ABD Seçim Günlüğü: Milyonların izlediği münazara Harris’e yaradı, Trump tövbeli

Münazarayı geride bırakalı üç, 11 Eylül anma etkinliklerinin üstünden iki gün geçti. Bu yoğun iki günün üstünden adayların dinleneceğini sanıyorsanız yanılıyorsunuz. Hafta sonu verdikleri aranın acısını çıkarmak isteyen adaylar bundan sonraki süreçte epey yoğun bir programa sahip.

🗺️Kim nerede: Cumhuriyetçilerin adayı Donald Trump dün önce Arizona’nın Tucson şehrinde konuşma yaptı, sonra da California’da bağış toplantısına katıldı. Demokratların adayı Kamala Harris ise öğleden sonra Kuzey Carolina’nın Charlotte kentinde miting düzenledi, sonra da yine Kuzey Carolina’nın Greensboro kentine uçarak günün ikinci mitinginde konuştu. Harris’in başkan yardımcısı adayı Minnesota Valisi Tim Walz da bir kampanya etkinliğine katılmak için Michigan’a gitti.

📈Yeni anketler ne zaman?

🔎Salı günkü münazaranın gerçekten bir etkisi olup olmadığını bize yapılacak yeni anketler gösterecek. Son olarak New York Times’ın münazara öncesi yaptırdığı ankette Trump Harris’in bir puan önüne geçmişti hatırlarsınız. Ancak münazarada Trump öyle öfkeli, öyle dayanaksız ve komplo teorileriyle dolu konuştu ki neredeyse herkes münazaranın kazananının Trump’a ara ara alaycı cevaplar veren ama saldırgan tavrını hiç bırakmayan Harris olduğunu düşünüyor. (Trump her ne kadar tam tersini düşünse de.) Ama münazarayı kazanmak demek, yarışın mutlak kazananı olacağınız anlamına gelmiyor. Çalışma arkadaşım Berrak Güngör dünkü yazısında buna birçok örnek verdi.

Yine de anketler seçim gününe kadar bizim pusulamız olacak. Yakında anketörlerin alelacele yaptıkları anketlerin sonuçlarını göreceğiz. Bu anketlerin çoğu genel seçmen kitlesini yansıtmayabilir. Nihayetinde herkes Taylor Swift gibi münazarayı izlemedi.

📊Münazarayı kaç kişi izledi?

Münazara sonrası merak edilen sorulardan biri Harris ve Trump atışmasını kaç kişinin izlediğiydi. Sorunun cevabı nihayet Nielsen’den geldi: 67,1 milyon insan o akşam televizyonunun karşısına geçip münazarayı izlemiş. Trump ve ABD Başkanı Joe Biden’ın haziran ayındaki münazarasını 51 milyon kişi izlemişti. Yani bariz bir artış var.

🔎Yakınlaşalım: Münazara birçok kanalda eşzamanlı yayınlandı. Pastanın büyük payını tabii ki yayını yapan ABC 19 milyon izleyiciyle aldı. Onu 10 milyonla NBC, dokuz milyonla Fox News, 6,2 milyonla CBS, 6,3 milyonla MSNBC, 6,1 milyonla CNN ve 4,8 milyonla Fox izledi. Son münazarada olduğu gibi bu münazarayı da canlı izleyenlerin büyük çoğunluğu 55 yaşın üstündeki kişilerdi. (Bir kıstas sayılmaz tabii ama) benim de konuştuğum ABD’li yaşıtlarımın çoğu seçime o kadar kayıtsız ki Kamala mı Trump mı diye sorduğumda da, bu siyasetçilerin politikaları hakkında ne düşünüyorsun diye sorduğumda da doğru düzgün bir yanıt alamıyorum. Türkiye’de politik bilinç (Roblox’un kapanması sağ olsun) beş yaşa kadar düştüğü için bu kadar kayıtsız olmaları beni epey şaşırtıyor ve özendiriyor.

✍️Not düşelim: Nielsen reytingleri hesaplarken yayın hizmeti veren kanallardan gelen canlı izlenmeleri hesaba katıyor. Sosyal medyada paylaşılan klipler bu izlenmeye dahil edilmiyor.

