Van’daki tansiyon diğer şehirlere sıçradı: Gözaltılar ve yeni yasaklar
Türkiye genelinde kimi bölgelerde doğal kimilerinde beşeri yollarla çıkan orman yangınları sürüyor. Bakan İbrahim Yumaklı birçok noktada durumun 'kontrol altına alınmaya yakın' olduğunu duyurdu. Şimdiye kadar beş kişi tutuklandı.
‘Son 53 yılın en sıcak temmuz ayının’ yaşanması gibi sık sık meteorolojik rekorların kırıldığı Türkiye’de orman yangınları bir kez daha öncelikli sorun olarak karşımızda duruyor. Her yaz sezonu binlerce hektar ağaçlık alana mal olan, kimi zaman doğal kimi zaman beşeri yollarla meydana gelen afetlere karşı yeterli önlemler bir türlü alınamıyor.
Orman yangını riski sıcaklıkların arttığı, buna karşılık yağışların ve havada nemin azaldığı zamanlarda yükseliyor. Bu nedenle 1 Mayıs ve 31 Ekim arası ‘tehlikeli dönem’ olarak kabul ediliyor. Ateşin en yükseldiği aylarsa temmuz – ağustos.
Nitekim bu ay bitmeden beş ilde sekiz nokta daha alevlere teslim oldu. Ekipler ve gönüllüler yangınları söndürmek, ormanlardaki canlıları kurtarmak için adeta seferberlik ilan etti.
Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı, Muğla’da Yatağan ve Ula ilçelerinde çıkan orman yangınlarına yönelik çalışmaları yakından takip etti. Yangınların söndürme çalışmalarını helikopterle inceleyen Bakan Yumaklı daha sonra Ula Yangın Yönetim Merkezi’ne geçerek basına açıklamalarda bulundu.
Yumaklı sabah saatlerinden itibaren orman yangınları hakkında bilgilendirmeler yaptığını belirtti. İzmir’in Karşıyaka ilçesindeki Yamanlar yangınının kontrol altına alındığını, Menderes ilçesindeki Tahtalı Barajı çevresindeki yangının da büyük oranda kontrol altına alındığını söyledi. Sarp ve kayalık alanlarda yangınla mücadeleye devam edildiğini belirten Bakan Yumaklı, gece boyunca çalışmaların süreceğini ve şu an için tehlike arz eden bir durum olmadığını bildirdi.
Aydın’ın Bozdoğan ilçesinde geniş bir alana yayılan yangının da kontrol altına alındığını bildiren Yumaklı, Karabük’ün Ovacık ilçesindeki yangının tamamen söndürüldüğünü açıkladı. Manisa Gördes ve Uşak Eşme’deki yangınların ise büyük oranda kontrol altına alındığını, soğutma çalışmalarının sürdüğünü belirtti. Yumaklı perşembe gününden itibaren toplam 247 yangına müdahale edildiğini ve bunlardan 241’inin kontrol altına alındığını söyledi. Yangınların çoğunun artık kontrol altında olduğunu, ancak yine de dikkatli olunması gerektiğini vurguladı.
Muğla’nın Ula ilçesindeki yangına 10 dakika içinde müdahale edildiğini belirten Yumaklı bölgedeki yangınla mücadelenin devam ettiğini ve rüzgarın düşük olmasının yangının yayılmasını engellediğini ifade etti. Yumaklı, Muğla’nın Yatağan ilçesindeki yangına da kısa sürede müdahale edildiğini ancak yerleşim yerlerine yakın olan bölgelerde tedbir amaçlı olarak 58 evin tahliye edildiğini söyledi.
Bakan Yumakl ıyangın riskine karşı dikkatli olunması gerektiğini ve 15 Eylül’e kadar tüm ilgili kurumların alarm durumunda olduğunu belirtti. Ayrıca yangınların çıkış sebebine ilişkin henüz net bir bilgi olmadığını, kolluk kuvvetlerinin bu konuda araştırma yaptığını ve net bilgilere ulaşıldığında kamuoyuyla paylaşılacağını ifade etti.
Yukarıda kimi yangınların doğal kimilerinin beşeri yollarla çıktığından bahsetmiştik. Bu habere konu olan yerleşim yerlerinin ikisinde alevler tamamen insan hatası, umursamazlığı yüzünden yükselmiş.
