Deyf muamması: İsrail 7 Ekim’in beynini öldürdüğünü söylüyor ama…

Filistinliler daha Hamas’ın siyasi büro şefi İsmail Haniye’nin ölüm haberini atlatamadan İsrail ordusu bir ölüm haberi daha verdi: 13 Temmuz’da Gazze’nin güneyine düzenlenen saldırılarda Hamas’ın Gazze’deki en üst düzey askeri lideri Muhammed Deyf de öldürülenler arasındaydı. Deyf ordunun iddia ettiği gibi gerçekten hayatını kaybettiyse savaşın başından bu yana Gazze’de öldürülen en yüksek rütbeli Hamas lideri olacak. Deyf Gazze’deki iki numaralı Hamas lideri, bir numara ise Yahya Sinvar. İsrail savaşın başından beri aradığı Sinvar’a hâlâ ulaşamadı.

İsrailli yetkililerin “güvenli bölge” diye Filistinlileri sıkıştırdığı El Mavasi bölgesi 13 Temmuz’da ağır bombardıman altına alınmıştı. Bu saldırıda en az 90 kişi hayatını kaybetmişti. İsrail bu saldırıyı düzenlemesine gerekçe olarak 7 Ekim saldırısının beyni olduğu bilinen Deyf’in El Mavasi’de saklanmasını göstermişti. Hatta saldırı sonrası Deyf’in öldüğü de iddia edilmişti ama kısa süre sonra bu iddiaların yerini Deyf’in yakın arkadaşlarından Rafi Selame’nin öldürüldüğü almıştı.

O dönem İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu “Bu ikisinin saldırılardan kurtulduğuna dair kesin bilgi yok, ama sizi temin ederim ki öyle ya da böyle Hamas’ın zirvedeki isimlerine ulaşacağız” demişti. Hamas’ın yanıtını ise Halil El Hayya El Cezire’den duyurmuştu: “Deyf şu anda sizi dinleyip yalanlarınıza gülüyor.” Ancak şimdi İsrail ordusunun resmi sosyal medya hesabından Deyf’in gerçekten öldürüldüğüne dair “Artık teyit edebiliriz: Muhammed Deyf ortadan kaldırıldı” diye yazıldı. Ordu bu sonuca istihbarat sonucu ulaştıklarını söyledi ama ekstra herhangi bir kanıt da sunmadı.

Hamas Siyasi Büro Üyesi İzzet El-Rişk, Deyf’in ölüp ölmediği konusuna ancak askeri kanadın açıklık getirebileceğini söyledi. Telegram üstünden konuşan El-Rişk, “Herhangi bir Kassam Tugayları liderinin şehit olduğunu teyit etmek ya da yalanlamak askeri kanadın ve hareketin öncülerinin sorumluluğundadır. İkisinden biri açıklama yapmadığı müddetçe medyada çıkan haberler ve diğer tarafların sözleri haberi doğrulayamaz” dedi. Hamas’ın askeri kanadından ise henüz bir açıklama gelmedi.

Hamas’ın askeri kanadını düzene sokan isim

1965 yılında fakir bir Filistinli ailenin çocuğu olarak dünyaya gelen Deyf, Han Yunus’taki mülteci kampında büyüdü. Hamas’a da grubun kurulduğu günlerde katıldı. Örgütün kademelerinde hızla yükselerek bomba yapımında usta bir isim olarak öne çıktı. 1990’larda barış sürecinin sekteye uğramasına neden olan otobüs bombardımanlarının mimarı da yine Deyf’ti. Hamas’ın silahlı kanadı İzzeddin El Kassam Tugayları’nın kurucusu ve 20 yılı aşkın süredir de lideri olan Deyf uzun zamandır İsrail’in ölüm listesindeydi ve en az yedi suikast girişiminden kurtulmuştu. Deyf’in son hamlesi 7 Ekim’de 1200 İsraillinin öldürüldüğü Aksa Tufanı Operasyonu olmuştu.

Deyf Gazze’nin sahne ışıkları altındaki isimlerinden biri değil. Halk arasında çok görülmediği gibi çok fazla fotoğrafı da yok. Ama Gazze’de İsrail’in ulaşmakta zorlandığı tünel ağının inşasında da Hamas’ın savaş operasyonlarının planlanmasında da rol oynadı. Uluslararası Ceza Mahkemesi mayıs ayında hem Haniye hem de Deyf için “savaş suçu ve insanlığa karşı işlenen suçlar” nedeniyle tutuklama kararı çıkarılmasını istemişti. Aynı sebeplerden İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ve Savunma Bakanı Yoav Gallant için de tutuklama kararı çıkarılmak isteniyor.

İsrail ölümünü kutluyor ama…

İsrailli aşırı sağcı Maliye Bakanı Bezalel Smotrich de Deyf’in ölümünü savaşın sürdürülmesi için bir neden olarak göstererek “Her cephede savaşmaya devam ettikçe Hamas’ın çöküşüne daha da yakın olacağız. Zaferden önce bir saniye bile duramayız” dedi.

İsrail hükümeti Hamas’ın lider kadrosunu ortadan kaldırmayı savaşın hedeflerinden biri olarak görüyor. İsrailli yetkililere göre liderler öldürülürse Hamas’ın hayatta kalma şansı da azalacak ancak Hamas’ın operasyonlarının bundan nasıl etkileneceği henüz belli değil. İsrail daha önce de birçok üst düzey komutanı öldürmüştü ama grup onların yerini çabucak doldurmuştu. Haniye’nin ölümünün ardından Hamas sözcüleri “İşgalci İsrail Hamas Haraketi ve Filistin halkının iradesini kırmak istiyor ancak Hamas bir fikirdir. Yöneticilerinin şehadetleri de bu fikrin önüne geçmez” açıklaması yapmıştı.

Deyf’in ölümü Haniye’nin naaşının Tahran’da omuzlar üstünde taşınmasının ardından geldi. Haniye’nin İran topraklarında İsrail’e ait güdümlü füzelerle vurulması Ortadoğu’da İran’ı da içine alacak daha büyük bir savaşa işaret ederken ateşkes müzakerelerinin nasıl etkileneceği de belirsizliğini koruyor. İsrail şimdiye kadar Haniye saldırısını üstlenmedi, ama hem İran’ın dini lideri Ayetullah Ali Hamaney hem de ülkenin yeni cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan intikam yeminleri etti.

İsrail Savunma Bakanı Yoav Gallant, Hamas’ın askeri kanadından bir liderin öldürülmesinin “Hamas’ın Gazze’de askeri ve idari otorite olarak ortadan kaldırılma sürecinde önemli bir dönüm noktasını geçtiklerini” söyledi. Gallant açıklamasının devamında “Hamas’ın parçalanmakta olduğunu ve Hamas mensuplarının önünde teslim olmaktan ya da yok edilmekten başka seçenek kalmadığını” söyledi.

Son günlerin en büyük katliamında muamma: Deyf ve Han Yunus Tugayı komutanı öldü mü?