Dört soruda Kuzey Kore’nin Rusya’ya asker konuşlandırması: Batı ve Güney Kore neden teyakkuzda?

Batı’nın son günlerde sıkça gündeme getirdiği bir istihbarat: Kuzey Kore birlikleri, Rus saflarında savaşabilmek için Rusya’ya gönderildi ve burada eğitim alıyor. Bunu ilk olarak Güney Kore ve Ukrayna iddia etti ama bugün ABD Savunma Bakanı Lloyd Austin de açıklamasında Kuzey Kore’nin Rusya’ya asker konuşlandırdığını teyit etti. Rusya ve Kuzey Kore iddiaları yalanlarken Güney Kore, Ukrayna’ya verdiği askeri desteği tekrardan değerlendirebileceğini ima etti. Kuzey Kore’nin Rusya’ya asker konuşlandırması çok da şaşırtıcı bir hamle olmaz. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in Kuzey Kore ziyaretinde yapılan savunma paktı tam da buna işaret ediyordu zaten: İki ülkeden birine saldırılırsa diğeri hemen yardıma koşacak. Kuzey Kore’nin hamlesi neden Batı’yı ve Güney Kore’yi rahatsız ediyor? Dört soruda ele alalım:

Kuzey Koreli askerler gerçekten Ukrayna’da mı?

Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski, Kuzey Koreli askerlerin Rusya savaşına katıldığı konusunda müttefiklerini birçok kez uyardı. En son geçen haftaki NATO zirvesinde sayı da verdi: 10 bin Kuzey Koreli asker ve teknik personel Ukrayna’ya geliyor. Zelenski konuşmasında Rusya’nın Kuzey Koreli iki askeri birliği eğittiğine dair elinde istihbarat olduğunu ve bunların her birinin altı bin kişiden oluşan iki tugayı içerdiğini söyledi.

Zelenski ayrıca Kuzey Koreli askerlerin “geçici olarak işgal edilmiş topraklarda” görüldüğünü söylüyor ve Rusya’nın bu grupları Ukrayna’ya sokmaya hazırlandığına inanıyor. Ukraynalı lider sayıyı yüksekten tutarken Güney Kore biraz daha ölçülü yaklaşarak aralarında özel harekâttan askerlerin de olduğu 1500 kişinin Rusya’ya gönderildiğini söyledi.

Ukrayna istihbaratından bir kaynak daha öncesinde Kuzey Korelilerin Rus ordusuyla çalıştığını, bunların çoğunlukla mühendislik konusunda yardımcı olduklarını söylemişti. Buna göre Kuzey Koreli askerler de Rusya’ya verdiği mühimmatların kullanımını konusunda Rus askerlerini bilgilendiriyor.

Kuzey Koreli askerlerin Rusya’nın uzak doğusunda kalan bölgede bulunan bir eğitim sahasında üniforma ve teçhizatlarını alırkenki görüntüleri bu iddiaları güçlendirdi. Sosyal medyada dolaşan görüntülerde askerlerin Rusya’nın Çin sınırına yakın Sergeyevka Eğitim Alanı’na vardıkları görülüyor.

The Biden administration is afraid of admitting North Korea has joined Russia’s war against Ukraine as this has consequences, such as eviscerating its refusal to allow Ukraine to use US weapons inside Russia. North Korean troops arrive in Kursk tomorrow.
Will somebody please… https://t.co/q2dl6dXiMw pic.twitter.com/9r9OGKFLSd

— Taras Kuzio🇬🇧🇪🇺🇺🇦🇮🇹 (@TarasKuzio) October 23, 2024

İngiltere Savunma Bakanı John Healey, salı günü parlamentodaki açıklamasında “yüzlerce savaşçının Kuzey Kore’den Rusya’ya yollanmasının kuvvetle muhtemel olduğunu” söyledi.

Başta “Araştırıyoruz” diyerek konuya temkinli yaklaşan ABD de sonuç olarak Kuzey Kore’nin Rusya’ya asker konuşlandırdığına kanaat getirdi. Bunu teyit eden ilk ABD’li yetkili Austin oldu: “Rusya’ya giden Kuzey Kore birlikleri olduğuna dair kanıtlar görüyoruz. Ne yapacaklarını zamanla göreceğiz.” Bununla birlikte Washington Kuzey Koreli askerlerin Ukrayna’ya girdiğini düşünmüyor. En azından şimdilik. Ellerindeki istihbaratın Kuzey Koreli askerlerin Rusya’nın doğusunda eğitim aldığı yönünde olduğu tahmin ediliyor.

Kuzey Kore ve Rusya ne alaka?

Rusya ve Kuzey Kore’nin her ikisinin de ortak özelliği Batı tarafından dışlanmaları. Özellikle Ukrayna savaşı başladığından beri ilişkileri daha da dostane bir havaya büründü. Haziran ayında biraz önce de bahsettiğimiz kritik savunma paktını yaparak “Birimize saldırırsanız ötekimize saldırmış sayılırsınız” dedi. Bu da esasında NATO ittifakının beşinci maddesinden farklı sayılmaz.