Yumaklı Karşıyaka’daki yangının piknik ateşinden, ki bazı resmi olmayan kaynaklar bunun ‘açık unutulan semaver’ olduğunu ileri sürüyor, Ödemiş’tekininse iki çocuğun içtikleri sigarayı yere atmasından çıktığını duyurdu.
Gelelim birçok insanın aklındaki bir numaralı soruya; “Yanan yerlere ne olacak?”
Yumaklı yılda 500 milyonun üzerinde fidanı toprakla buluşturduklarını belirterek buraların da yeniden ağaçlandırılacağını söyledi.
Ayrıca üstünü çize çize gelecek pazar gününe kadar yoğun bir hassasiyet gerektiğini anlattı:
“Eğer mümkünse kapalı alanların dışında, açık alanlarla bir kibrit bile çakmayalım, ateş veya alev oluşturacak herhangi bir eylemde bulunmayalım. Çok basit bir şeyin nelere mal olduğunu yaşadık. 15 Eylül’e kadar bizim hassasiyetimiz sürecek. Alarm durumumuz devam edecek.”
Adalet Bakanı Yılmaz Tunç sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada 12-17 Ağustos tarihleri arasında Aydın, Muğla, İzmir, Manisa, Tunceli, Bolu ve Uşak gibi illerde meydana gelen orman yangınlarıyla ilgili olarak Cumhuriyet başsavcılıklarının çalışmalarını kamuoyuyla paylaştı.
Bu süre zarfında gözaltına alınan 22 kişiden 9’unun tutuklandığını bildiren Tunç soruşturmaların titizlikle ve çok yönlü sürdürüldüğünü vurguladı. Açıklamasında “Toplam 22 şüpheli gözaltına alınmış olup, bu şüphelilerden 9’u tutuklanmış, 5’i hakkında adli kontrol kararı verilmiş, 1’i ise ifadesinin ardından serbest bırakılmıştır. Halen 7 şüphelinin gözaltı işlemleri devam etmektedir” şeklinde bilgi verdi.
Bakan Tunç ormanların hayat kaynağı olduğunu ve bunları korumanın herkesin ortak sorumluluğu olduğunu belirtti. Yangınlardan etkilenen vatandaşlara geçmiş olsun dileklerini ileten Tunç “Yeşil vatanımızı korumak için fedakarca çalışan tüm ekiplerimize kolaylıklar diliyorum” sözleriyle de sahada görev yapan ekiplerin önemine dikkat çekti.
Manisa’nın Gördes ilçesinde Boyalı yakınlarındaki ormanda, 14 Ağustos’ta saat 14.30 sıralarında yangın çıktı. Söndürme çalışmaları sürerken aynı gün saat 17.30 sıralarında başka bir noktada daha orman yangını çıktı. Ekiplere hızlıca takviye yapıldı. Havanın kararmasıyla yangına gece görüşlü helikopter ile müdahale devam etti.
Ertesi günün ilk ışıklarıyla yangına havadan ve karadan yeniden müdahale başladı. Ancak bu kez de Kayacık ve Kaşıkçı’da iki farklı yangın çıktı.
Kaşıkçı’da tarım arazilerinde çıkan yangın aynı gün içinde söndürülürken Boyalı ve Kayacık mahallelerindeki yangınlar sürdü. Tedbir amaçlı 20 hanelik Karayakup ve 57 hanelik Yeniköy tahliye edildi.
40 kişinin yaşadığı Karayakup’ta cami dahil tüm evler yanarak kullanılamaz hale geldi.
Yangının üçüncü gününde alevler rüzgarın etkisiyle büyüyerek Salihli’nin kırsal Kale, Kemer, Kurttutan ve Hacıhıdır mahallelerine ulaştı. Dört mahalle tedbir amaçlı boşaltıldı. İnsanlar eşyalarını ve hayvanlarını güvenli bölgeye taşıdı.
Kale’de bazı evler tamamen yandı. Müdahale dördüncü gününde sürüyor.
İzmir’in Karşıyaka, Urla ve Menderes ilçelerinde çıkan ormanlık ve makilik alanlardaki yangınlara havadan ve karadan müdahale devam ediyor.
Kentte 15 Ağustos’ta Karşıyaka ilçesi Yamanlar Karatepe mevkisindeki ormanlık alanda başlayan ve yerleşim yerleriyle sanayi sitesine sıçrayıp üç mahallenin de boşaltılmasına neden olan yangına gece görüşlü helikopterlerle müdahale edildi.