🔴Neden önemli? Münazarada çok ilginç anlar yaşandı. Ekonomi tartışılırken Trump birdenbire Harris ve babasına “Marksist” dedi. Konu kürtaja geldiğinde Trump yine “Eyaletler çocukları öldürüyor” dedi. Bu da yetmedi göçmen sorunu konuşulurken “Göçmenler köpek eti, kedi eti yiyor” dedi. Bunlar öyle iddialardı ki, uzun zaman sonra ilk kez münazara sunucuları devreye girerek eşzamanlı bilgi teyidi yapmak zorunda kaldı. Bu örnekler ışığında Amerikalılar sandığa gittiklerinde neye oy vereceklerini az buçuk anlamış oldular.

Aması var: Trump-Biden münazarasına göre bir artış olduğunu söylemiştik zaten. Ama önceki senelerin münazaralarının izlenmelerine baktığımızda bunun da yine sönük kaldığını görüyoruz. Mesela 2016 yılında Trump’ın Hillary Clinton ile münazarasını 84 milyon insan izlemişti. Trump ve Biden’ın 2020’deki münazarasını ise 73 milyon kişi takip etmişti.

🤔Yeni münazara olacak mı? Münazara öncesi Trump ikinci ve üçüncü rauntlara açık olduğunu ima etse de salı gününden sonra münazara kapılarını bir daha açılmamak üzere kapadı. Çarşamba sabahı Fox News’e konuşan Trump, bu seçim döneminde bir daha münazaraya katılmayacağını söyledi. Öte yandan Harris, Charlotte’taki mitinginde “Seçmenlere bir münazara daha borçluyuz bence” dedi. Trump da bu sözleri duymuş olacak ki Truth Social’dan Harris’e kükreyerek “ÜÇÜNCÜ MÜNAZARA OLMAYACAK” dedi. Eski başkana göre zaten münazarayı kazandığı için ikinci bir raunda gerek yok. O kendini böyle teselli ededursun biz biraz da başkan yardımcısı adayları arasında yapılacak olası bir tartışma bekliyoruz. Ohio Senatörü JD Vance çok değişik bir karakter. Trump’ın bile mesafeli durduğu Proje 2025’i açıktan destekliyor mesela. Ayrıca 2021’deki “kedi besleyen çocuksuz teyzeler” çıkışı da bugün hâlâ tartışılıyor. Kim bilir bir münazarada daha nasıl gaflar çıkarırız. Düşüncesi bile ellerimi kaşındırmaya yetti.

🤑Gelsin paracıklar

New York Times’ın haberine göre Harris, münazarayı takip eden ilk 24 saatte 47 milyon dolar bağış topladı. Bu da iki adayın topladığı bağışlar arasındaki uçurumun giderek açıldığı anlamına geliyor.

💸Yakınlaşalım: O 24 saatlik süre içinde yapılan 47 milyon dolar bağış 600 bin farklı kişiden gelmiş. Harris’in yarışa dahil olduğunu açıkladığı ilk gün topladığı 81 milyon dolardan sonra bu bağış, 24 saatte toplanan en büyük ikinci bağış.

👀Peki ya Trump: Trump’ın kampanyası münazaradan sonra eski başkanın ne kadar para topladığı konusunda bir açıklama yapmadı. Ama Trump’ın önde gelen bağışçıları, memnun kalmadıkları münazara performansının bağış toplama sürecine zarar verebileceği konusunda endişeli. Merak ediyorsanız söyleyelim: Trump’ın bugüne kadar 24 saatte toplayabildiği en yüksek bağış 53 milyon dolardı.

🔴Neden önemli: Seçim yarışında asılan her bir afişin, televizyonda çıkan her bir reklamın, YouTube’da ağız tadıyla bir şey izleyecekken ekranınıza düşen 5-10 saniye izlemek zorunda kaldığınız o reklamların hepsi için para gerekiyor. Bu para da bağışlarla sağlanıyor. Mesela AdImpact’e göre Harris’in kampanya ekibi, yarışın son altı haftasında radyo ve televizyona Cumhuriyetçilerden 130 milyon dolar daha fazla harcama yapmayı planlıyor.

Ama: Cumhuriyetçilerin bağışçıları parasal olarak Demokratlardan çok daha güçlü. Şimdi Musk gibi bir milyarder çıkıp tek bir çekle Demokratların planını bozabilir.

🍔McDonalds vardı da biz mi yemedik?

