesi halinde “endişelenebileceğini” söyledi. Ancak Netanyahu hükümetinin kilit üyeleri savaşın bu durumdan etkilenmeyeceğini söyledi.

“İsrail’in düşmanlarına olduğu kadar en iyi dostlarımıza da dönüyorum ve diyorum ki; İsrail devleti bastırılamaz” diyen Savunma Bakanı Yoav Gallant, ülkenin vatandaşlarını savunmak için “ne gerekiyorsa yapacağını” ve “İsrail’i yok etmeye çalışanlara karşı duracağını” sözlerine ekledi.

Aşırı sağcı Maliye Bakanı Bezalel Smotrich ise “Biden’ın silah ambargosu” olarak nitelendirdiği tutumuna rağmen İsrail’in “tam zafer” elde edeceğini savundu.

ABD-İsrail ilişkilerinde Refah krizi

Ağır bombalar da dahil olmak üzere Amerikan yapımı silahlar, İsrail’in Gazze’deki saldırılarında mühimmatının temelini oluşturuyor. Ancak Başkan Biden, Gazze’de ölü sayısı arttıkça İsrail ordusunu dizginlemesi için artan bir iç baskı altında. Yerel sağlık yetkililerine göre Gazze Şeridi’nde ölü sayısı şu anda 34 binden fazla.

Çarşamba günü CNN’e verdiği röportajda Biden ilk kez ABD bombalarının çatışmalarda masum sivilleri öldürdüğünü kabul etti.

İsrail ordusunun Pazartesi gecesi Refah’ın doğu kesimine tanklar ve askerler göndererek Gazze ile Mısır arasındaki ana sınır kapılarını ele geçirmesinden bu yana Amerika’nın endişeleri daha da arttı. İsrail güçleri şehrin meskûn bölgelerine girmekten kaçındı ancak Netanyahu ve kabinesi Hamas taburlarını ortadan kaldırmak için böyle bir operasyonun gerekli olduğu sinyalini çoktandır veriyordu.

Salı günü Amerikalı yetkililer Biden’ın Refah’a atılmasından korktuğu 3 bin 500’den fazla bombanın sevkiyatını askıya aldığını söyledi. Yetkililer Washington’un, bombaları hassas güdümlü mühimmatlara dönüştüren kitler de dahil olmak üzere gelecekteki sevkiyatların durumunu gözden geçirdiğini söyledi.

Biden bombalara ek olarak İsrail’in Refah’taki sivil yerleşim yerlerini işgal etmesi halinde ABD’nin topçu mermisi tedarik etmeyeceğini söyledi.

İsrail’in Birleşmiş Milletler (BM) Büyükelçisi Gilad Erdan, Biden yönetiminin kararını “hayal kırıklığı” ve “sinir bozucu” olarak nitelendirdi. “Burada acımasız bir düşmanımız var” diyen Erdan “İsrail’in silahlarına kısıtlama getirmenin zamanı mı?” diye ekledi.

İsrail’in Washington Büyükelçisi Michael Herzog da yaptığı açıklamada Biden’ın kararının “Hamas’a ve bölgedeki İsrail düşmanlarına yanlış bir mesaj gönderdiğini” olarak yorumladı.

Ancak bazı analistler krizi önemsiz olarak gördüklerini, ABD ile İsrail arasında geçmişte yaşanan anlaşmazlıklar kadar kötü olmadığını savundu. Nagel, 2016’da İran nükleer anlaşması nedeniyle ilişkilerin koptuğu sürecin “çok daha kötü” olduğunu söyledi.

Cumhurbaşkanı Herzog’dan aşırı sağcı bakanın paylaşımına tepki

Bu gergin ortamda İsrail Cumhurbaşkanı Isaac Herzog, ABD’ye İsrail’i desteklediği için teşekkür etti ve X’teki hesabında “Hamas ♥ Biden” paylaşımında bulunan aşırı sağcı Ulusal Güvenlik Bakanı Itamar Ben-Gvir’e ateş püskürdü.

Herzog “Dostlar ve müttefikler arasında anlaşmazlıklar ve hayal kırıklığı anları yaşansa bile anlaşmazlıkları açıklığa kavuşturmanın bir yolu vardır” dedi.

Netanyahu'yu başına sardığı Kahanizm boğuyor: Kaderi aşırı sağcıların elindeNetanyahu’yu başına sardığı Kahanizm boğuyor: Kaderi aşırı sağcıların elinde

İsrail ile Hamas pazarlık yapacak diye dün en az 20 kişi daha öldüİsrail ile Hamas pazarlık yapacak diye dün en az 20 kişi daha öldü

Kahire'de sonuç yok: CIA, İsrail ve Hamas heyeti Mısır'dan ateşkessiz ayrıldıKahire’de sonuç yok: CIA, İsrail ve Hamas heyeti Mısır’dan ateşkessiz ayrıldı

10Haber bültenine üye olun, gündem özeti her sabah mailinize gelsin.