Vali Gül, Yerlikaya ile Soylu’yu kıyaslar gibi: Yaklaşımı daha insancıl
Bugün anneler günü. Güzel sözler, sıcak bir sarılma, anlamlı bir hediye, bir çiçek; hepsi onlara. Peki ya şarkılar? Anneler için yazılmış nice şarkı var. Ancak ne yazık ki bazıları sevgiyi değil o annelerin hüznünü de anlatıyor.
Yazıya başlarken artık aramızda olmayan annelerin hatırasına saygılarımızı sunalım. Hemen hemen herkesin müzikle ilk tanışması annesinin söylediği ninniyle başlar. Sonrasında da devamı gelir. O bebekler büyür, besteci olur ve bu kez de anneleri için şarkılar yapar. Bu şarkılardan kimi sevgiyi anlatırken kimi de annelerin acı ve özlemlerini yansıtır. Bunlardan biri de Sezen Aksu’nun seslendirdiği ‘Cumartesi Türküsü’.
‘Cumartesi Anneleri’ için yazılmış en bilindik şarkılarından biri olan bu parça 27 Mayıs 1995’ten beri İstiklal Caddesi’ndeki Galatasaray Meydanı’nda her cumartesi toplanan annelere ithaf edilmiş. Her cumartesi diyoruz ancak aradan geçen 29 yılda kayıp çocuklarını bulmak için meydanda toplanmaları engellendi. Kimi çocuğunun akıbetini öğrenemeden göçtü bu dünyadan.
Attila Özdemiroğlu’nun düzenlediği ‘Cumartesi Türküsü’ 9 Nisan 1996’da yayınlanmıştı. Dönemin çok satan haftalık dergilerinden Aktüel’in beşinci yıldönümü sayısında verilen kasette şarkının iki farklı versiyonu yer alıyordu. Şarkının kaseti yayınlandığında Cumartesi Anneleri’nin Galatasaray Meydanı’ndaki buluşmaları henüz birinci yılını doldurmamıştı. Şarkıdan yaklaşık üç sonra Sezen Aksu bu kez de ‘Düş Bahçeleri’ adlı albümünü yayınlayacaktı. Bu albüm de bir yıl önce hayatını kaybeden Onno Tunç’a ithaf edilmişti.
Sezen Aksu’nun en üretken döneminde yayınlanan ‘Cumartesi Türküsü’ o dönem ses getirmişti. Ana haberlerde de her cumartesi akşamı mutlaka yer bulan ve kimi zaman müdahale görüntüleriyle ekranlara yansıyan bu buluşmalar önümüzdeki hafta 29 yılı geride bırakmaya hazırlanıyor. Aradan geçen zamanda şarkıyı Melek Mosso yeniden yorumlarken Bandista ‘Benim Annem Cumartesi’ ve Ahmet Kaya da ‘Beni Bul Anne’ şarkılarını yayınladı.
Anneler dünyanın dört bir yanında benzer acıları yaşadı ve ne yazık ki yaşamaya devam ediyor. Bunlardan biri de Türkiye’den binlerce kilometre uzaktaki Şili’de. 1973’teki darbe sonrası kaybolan çocuklarını arayan Şilili annelerin dramı devam ediyor. İrlandalı rock grubu U2’nun seslendirdiği ‘Mothers of the Dissappeared’ de tıpkı Sezen Aksu’nun seslendirdiği ‘Cumartesi Türküsü’nde olduğu gibi çocuklarından haber alamayan annelerin hikâyesini anlatıyor. 2010 yılında İstanbul’un Avrupa Kültür Başkenti olması vesilesiyle İstanbul’da konser veren U2 sahnede bu şarkılarını Zülfü Livaneli ile birlikte seslendirmişti. Grubun solisti Bono şarkıyı Cumartesi Annelerine adamıştı.
Rock müziğin asi çocukların içlerinde derin bir anne sevgisi yatıyor. Pink Floyd’un kurucularından Roger Waters da buna iyi bir örnek. Oldukça zor bir çocukluk dönemi geçirmişti Waters. Bir İngiliz askeri olan babasını 2. Dünya Savaşı’nda kaybeden Roger Waters’ı annesi tek başına büyütmüştü. Babasız büyüyen Roger Waters’ın hayattaki en büyük dayanağı annesi Mary Waters idi. Şarkı sözlerinde savaşlar, devletin baskıcı yönetimi ve daha pek çok şeyi anlatan Roger Waters tüm sözlerin kendisine ait olduğu Pink Floyd’un efsanevi ‘The Wall’ albümünde elbette anneye dair bir şeyler de söyleyecekti.
1979 yılında yayınlanan albümün en özel parçalarından biri de ‘Mother’dı. Savaşın yıkımını bir çocuğun gözünden anlatan şarkıda Roger Waters bir nevi kendi hayatından enstantaneleri kayda düşüyordu. Bir çocuğun annesine tüm savunmasızlığıyla sığınmasını şarkısında anlatan Waters bu bestesini günümüzde de sık sık seslendirmekte.
Şimdi biraz da anneye duyulan sevgiyi anlatan şarkılara bakalım. Bunun için listemizdeki ilk isim Barış Manço. 1988 yılına ait şarkısında Manço annesi ve babasına bir saygı duruşunda bulunuyor. Klasik Türk müziğinin ezgilerini barındıran “Sakız Hanım & Mahur Bey’ şarkısında Manço anne ve babasının yetiştiği ve sevdiği müzikal üslubu yakalıyor. Barış Manço’yu büyük yapan şeylerden biri de bu değil mi?
Sanat güneşimiz de annesi Hayriye Müren’e olan sevgisini dizelerine döken sanatçılardan bir diğeri. 1974 yılında yayınladı ‘Annem’ şarkısında duygusal dizelere yer veren Zeki Müren’in derin bir özlem taşıyan şarkı sözleri insanı çok uzaklara götürüyor.
Anne hep özlenendir. Hele ki ondan uzaktaysanız. Sezen Aksu’nun 1995 yılında yayınladığı ‘Işık Doğudan Yükselir’ albümünde yer alan ‘Ben Annemi İsterim’ tam da bu ruh halini yansıtıyor. Karadeniz’in fırtınalarını yüreğinizde hissedeceğiniz bu modern türküde Sezen Aksu mutsuz bir evlilik yaşayan genç kadının anne ve gençlik özlemini dillendiriyor. Aksu’nun gerçek manada bir Türkiye anlatısı olan ve Trakya’dan Güneydoğu’ya her bölgeye dokunan bu albümündeki her şarkıyı bu durumu göz önünde bulundurarak dinlemeyi ihmal etmeyin.
Annesini çok seven ve onun bir şarkı yazan diğer isim Queen grubunun efsanevi solisti Freddie Mercury. 20. yüzyıla damga vuran müzisyenlerde biri olan Freddie Mercury, hayatın bir cilvesidir bilinmez, kariyerinin açılışını ve kapanışını içinde anne geçen şarkılarla yaptı. Hangileri mi? ‘Bohemian Rhapsody’ ve ‘Mother Love’.