AB’nin Çin’in elektrikli araçlarına vergi koyması Türkiye’ye yaradı; bir yatırım geldi bile, ikisi de kuyrukta

Avrupa Birliği’nin Çin kökenli elektrikli araçlara ek gümrük vergisi koyması, gümrük birliği üyesi Türkiye’yi bir üretim üssüne çevirmek üzere.

Dünyanın en büyük elektrikli otomobil üreticisi Çinli BYD Türkiye’de üretim için imzayı attı. Çinli elektrikli otomotiv deviyle imzalar Cumhurbaşkanlığı Dolmabahçe Çalışma Ofisi’nde Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın himayesinde Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mehmet Fatih Kacır ve BYD Yönetim Kurulu Başkanı Wang Chuanfu tarafından atıldı. Bakanlıktan bu konuda yapılan açıklamaya göre anlaşma çerçevesinde BYD’nin Türkiye’de yaklaşık 1 milyar dolar yatırımla yıllık 150 bin araç kapasiteli elektrikli ve şarj edilebilir hibrit otomobil fabrikası ile sürdürülebilir mobilite teknolojilerine yönelik Ar-Ge merkezi kurması öngörülüyor.

Ama gelen yegane Çinli şirket BYD değil. BYD’yi TOGG ile işbirliği öneren Guangzhou Automobile Group izledi, ardından bunlara SWM Motor eklendi. Çin’in önde gelen otomotiv üreticilerinden Shineray Group bünyesinde faaliyet gösteren İtalyan SWM Motor Türkiye’de üretim yapmak için başvurularını tamamladı.

Üretim 2026 sonunda başlayacak

2026 sonunda üretime başlaması hedeflenen tesiste beş bin kişiye kadar doğrudan istihdam sağlanması planlanıyor. BYD tarafından yapılan açıklamada “Türkiye’nin gelişen teknoloji ekosistemi, güçlü tedarikçi tabanı, olağanüstü konumu ve nitelikli iş gücü gibi sahip olduğu eşsiz avantajlar sayesinde BYD’nin bu yeni üretim tesisine yaptığı yatırım, markanın yerel üretim yeteneklerini daha da geliştirmekte ve lojistik verimliliği artıracaktır. Bölgede yeni enerji araçlarına yönelik artan talebi karşılayarak Avrupa’daki tüketicilere ulaşmayı hedefliyoruz” dendi.

Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mehmet Fatih Kacır da “Elektrikli araç ve batarya teknolojilerinde lider küresel marka BYD’nin ülkemize yatırım kararı almasından memnuniyet duyuyoruz. Bu yatırım kararı, Aralık ayında Çin’e yaptığımız ve BYD’nin 110.000 mühendisiyle günde 32 patent ürettiğine bizzat tanık olduğumuz ziyaretten bu yana uzun süredir devam eden görüşme ve istişarelerin ürünüdür. Yeni teknolojileri ve Ar-Ge’yi Türkiye’ye getirme çabalarımız, ülkemizin yalnızca uluslararası yatırımlar için bir merkez değil, aynı zamanda bir inovasyon ve ileri yeşil teknoloji merkezi olma potansiyelini de vurgulamaktadır. Yeni nesil araçların yüksek yerli katma değerle üretimine yönelik bu yatırım, otomotiv sektörümüze güç katacak. Avrupa’nın en büyük üçüncü otomobil üreticisi olan Türkiye’de, 35 milyar doların üzerinde yıllık tutar ile ihracatın lider sektörü olan otomotiv sektöründe yeni nesil ve çevre dostu elektrikli araçlara yönelik dönüşümü öncelikli bir hedef olarak görüyoruz. Bu kapsamda milli markamız Togg, ülkemiz için öncü bir adım olmuştur. Ülkemizde üretim yapmakta olan diğer markaların da elektrikli araçlara yönelik yatırımları bakanlığımızca desteklenmektedir. Elektrikli araçların yaygınlaşmasını destekleyici önemli unsurlardan biri olan şarj istasyonlarının tüm şehirlerimizde hızla yaygınlaşmasını sağladık. Türkiye, yeni yatırımlarla otomotiv sektöründe dönüşümün lider ülkesi olacak” dedi.

13 marka üretim yapıyor

Türk otomotiv sanayi için tarihi bir güne şahitlik ettiklerini belirten Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mehmet Fatih Kacır Kacır şunları söyledi: “Otomotiv sektöründe sekizi küresel marka olmak üzere on üç marka üretim yapıyor. 2002 yılında toplam 300 bin araca yakın olan üretimimiz, geçtiğimiz yıl 1 milyon 400 bini aştı. Mevcut üreticilerimizin kapasite artışlarını her daim destekledik. Bunun yanında, ülkemize yeni marka yatırımları çekmek için de gayretlerimizi artırdık. BYD’nin yatırım kararı, Sayın Cumhurbaşkanımızın liderliğinde sürdürdüğümüz yatırımcı dostu politikaların ve yatırımlara sunduğumuz desteklerin sonucudur. Türkiye, yatırımcılar için Gümrük Birliği yoluyla Avrupa pazarına ve yirmi üç ülkeyle imzalamış olduğu serbest ticaret anlaşmalarıyla pek çok ihracat pazarına erişim kapısıdır. Türkiye’ye güvenen ve yatırım yapanlar kazanmaya devam edecektir.”

