Arkeologlar şaşkın: Nereden geldi bu para, en iyisi sorma!
Batı Karadeniz'in Efes'i olarak anılan Düzce'nin Konuralp bölgesinde adını Bitinya Kralı I. Prusias'tan alan Prusias Ad Hypium antik kentindeki arkeolojik kazılar tamamlanmak üzere. Sırada restorasyon var.
Tarihi milattan önce 3. yüzyıla kadar giden, zamanla üstüne yeni yapılar inşa edilen fakat toprak altı zenginliği bozulmayan bölgede Kültür Varlıkları Müzeler Genel Müdürlüğü’nün izniyle Konuralp Müze Müdürlüğü başkanlığında Düzce Belediyesi destekleriyle başlatılan arkeolojik çalışmalar 2019’dan bu yana 12 ay kesintisiz devam ediyor. Geçmiş dönemlerdeki depremler ve restorasyonlarla yıkıma ve değişime uğradığı tespit edilen antik kentteki kazı çalışmaları uzman ekiplerce yürütülüyor.
Antik tiyatro, surlar, su kemerleri ve Roma Köprüsü gibi yapıların bulunduğu Prusias ad Hypium tiyatro bölümündeki kazılarda şimdiye kadar iki bin yıllık olduğu sanılan, Yunan mitolojisinde “gözlerine bakanı taşa çeviren, yılan saçlı dişi canavar” olarak bilinen Medusa heykel başı, mask (yüz kalıbı) heykelleriyle grotesk (eski çağ Roma yapılarında bulunan tuhaf, gülünç figürlerden oluşmuş süsleme) figürü ve tonoz (tavan örtüsü) bulundu.
Sahne bölümünün ortalarında yürütülen çalışmada ise yine Yunan mitolojisindeki tanrı Apollon, zafer tanrıçası ve avcı Akteon’un kabartma heykellerine rastlandı. Tiyatro yapısının büyük bölümü açığa çıkarılan kazılarda geçen yılın son bölümünde “Dionysos Kült Mekanı”nı yansıtan aslanlı mozaik ve Büyük İskender’e ait heykel başı, arkeologları heyecanlandırdı. Doğu Roma döneminde tiyatronun amacı dışında kullanıma başlandığının tespitiyle birlikte özellikle Osmanlı döneminden itibaren yerleşim alanı olarak kullanıldığı da yapılan kazılarda anlaşıldı. Buna rağmen büyük oranda sağlam şekilde ortaya çıkarılan tiyatro yalnızca Bitinya bölgesinin değil Anadolu’nun da iyi korunmuş tiyatrolarından biri olma özelliği taşıyor.
Halk arasında “40 Basamaklar” adıyla bilinen, 100 metre uzunluğa ve 74 metre genişliğe sahip antik tiyatronun yarım daire biçimindeki oturma alanı, aslan pençesi figürleriyle süslenmiş basamakları, kemerli geçitleri ve sahnesinin bir bölümü günümüze kadar ulaştı. Prusias ad Hypium antik kentinde 10 arkeolog ve Düzce Belediyesi tarafından sağlanan 60 kişilik personel ve ekipman desteğiyle beş yıldır devam eden çalışmaların yıl sonunda tamamlanarak restorasyona başlanması planlanıyor.