Bir yazılım güncellemesi arızasının küresel faturası 5,4 milyar dolar oldu
CrowdStrike kaynaklı küresel yazılım sorunu nedeniyle geçen ay havayolu şirketlerinin hisseleri sert düştü. ABD'li Southwest Airlines'ın hisseleri yüzde 5,8; American Airlines'ın yüzde 6,1, United Airlines'ın ise yüzde 6.7 değer kaybetti.
Güvenlik hizmeti veren CrowdStrike’tan kaynaklanan küresel yazılım sorununun en çok etkilediği sektörlerin başında havacılık geldi. Avrupa Hava Seyrüsefer Emniyeti Teşkilatı (EUROCONTROL) tarafından yayımlanan Avrupa Havacılık Genel Bakış Raporu’nda, 19 Temmuz’da CrowdStrike’tan kaynaklanan hatanın havayolları ve havalimanları üstünde zincirleme etki yarattığı belirtildi. Böylece halihazırda oldukça yoğun olan rotalarda ilave baskı oluştu.
Orta Avrupa’nın büyük bölümündeki zorlu hava koşullarıyla birleşen bu durum kıta genelinde önemli gecikme ve aksamalara neden olurken uçuşlarda gecikmeler de rekor seviyelere ulaştı. Ayrıca raporda küresel kesintinin çok sayıda hava yolu ve havaalanını etkilediğine işaret edildi. İngiltere’de bulunan, ülkenin ve dünyanın en büyük havalimanlarından Heathrow ve Gatwick’te de kesintiden dolayı gecikmeler yaşandı.
Merkezi ABD’de yer alan “FlightAware” internet sitesindeki verilere göre ise küresel yazılım sorunu dünya genelinde günde ortalama 90 bin uçuş yapan ticari havayolu firmalarını ciddi sıkıntıya soktu. Kriz günü 5 bin 171 sefer iptal edilirken 46 bin 13 uçuşta rötar oldu.
Dünyada bu yıl günlük uçuş iptal ortalaması yaklaşık 1200 oldu, 19 Temmuz’da ise uçuş iptallerinde dört katın üstünde artış meydana geldi.
Küresel yazılım şirketlerinin hava yolu şirketlerine maliyeti de oldu. Delta Air Lines CEO’su Ed Bastian, CrowdStrike’tan kaynaklanan küresel yazılım sorununun şirkete maliyetinin 500 milyon dolar olduğunu belirtti. Bastian aksaklıklar nedeniyle tazminat isteyeceklerini belirterek “Başka seçeneğimiz yok” dedi.
CrowdStrike’tan kaynaklanan küresel yazılım sorunu küresel piyasalarda da satış baskısını artırmıştı. Böylece havayolu şirketlerinin hisselerinde geçen ay genel olarak bir düşüş eğilimi görüldü. Temmuzda ABD havayolu şirketleri Southwest Airlines’ın hisseleri yüzde 5,8, American Airlines’ın yüzde 6,1, United Airlines’ın hisseleri 6,7 değer kaybetti.
Fransız Air France yatırımcısına yüzde 0,1; Çin’li China Southern Airlines yüzde 1,7 kaybettirdi. Borsalarda Japan Airlines’ın hisselerinde yüzde 3, Güney Koreli Jeju Air’in hisselerinde yüzde 6,2, Kanadalı Air Canada’nın hisselerinde yüzde 11,1 azalış görüldü.
Küresel yazılım sorunundan küresel bazda en olumsuz etkilenen şirketlerden bir tanesi ABD merkezli Delta Airline olmasına karşın bu şirketin hisseleri geçen ay yüzde 6,9 arttı. Yatırımcısına Alman Lufthansa yüzde 1,6, Avustralya merkezli Qantas yüzde 10,4 kazandırdı.
Dünyanın önde gelen hava yolu şirketlerinin temmuz ayı hisse performansları şöyle:
Şirket Temmuz ayı hisse performansı (yüzde)
Qantas +10,4
Delta Airlines +6,9
Lufthansa +1,6
Air France -0,1
China Southern Airlines -1,7
Japan Airlines -3
Southwest Airlines -5,8
American Airlines -6,1
Jeju Air -6,2
United Airlines -6,7
Air Canada -11,1