Bu süreçte birçok hükümet Pyongyang’ı Moskova’ya silah tedarik etmekle suçladı. Kuzey Kore’nin bu mühimmatları, hem gıda ihtiyaçlarını hem de teknolojik açığını kapatması karşılığında gönderdiği tahmin ediliyor. Bu tür bir alışverişe dair somut kanıt yok ve her iki ülke de suçlamaları reddediyor.

Tepkiler nasıl?

Kremlin sözcüsü Dmitri Peskov, Kuzey Koreli askerlerin Rusya’ya getirildiği iddialarını “aldatmaca” olarak niteleyerek reddetti. Gazetecilerin konuyla ilgili sorularına Kuzey Kore’nin “yakın bir dost” olduğu yanıtını veren ve iki devletin “her alanda ilişkilerini geliştirdiğini” söyleyen Peskov, “Bu işbirliği üçüncü ülkelere hedef aldığımız bir şey değil” dedi.

Kuzey Kore de pazartesi günü Birleşmiş Milletler (BM) Genel Kurul toplantısı sırasında iddiaları “asılsız ve klişe söylentiler” olarak niteledi. Ancak Seul bu durumu hiç de hafife almıyor. Güney Kore Dışişleri Bakanlığı, Rus büyükelçisini çağırarak “Kuzey Kore birliklerinin bir an önce ülkelerine gönderilmesini” istedi.

Güney Kore Dışişleri Bakan Yardımcısı Kim Hong Kyun, sözü geçen konuşlanmanın BM Güvenlik Konseyi kararlarının ihlali olacağı uyarısını yaparken, Ulusal Güvenlik Ofisi nasıl bir karşılık vereceklerini görüşmek üzere acil toplantı düzenledi.

Toplantının ardından Ulusal Güvenlik Başkan Yardımcısı Kim Tae Hyo, hükümetin Rusya ve Kuzey Kore arasındaki askeri işbirliğin ilerlemesine göre kademeli olarak önlem alacaklarını söyledi. Önlemlerin neler olacağı belli değil ama Güney Koreli yetkililer bunların diplomatik, ekonomik ve askeri tedbirler olacağını söyledi.

Dünyanın en büyük silah tedarikçilerinden biri olan Güney Kore, Batı’nın Rusya’ya yaptırımlarına destek verse de Ukrayna’ya şimdiye kadar sadece insani yardım ve mali yardım yolladı. Ancak savaş halindeki ülkelere silah ihracatı konusundaki sınırlamalar nedeniyle Kiev’e doğrudan silah tedarik etmedi.

Önemi ne?

Kuzey Kore’nin herhangi bir müdahalesi savaşta dönüm noktası olabilir. İzole edilmiş ve Batı’nın ağır yaptırımına tabi tutulan Kuzey Kore, yıllardır ilk kez bir savaşa aktif destek vermiş olacak. Pyongyang sahip olduğu 1,2 milyon askerle dünyanın en büyük ordularından birine sahip.

Analistlere göre Kuzey Kore bu şekilde ordusuna savaş deneyimini kazandırabilir. Bu sayede kendi silahlarının çalışma şekliyle ilgili doğrudan bilgi edinebilir. Bu da Güney Kore ile savaşında bir avantaj olarak bunu hanesine yazabilir.

Kuzey ve Güney Kore dünyanın en korunaklı sınırlarından birine sahip ve teknik olarak savaş halinde. Çünkü 1950’lerdeki savaş bir barış anlaşmasıyla sona erdirilmedi. İki ülke arasındaki ilişkiler, Moon Jae In döneminde iyileşir gibi olmuş, 2018’de sınırda asker barındırmama anlaşması yapılmıştı. Ancak Yoon Suk Yeol başa geçtiğinden beri diplomatik ilişkiler epey hasar gördü. 2018 anlaşması rafa kaldırıldı, sınırlar yeniden mayınlarla döşeniyor ve askerler yoğun bir şekilde konuşlandırılıyor.

Güney Kore ordusunun eski korgenerallerinden Chun In Bum, CNN International’a Rusların ihtiyaç duyduğu insan gücü desteğine karşılık Kuzey Korelilerin ihtiyaç duyduğu para, teknoloji ve deneyimi kazanacağını söylüyor. Analistler konuşlandırılanların konvansiyonel birliklerden ziyade “elit” kuvvetler olacağını düşünüyor. “Orada başarılı olurlarsa sadece ilk elden savaş deneyimi kazanmış olmayacaklar, aynı zamanda tanınırlık da elde edecekler. Dolayısıyla bu tüm dünya için ciddi bir sorun” diyen Chun sözlerine “Ya Kuzey Koreliler bunu bir alışkanlık haline getirirse? Ya iyi eğitimli asker devşirme merkezi haline gelirse? Bu konuşlanmanın potansiyeli çok endişe verici olmalı” dedi.

Zelenski bu kez rakam verdi: 10 bin Kuzey Kore askeri Ukrayna’ya geliyor

Kuzey Kore dediğini yaptı, Güney’e giden yolları havaya uçurdu