İzmir Valisi Süleyman Elban, Urla’nın Balıklıova yakınlarında çıkan yangın nedeniyle bölgedeki bir sitenin tahliye edildiğini söyledi:
“Ekipler hızlı müdahale etmesine rağmen belli oranda yangın maalesef yayıldı. Bölgede 440 konuttan oluşan bir yazlık site var, bu site dışında herhangi bir yerleşim yerini tehdit etmiyor. Bu siteye de ulaşmaması ve can, mal kaybı olmaması için tüm ekiplerimiz yoğun bir şekilde oraya yangının ulaşmaması için çalışıyor. Vatandaşlarımızın da bir riske girmeden oradan ayrılması için uyarıya bulunduğumuzda, vatandaşlarımın büyük çoğunluğu uyarımızı dikkate alarak evlerini terk ettiler. Fakat 34 vatandaşımız son ana kadar ayrılmama konusunda direnç gösterince onları da kara yoluyla risk oluşturduğu için sahil güvenlik ekiplerimizin teknesiyle deniz yoluyla tahliye ettik.”
Çevre ve Şehircilik Bakanı Murat Kurum da şu bilgiyi verdi: “46 binamızda 66 bağımsız bölümde incelememizi yaptık. 36 bina 52 bağımsız bölümün de yangından etkilendiğini ağır acil yıkılacak bina olarak tespitlerini yapmış olduk. Söndürme çalışmaları bittikçe hasar tespitlerimiz devam edecek.”
Aydın’ın Bozdoğan ilçesi Alhisar yakınlarındaki ormanda önceki gün saat 16.30 sıralarında yangın çıktı. Alevler rüzgarın etkisiyle kısa sürede geniş bir alana yayıldı. Hışımlar’da üç ev, bir ahır ve bir çiftliğe, Örmepınar’da ise iki eve zarar verdi.
Çiftlikteki 10’a yakın küçükbaş, 100’den fazla kümes hayvanı yanarak öldü. Kulağı yanan bir keçiyse veteriner tarafından tedaviye alındı.
Alevler daha sonra rüzgar nedeniyle Muğla’nın Kavaklıdere ilçesine bağlı Çavdır’ın sınır noktasına ulaştı. Dozerler, iş makineleri yangının ilerlememesi için yoğun çaba sarf etti. İtfaiyeciler hat üzerinde olası sıçramaya karşı hazır bekledi. Mahalleli de kendilerine ait traktörlerle bölgeden uzaklaştı.
Çavdır’ın yakınındaki Yeşilköy’de de tedbir amaçlı 30’dan fazla yaşlı, çocuk ve hastalar tahliye edildi, 20’den fazla hayvan da güvenli alanlara götürüldü.
Yangın, üçüncü gününde Muğla’nın Kavaklıdere ilçesi ile Aydın’ın Bozdoğan ilçesi sınırları arasında yer alan Hışımlar, Güre, Örmepınar ve Yeşilköy mahallelerinde sürüyor.
Karabük Ovacık ve Safranbolu ilçelerinde önceki gün saat 15.00 sıralarında orman yangınları çıktı. Safranbolu Ovacuma ve Ulu Yayla Mağarası mevkiindeki yangın yedi saatte kontrol altına alındı. Üç köy evi zarar gördü. İki büyükbaş hayvan öldü.
Orman Genel Müdürlüğü verilerine göre 2012 ile 2023 yılları arasındaki on yıllık dönemde yaşanan orman yangınlarının yüzde 5,3’ü kasıt, yüzde 34,5’i ihmal ve kaza, yüzde 11,9’u da doğal nedenlerle gerçekleşti.
Yangınların yüzde 48,3’ünün ise nedeninin bilinmediğine dikkat çeken rapora göre, bu nedeni bilinmeyen yangınlarla zarar gören orman ekosistemi miktarının son 11 yılda 86 bin hektarı bulduğu vurgulanıyor.
Yanan orman alanlarının beşte ikisinin neden yandığının tespit edilemediğine işaret eden raporda “Nedeni bilinmeyen bir soruna karşı mücadele etmek de oldukça zor olduğu için, bu belirsizlik içinde orman yangınlarıyla mücadelede başarılı olma şansı da azalıyor” tespiti yapılıyor.