Yatırım sinyali 1 yıl önce verildi

Bakan Kacır, milyar dolarlık yatırımın sinyalini yaklaşık bir yıl önce vermişti. Kacır, 27 Temmuz 2023’te katıldığı bir yayında, “Bu ülkeye değer katacak her markaya veya firmaya Türkiye’nin kapısı açıktır. Türkiye’de üretim yapmayı arzu eden Avrupa markaları da var, Uzak Asya markaları da var. Onlarla yoğun şekilde görüşüyoruz. İnşallah hem o Manisa’daki araziyi bir yatırımla buluşturmak hem de başka yatırımları ülkemize çekmek için çaba gösteriyoruz. Önümüzdeki dönemde Türkiye’ye yeni küresel yatırımlar kazandıracağız.” demişti.

Aralık 2023’te Çin’de üretim yapan firmaları ziyaret eden Kacır, görüşmelerinin yatırıma dönüşeceğinin ipucunu vererek, şu değerlendirmeyi yapmıştı:

“2022 yılında dünyada 23 milyon elektrikli ve şarj edilebilir hibrit araç satışı gerçekleşti. Bunun yüzde 60’ı yani 14 milyondan fazlası Çin’de gerçekleşti. Bu Çin’deki otomotiv firmalarının özellikle yenilikçi teknolojiler alanında dünyanın önüne geçmesine imkan tanıdı. Böylelikle çok sayıda Çin firması sadece Çin pazarına değil, artık küresel pazarlara da geliştirdikleri ürettikleri elektrikli araçları ihraç edebilir hale geldi. Önümüzdeki dönemde muhtemel ki pek çok ülkede otomobil pazarında yeni oyuncuların ortaya çıktığına şahitlik edeceğiz.”

Cumhurbaşkanı Erdoğan, imza törenine katıldı

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Çinli elektrikli araç üreticisi BYD Yönetim Kurulu’nu kabulünün ardından yeni nesil araç yatırımı imza törenine katıldı.

Çinli SWM Grup da geliyor

Çin’in önde gelen otomotiv üreticilerinden Shineray Group bünyesinde faaliyet gösteren İtalyan SWM Motor Türkiye’de üretim yapmak için başvurularını tamamladı. Şirketin Türkiye temsilcisi ATMO Group’tan yapılan açıklamaya göre SWM Motor 2023 yılı sonunda girdiği Türkiye pazarını global büyüme stratejisinin merkezlerinden biri olarak belirledi.

Şirket Türkiye’de üretim yapmak için başvuruda bulundu. ATMO Group üretim girişimiyle agresif büyümesini yeni bir seviyeye taşıdı. SWM Motor kısa süre önce girdiği Türkiye pazarında G01, G01F, G03F ve elektrikli hafif ticari X30L EV modelleriyle Türk tüketicisinin karşısına çıktı. SWM Motor Türkiye haziran ayı itibariyle G05 isimli yeni D-SUV modeliyle ürün gamını genişletti.

50 bin araçlık üretim tesisi düşünülüyor

Açıklamada ATMO Group Üst Yöneticisi (CEO) Anton Chernov markaya Türkiye’de ilginin yoğun olduğunu söyledi: “ATMO Group olarak Türkiye’de yatırım yapmaya ve daha fazla proje geliştirmeye ilgi duyuyoruz. Türkiye’deki çalışan sayımız geçen yıla göre iki katına çıktı. Gelirimiz her yıl artıyor ve gelişim için uzun vadeli bir planımız var. Şu an yıllık 50 binden fazla araç üretim kapasitesine sahip bir üretim tesisi üzerinde çalışıyoruz. Üretim tesisi Türkiye pazarının ihtiyaçlarını karşılayacak, Balkan ülkeleri ve AB bölgesindeki diğer pazarlara da ihracata odaklanacak. Türkiye’de üretim için aylar önce Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı ile görüşmelere başladık. Ticaret Bakanlığı ve Cumhurbaşkanlığı Yatırım Ofisi ile görüşmelerimiz de devam ediyor. Yeni projelerimiz için güçlü yerel ortaklarla aktif olarak iletişim halindeyiz. Ancak yatırım projesi hakkındaki nihai karar devletten sağlanan destek tedbirlerine bağlı olacaktır.”
Chernov Türkiye’de modern hibrit ve elektrikli araçların yanı sıra bir dizi ticari aracın üretimini gerçekleştirmeyi planladıklarını belirterek “Tüm detayları netleştirmek için aktif olarak çalışıyoruz ve devletin desteğini ve aktif yardımını umuyoruz” dedi.

Türkiye’de ilgi fazla

SWM Türkiye Ticari Direktörü Burak Azmanoğlu da Türkiye’de markaya yoğun ilgi olduğunu vurgulayarak şu bilgileri paylaştı: “Son dönemdeki yasal düzenlemelerdeki değişikliklerle birlikte mevcut iş modelimizi yerel üretim seçeneklerini de içerecek şekilde gözden geçirmeye başladık. Türkiye uzun vadeli iş geliştirme açısından yüksek potansiyele sahip bir bölge. Profesyonel ve güçlü bir bayi ağı kurduk ve yeni ortaklar katılmaya devam ediyor. Satış sonrası hizmetler ve yedek parça tedarikinde genişleyen bayi ağımızla müşterilerimizi destekliyoruz. Türkiye genelinde ilk parti gelen araçlarımız yollarda. İlk müşterilerin yorumları çok olumlu oldu ve Türkiye’de markanın imajı için çok şey yaptık. Amacımız Türk müşterilere yüksek kaliteli SUV modellerini uygun fiyatlarla sunmaya devam etmek ve istediğimiz konuma gelene kadar Türkiye’deki operasyonlarımızın gelişimine yatırım yapmaya devam edeceğiz.”

Çinli BYD elektrikli araç satışında Tesla’yı geçti

Ek vergi Çinli BYD’yi Türkiye’ye çekti: 1 milyar dolarlık fabrika kuruyor