Erdoğan Biden’ın ATACMS kararını beğenmedi: Savaşı körükleyecek hamle

Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan Brezilya’da iki gün süren G20 zirvesinden Türkiye’ye döndü. Uçakta gazetecilerin sorularını yanıtlayan Erdoğan’ın odağında Ukrayna’da yükselen tansiyon vardı. Malum ABD Başkanı Joe Biden Amerikan yapımı ATACMS füzelerinin Rus topraklarında kullanılmasına uzun süre izin vermemişti ama tam da şimdi, koltuğu Trump’a devredeceği sırada izin verdi. Rusya’nın bu harekete tepkisi “Batı bize açtığı savaşı yeni bir aşamaya taşıyor” oldu. Rus yetkililer Biden’ın kararından yola çıkarak NATO’yu hedef gösterdi. Dolayısıyla kararda katkısı olmasa da NATO üyeleri de potansiyel hedef haline geldi. Peki Erdoğan bu konuda ne düşünüyor?

Bu kararı doğru bulmadığını söyleyen Erdoğan “Ukrayna-Rusya savaşının başından bu yana daha fazla silah, daha fazla kan, daha fazla gözyaşı ile değil, daha fazla barış çabası, daha fazla iyi niyet ve diplomasiyle sona erebileceğini düşünüyoruz. Şimdi savaşı körüklemek, hiç bitmemesini hatta yayılmasını sağlamak için yapılmış bir hamle olarak yorumlanacak bir adım Sayın Biden’dan geldi. Biden’ın bu adımı çatışmayı tırmandırmasının ötesinde Rusya’nın daha büyük tepki vermesine yol açacaktır” dedi.

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in dün ülkenin nükleer doktrinini değiştirmesine de değinen Erdoğan “Tüm bunlar bölgeyi ve dünyayı yeni ve büyük bir savaşın eşiğine getirebilir. ‘Benden sonrası tufan’ anlayışıyla hiçbir yere varılmaz. Ukrayna ve Rusya tarafının kışkırtmalara kapılmadan, sükuneti muhafaza ederek barışa odaklanmaları beklentimiz ve temennimizdir. Bu büyük hatanın oluşturduğu zeminde yapılacak en ufak yanlış, provokasyonlara kapılmak, barut fıçısına ateş atmaktan farksız olacaktır. Dolayısıyla herkese dikkatli davranmayı tavsiye ediyorum” diye konuştu.

Bu arada ABD Kiev’deki Büyükelçiliği’ni savaşın başından bu yana ilk kez kapatma yoluna gitti. Sebep olarak da şehrin vurulma ihtimalini gösterdi. Aslında şehir savaşın başından beri Rusya’nın hedefinde ve birçok kez vuruldu. Ama ilk kez ABD büyükelçiliğini kapatma kararı aldı.

Trump’ın kabinesi ne olacak?

Trump’ın kabinesi belli oldukça geçmişte nasıl bir Türkiye politikası izledikleri de netleşmeye başlıyor. Mesela dışişleri bakanı olarak adı geçen Marco Rubio 2021’de 54 senatörün imzaladığı “Türk hükümeti insan haklarını ihlal ediyor” mektubunun yazılmasında etkili olmuştu. Ulusal güvenlik danışmanlığında adı geçen Mark Waltz da PKK’nın Suriye’deki uzantısı YPG’nin destekçisi. Sadece Türkiye de değil; bu isimlerin İsrail politikası “Batı Şeria diye bir şey yoktur” seviyesinde. Daha önce Erdoğan bu konuyla ilgili yine bir uçak dönüşünde “Trump başa gelmeden yorum yapmak doğru olmaz” minvalinde konuşmuştu.

Aynı yorumu tekrarlayan Erdoğan “İlişkilerimizi ön yargılar üzerine inşa edemeyiz. Burada çok dikkatli, çok hassas olmamız lazım. Seçilmiş Başkan Donald Trump her ne kadar savaşları bitireceğini söylese de yeni döneme ilişkin şimdiden yorum yapmak için çok erken” diye konuştu. Trump kabinesindeki isimlerin geçmiş söylemlerini göz ardı etmediklerini söyleyen Erdoğan, “Trump’ın kabinesinde kimlerin olduğu, yaklaşım tarzlarını tabii ki analiz ediyor, hazırlıklarımızı ona göre yapıyoruz. Ancak esas olan iktidar sorumluluğunu üstlendikten sonra yaptıklarıdır. Biz Sayın Trump’ın savaşları bitirme söylemine inanmak istiyor, bu yönde adımlar atmasını bekliyoruz” dedi.

Trump’ın kabinesi YPG destekçisi olsa da, sağlık bakanı olarak ismi geçen Robert F. Kennedy Jr. seçimden kısa süre sonra eski Fox News sunucusu ve Trump’ın önde gelen destekçilerinden Tucker Carlson’ın programında Trump’ın Suriye’de Türk askerleriyle yerli askerler arasında çıkacak bir çatışma sırasında sayıları kısıtlı olan Amerikan askerlerinin arada kalacağını söylediğini aktarmış, başkanın askerleri Suriye’den çıkarmayı istediğini söylemişti. Bu ikilemde Trump’ın sözünün mü yoksa kabinesinin sözünün mü geçeceği belirsiz. Ama Erdoğan bu konuyla ilgili olarak şöyle söylüyor:

“Amerika’nın Suriye’den çekilmesinin oluşturacağı yeni duruma da mevcut gerçekliğe de Türkiye olarak biz hazırız. Milli güvenliğimiz her şeyden önde gelir.”

Trump öncesi tansiyon zirvede: ABD Kiev’deki büyükelçiliğini kapattı