Mart ihracatındaki gerileme ve ithalattaki endişeler
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası'nın (TCMB) Nisan ayına ilişkin ödemeler dengesi verilerine göre cari açık 5,3 milyar dolarla dokuz ayın en yüksek aylık açığı oldu. Yıllıklandırılmış cari açık da ılımlı artışla 31,5 milyar dolar olarak gerçekleşti.
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın (TCMB) Nisan ayına ilişkin ödemeler dengesi verileri cari açığın artmaya devam ettiğini ve nisan ayında 9 günlük Ramazan Bayramı tatilinin de etkisiyle 5,3 milyar dolarla ulaşarak son 9 ayın zirvesine çıktığını gösteriyor. Bloomberg anketine katılan ekonomistlerin beklentisi Nisan ayında cari açığı 6,1 milyar dolar olması yönündeydi. Mart ayında cari açık 4,5 milyar dolar olarak kaydedilmişti. Nisan ayında 12 aylık cari açık da ılımlı yükseliş kaydetti. Mart ayında 31,3 milyar dolar olan yıllıklandırılmış cari açık, nisan ayında 31,5 milyar dolara yükseldi.
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) verilerine göre çekirdek gösterge olarak izlenen altın ve enerji hariç cari işlemler hesabında Nisan ayında 497 milyon dolarlık açık dikkat çekti.Verilere göre ödemeler dengesi tanımlı dış ticaret açığı 7,7 milyar dolar olarak gerçekleşti. Hizmetler dengesi kaynaklı net girişler 3,1 milyar seviyesinde olurken bu kalem altında seyahat kaleminden kaynaklanan net gelirler ise turist gelişinin artmaya başlamasıyla 2,6 milyar dolar oldu.
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, nisan ayı ödemeler dengesi verilerinin açıklanmasının ardından sosyal medya hesabından yaptığı değerlendirmede yılın kalanında cari açığın 24-27 milyar dolar aralığında seyretmesini ve yıl sonunda Orta Vadeli Program (OVP) tahmini olan 34,7 milyar doların oldukça altında gerçekleşmesini öngördüklerini söyledi. Şimşek sosyal medya paylaşımında şu görüşlere yer verdi:
Bayram etkisiyle artan dış ticaret açığı nedeniyle yıllık cari açık nisanda 31,5 milyar dolara sınırlı yükseldi.
Dış finansman girişlerindeki olumlu seyir devam etti.
Geçen yılın ilk dört ayında portföy yatırımlarında 1,5 milyar dolar net çıkış, bu yılın aynı döneminde ise 5,8… pic.twitter.com/kj9eYHTimA
— Mehmet Simsek (@memetsimsek) June 10, 2024
Ticaret Bakanı Ömer Bolat da sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda, nisanda negatif takvim etkisi nedeniyle cari işlemler açığının yüzde 3,9 artışla 5,3 milyar dolar olarak gerçekleştiğine dikkat çekti. Bolat “Cari işlemler açığı Ocak-Nisan 2024 döneminde ise bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla yüzde 45,7 azalışla 16,1 milyar dolar olarak kaydedilmiştir. Böylelikle zirve noktası olan Mayıs 2023’te 57 milyar dolar olarak gerçekleşen yıllıklandırılmış cari işlemler açığı, sonraki aylarda 25,6 milyar dolar azalarak Nisan 2024 itibarıyla 31,5 milyar dolara gerilemiştir” dedi.
Bolat nisanda yıllıklandırılmış cari işlemler açığında takvim etkisiyle gözlenen sınırlı artışın geçici olduğunu vurgulayarak mayısta önemli ölçüde daralmasının beklendiğini belirtti. Bakanlıkça açıklanan mayıs dış ticaret verilerinde ihracatın yüzde 11,4 artışla 24,1 milyar dolara çıkmasıyla Cumhuriyet tarihinin en yüksek aylık ihracatına ulaşıldığını anımsatan Bolat şunları söyledi:
“İthalatımız yüzde 10,3 gerileyerek dış ticaret açığımız 12,5 milyar dolardan 6,5 milyar dolara düşmüştür. Bu tablo yıllıklandırılmış cari işlemler açığının, mayısta 25 milyar dolar civarına kadar inebileceğini göstermektedir. Bu çerçevede yıl sonu cari işlemler açığının Orta Vadeli Program hedefinin (34,7 milyar dolar) çok altında gerçekleşeceğini öngörüyoruz. Dış ticaret dengesindeki olumlu gelişmeler, hem ekonomik büyümeyi daha dengeli bir yapıya dönüştürmekte hem de cari işlemler hesabındaki iyileşme ile makroekonomik istikrarı güçlendirmektedir. Böylece döviz yeterliliğimiz artmakta, döviz kurundaki dengeleme, fiyatların da döviz kuru yapışkanlığı ile kontrolsüz yükselişini frenleme etkisini sağlamaktadır.”
• 2024 yılı Nisan ayında negatif takvim etkisi nedeniyle cari işlemler açığı %3,9 oranında artışla 5,3 milyar dolar olarak gerçekleşmiştir. Bu rakam, tahminlerin altında kaldığını göstermektedir.
• Cari işlemler açığı 2024 yılı Ocak-Nisan döneminde ise bir önceki yılın aynı… pic.twitter.com/wY5ILLtlsR
— Prof. Dr. Ömer Bolat (@omerbolatTR) June 10, 2024
Verilere göre Nisan’da doğrudan yatırımlardan kaynaklanan net girişler 856 milyon dolar oldu. Portföy yatırımları aynı dönemde 2 milyar dolar net giriş kaydetti. Resmi rezervlerde bu ay 2,4 milyar dolar net düşüş oldu. TCMB verileri net hata noksan tarafında açığın devam ettiğini gösterdi. TCMB verilerine Nisan’da kimliksiz yani kaynağı belli olmayan para olarak bilinen net hata noksan kalemi 327 milyon dolar açık verdi. Ocak-Nisan döneminde net hata noksan açığı 15 milyar dolar oldu.
TCMB eski Başekonomisti Bilkent Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof.Dr. Hakan Kara da net hata noksan kalemindeki yüksek oranlı artışa “Yorumsuz” başlığıyla yaptığı bir sosyal medya paylaşımıyla dikkat çekti:
Yorumsuz.. pic.twitter.com/2fMr1DEGoo
— Hakan Kara (@ali_hakan_kara) June 10, 2024