Nereden nereye: Savaştan önce hiç dron üretmeyen Ukrayna şimdi yılda dört milyon kapasiteye ulaştı

İki buçuk yıldır amansız bir savaşın içinde olmak Ukrayna’ya çok şey öğretti. Biri savaşla yaşamak, ikincisi devlet başkanının gittiği her yerde asker kıyafeti içinde olması. Ama öğrendiği en önemli şey Batı’dan aldığı ancak Rus topraklarında kullanamadığı silahlara baka baka kendi dronlarını üretmesi oldu. “Bana balık verme, balık tutmayı öğret” düsturunu benimsemek zorunda kalan Ukrayna artık bu işte kendine belli bir hız da katmış durumda.

Devlet Başkanı Volodimir Zelenski Ukrayna’nın yılda dört milyon dron üretebileceğini ve diğer silahların üretimini de hızla artırdığını söyledi. Salı günü Kiev’de onlarca yabancı silah üreticisi şirketinin yöneticileri önünde konuşan Zelenski Ukrayna’nın bu yıl 1,5 milyon dron üretmek için sözleşme yaptığını söyledi.

Aslında bu tam bir “Nereden nereye” durumu. Çünkü Rusya’nın işgaline kadar Ukrayna’da neredeyse hiç dron üretilmiyordu. Zelenski “Sürekli Rus saldırısı altında olduğumuz bu büyük çaplı savaşın son derece zor koşullarında kendi savunma sanayiimizi kurmayı başardık” dedi.

Ukrayna Başbakanı Denis Şımal aynı toplantıda Ukrayna’nın geçen yıl yerli silah üretimini üç katına çıkardığını ve bu yılın sadece ilk sekiz ayında üretim hacmini bir kez daha ikiye katladığını söyledi. Ancak Ukraynalı yetkililer üretim miktarı konusunda kesin konuşmaktan kaçınıyor.

ABD’nin desteğini alsa da Rusya’nın gerisinde

31 aydır süren ve sonu da görünmeyen bu savaşta Ukrayna devlet bütçesinin yaklaşık yarısını, yani 40 milyar dolarını savunmaya harcadı. Bu daha çok Batılı müttefiklerinin askeri ve mali desteğiyle mümkün oldu. ABD Dışişleri Bakanlığı’nda yer alan bilgilere göre Washington savaşın başından bu yana Kiev’e 61,3 milyar dolar değerinde askeri destek verdi.

Öte yanda Ukrayna’dan çok daha büyük ve zengin olan Rusya’nın askeri harcamalarını gelecek yıl yüzde 25 artırarak 145 milyar dolara çıkarması bekleniyor. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin geçen haftaki bir açıklamasında Moskova’nın bu yıl üretilen dron sayısını 10 kat artırmayı planladığını söyledi. Geçen yıl Rus kuvvetlerine teslim edilen dronların sayısı 140 bine yakındı. Yani bu yıl sayının 1,4 milyona çıkarılması isteniyor.

Ukraynalı yetkililer ise savunma ihtiyaçlarının artmaya devam edeceğini ancak bu sırada yabancı fonların azalacağını düşünüyor. Bunda haksız da sayılmazlar. ABD seçimlerine 32 gün kaldı ve sandıktan Cumhuriyetçiler çıkarsa Ukrayna’yı uluslararası arenada yalnızlaşacağı günler bekliyor olabilir. Hem Donald Trump hem de başkan yardımcısı adayı JD Vance Ukrayna savaşının bir an önce sonlandırılmasını istiyor. Avrupa ise Trump endişesiyle kendi savunma harcamalarını artırmış durumda. Daha bağımsız ve güçlü bir Avrupa kurma planlarının üstüne düşerken Ukrayna’yı aksatmaları mümkün.

İşte bu yüzden Kiev yerli üretime ağırlığını vermiş durumda. Şımal hükümetin 2025 yılında yerli silah üretimindeki büyümeyi desteklemek için savunma harcamalarını artırmayı planladığını söyledi: “Gelecek yılı bütçe planlamasında silah alımına ayrılan fonlarda yüzde 65 artış söz konusu. Bu da neredeyse yedi milyar dolar artış anlamına geliyor.”

NATO’dan izni kapamadı

Şımal Ukrayna’nın stratejisinin uzun menzilli yerli dronlarının özelliklerini geliştirerek Rus kuvvetlerine karşı teknolojik avantajı ele geçirmek. Moskova güçleri Ukrayna’nın doğusundaki Donetsk’te istikrarlı bir şekilde ilerlerken bu ihtiyaç hiç olmadığı kadar yüzünü gösteriyor. Daha dün küçük maden kasabası Vuhledar Rusya’nın eline geçti.

Ukrayna’nın önceliği Rusya’nın derinlerine saldırabilmek. Zelenski bunun için Batı’dan aldığı uzun menzilli füzeleri kullanmak istiyor ama şu ana kadar bu izni kapamadı. ABD Başkanı Joe Biden’ın hele hele Ortadoğu bu kadar karışıkken Avrupa’da daha büyük bir savaşa işaret edecek bir izni, görevi bırakmasına az bir süre kala izin vermesi mümkün mü, tartışılır.

Öyle ya da böyle salı günkü etkinlikte Ukraynalı şirketlerle yabancı şirketler arasında mühimmat, dron ve ekipmanları onarmak üstüne birçok anlaşma imzalandı. Fransız Alman savunma şirketi KNDS Kiev’de yeni bir ortak üretim başlattığını duyurdu.

İddia: Rusya Çin’de gizli dron projesi başlattı, İran da Moskova ve Husilerin silah ticaretine aracılık ediyor