Münazaranın en tartışmalı konularından biri biraz önce de bahsettiğimiz “Haitili göçmenlerin köpek, kedi eti yemesiydi.” Eski başkanın argümanı Ohio’nun Springfield sakinlerinden birinin 27 Ağustos’ta Haitili göçmenlerden şikayet ettiği videodan kaynaklanıyordu. O videoda adam, Haitili göçmenlerin parklardaki ördekleri yakalayarak yediğini söylüyordu. (Tanıdık geldi, değil mi?) Tabii video o kadar viral oldu ki başka iddialar da ortaya atıldı. Haitili göçmenler milletin kedisini, köpeğini yiyordu sözde. Springfield’ın yerel yönetimi bu konuya bir açıklık getirmek zorunda kaldı ve bu iddiaları yalanladı.

🍿Ama Trump ve güruhu bunu kanıtlamaya kararlı görünüyor. Özellikle de Trump’a büyük yatırım yapmış ABD’li milyarder Elon Musk. Bir genç kadının TikTok’ta Hatililer hakkında konuştuğu bir videoyu paylaştı Musk. Gelin o videoda kadın neler anlatıyor bir bakalım: “”Benim babam Haiti’den ABD’ye 60’ların sonunda geldi. Babam ne başkalarının hayvanlarını yiyor ne de vuduya inanmıyordu. Ama adadakilerin çoğunun vuduya inandığını söylüyor. Kedi yemelerinin de iki sebebi var. İlk sebebi hayatta kalma güdüsü. Haiti Batı Yarımküre’nin en fakir ülkesi. Öyle gidip aşevinde yiyemezdiniz ya da McDonald’s’a gidip beleşe ya da ucuza bir şeyler alamazdınız. İkinci sebebi de vudu inançları nedeniyle hayvanları kurban ediyorlar. Bu hayvanları o tanrılara farklı nedenlerle kurban ediyorlar.” Kadın bunları anlattıktan sonra “gerçekleri konuşmanın ırkçılık olmadığını” ve Trump ile dalga geçenler kaynak araştırması yapmamakla suçluyor.

pic.twitter.com/0GHYnRzGdO

— Elon Musk (@elonmusk) September 12, 2024

🙈Bomba tehditleri havada uçuştu: Trump’ın Springfield’ı sahne ışıklarının altına itmesinden iki gün sonra kentte bomba tehdidi baş gösterdi. Belediyenin açıklamasında şehir genelinde birçok tesise bomba tehdidi yapılması nedeniyle belediye binasının kapatıldığı açıklandı. Yetkililer bomba tehdidiyle münazara arasında bir bağlantı kurmadı ama tam da münazaranın ardından Springfield’ın hedef alınması ilginç. Bu arda şehrin yöneticisi Bryan Heck çarşamba günkü açıklamasında “şehirle ilgili sosyal medyada dolaşan yanlış bilgilerin iyice çarpıtılmasının kendini hayal kırıklığına uğrattığını” söylemişti.

📚Ne okumalı?

📍Harris’in münazara performansını övüyoruz ama ekonomi konusunda gerçekten de iyi bir performans sergileyebildi mi? Jedediah Britton-Purdy ekonomi mesajlarında bir şeylerin eksik olduğunu düşünüyor. O eksiklerin ne olduğunu buradan okuyabilirsiniz.

📍David French, Springfield’daki Hatililerin evcil hayvanları yediği iddiası üstünden Trump döneminde ve MAGA (Amerika’yı Yeniden Yücelt) hareketi içinde yayılan komplo teorilerinin ne kadar hızlı yayılabildiğini, özellikle de sağcı medyanın buna nasıl çanak tuttuğunu anlatmış.

📍Münazara sonlandığında manşetler sadece Harris’in Trump’ı nasıl savunma moduna soktuğunu yazmakla kalmadı, şarkıcı Taylor Swift’in Harris’i desteğini de yazdı. Swift durup durup neden Harris’in başarılı olduğu akşamı seçmişti? Jennifer Weiner kalemine buyrun. 

📍Biz Trump ve Harris’in performansını konuşuyoruz ama münazara moderatörlerinin performansı nasıldı? Trump’ın her dediğine bilgi teyidi yapan sunucular, Harris’in üstüne yeterince gidebilmiş miydi? Mark Penn ve Andrew Stein, ABC’nin tarafsızlık sınavında sınıfta kaldığını düşünüyor. 

📍Münazarada kürtajdan göçmen mevzusuna, çevre sorunlarından ekonomiye her şey konuşuldu da bilim masaya yatırılmadı. Daniel Engber, Harris’in evrime inanıp inanmadığı sorusunu merak ediyor mesela. Kim verecek bunun cevabını?

ABD Seçim Günlüğü: Trump’ın başarısızlığı Harris’e Beyaz Saray anahtarını verir mi?