Amerikan Başkanı Trump ile Rusya Devlet Başkanı 1,5 saat telefonda konuştu, Ukrayna barışı için Suudi Arabistan’da buluşmaya kara verdi. Avrupalı ülkeler “Bizim olmadığımız barış masası sağlam olmaz” diyor.
Rusya, 2022 yılının. Şubat ayında Ukrayna’yı işgale giriştiğinde NATO ve Avrupa Birliği ayağa kalktı. Çünkü bu saldırıyı Avrupa’nın güvenliğine karşı bir saldırı olarak görüyorlardı.
Aradan geçen zamanda Avrupa ülkeleri ve ABD’nin askeri yardımları sayesinde Ukrayna, Rus ordusunu durdurmayı hatta kısmen geriletmeyi de başardı ama savaş artık bir siper savaşına dönüşmüş durumda ve ne zaman biteceğine dair hiçbir işaret ortada yok.
İşte bu aşamada Amerika’nın yeni başkanı Donald Trump devreye girdi, “Joe Biden değil ben başkan olsam bu savaş hiç başlamazdı” diyen Trump epeydir kapalı kapılar ardında Rusya ve Ukrayna arasında bir barışı oluşturmaya çalışıyor, dün de Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’i arayarak 1,5 saatlik bir telefon konuşması yaptı.
Konuşma sonrası Trump, Putin ile Ukrayna barışı konusunda yüz yüze pazarlık etmeye karar verdiklerini açıkladı.
İlk açıklama biraz tuhaftı, çünkü savaşın doğrudan tarafı olan Ukrayna’dan kısaca söz ediliyor, ABD’nin masada Ukrayna adına mı, yoksa bir çeşit hakem olarak mı oturacağı belirtilmiyordu.
İzleyen saatlerde Donald Trump daha önce “Ona da haber vereceğim” dediği Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski ile bir telefon konuşması yaptı, bunu da kendi sosyal medyasından duyurdu.
Trump “O da (Zelenski) Devlet Başkanı Putin gibi barış istiyor. Savaşla ilgili çeşitli konuları ele aldık, cuma günü Münih’te yapılacak olan ve Başkan Yardımcısı JD Vance ile Dışişleri Bakanı Marco Rubio’nun heyete liderlik edeceği toplantıyı konuştuk. Bu toplantının sonuçlarının olumlu olacağından umutluyum” dedi.
Rusya-Ukrayna Savaşı’nın “tamamen gereksiz bir ölüm ve yıkım” olduğunu ve bu savaşın artık sona ermesi gerektiğini vurgulayan Trump mesajını “Tanrı Rusya ve Ukrayna halkını korusun” diye bitirdi.
Amerikan ve Rus Devlet Başkanları arasında alışılmadık uzunlukta süren telefon konuşmasında Putin’in Trump’ı Moskova’ya, Trump’ın da Putin’i Washington’a davet ettiği ortaya çıktı.
Bu konuyu Beyaz Saray’da gazetecilere açıklayan Amerikan Başkanı “Aslında onun (Putin’in) buraya gelmesini bekliyoruz, ben de oraya gideceğim ama muhtemelen Suudi Arabistan’da da bir araya geleceğiz. İlk kez Suudi Arabistan’da bir araya geleceğiz ve neler yapabileceğimize bakacağız. Bu savaşı sona erdirmek istiyoruz” dedi.
ABD Başkanı Trump bir soru üzerine Ukrayna’nın NATO’ya üyeliğinin “uygulanabilir” olmadığını düşündüğünü söyledi.
Trump “Uzun zamandır Ukrayna’nın NATO’ya girmeyeceğini söylüyorlar, benim için sorun yok. Onun NATO’ya girmesi uygulanabilir değil” değerlendirmesini yaptı.
ABD olarak Ukrayna’ya 350 milyar dolardan fazla para verdiklerini ve bugüne kadar bunun karşılığında bir şey almadıklarını anlatan Trump bundan sonra Ukrayna’ya destek olmaya devam edeceklerini ancak bunun karşılığında bu ülkeden nadir toprak mineralleri alacaklarını kaydetti.
Avrupa’nın Ukrayna’ya borç olarak savunma desteği sağladığını, buna mukabil Joe Biden yönetiminin karşılığını almadan bu ülkeye destek verdiğini söyleyen Trump savaşın sona ermesini istediğini ancak bundan sonra Ukrayna’ya verecekleri desteğin karşılığını alacaklarını vurguladı.
Başkan Trump, Putin’le yaptığı telefon konuşmasını duyurduğu sosyal medya mesajında “Öncelikle, her ikimizin de mutabık kaldığı üzere, Rusya-Ukrayna Savaşı’nda yaşanan milyonlarca ölümü durdurmak istiyoruz. Birbirimizi ziyaret etmek de dahil çok yakın bir şekilde birlikte çalışma konusunda mutabık kaldık. Ayrıca ekiplerimizin (savaşı durdurmak üzere) derhal müzakerelere başlaması konusunda da mutabık kaldık. Bu görüşmeden haberdar etmek üzere Ukrayna Devlet Başkanı (Volodimir) Zelenski’yi arayarak işe başlayacağız” demişti.
Bu açıklama Rusya-Ukrayna savaşında en az ABD kadar kendilerinin de taraf olduğunu düşünen Avrupa ülkelerini, en başta da Almanya, Fransa ve İngiltere’yi rahatsız etti. Bu üç ülke, ABD ile Rusya arasında Ukrayna ve Avrupa’nın güvenliği hakkında yapılacak pazarlıkların bir parçası olmak istiyor.
Avrupa Birliği Komisyonu da yedi Avrupa ülkesiyle birlikte bu konuda bir açıklama yaparak “Hepimizin ortak hedefi Ukrayna’yı güçlü bir pozisyona getirmek. Ukrayna ve Avrupa pazarlıkların tarafı olmalı” dedi.
Açıklamada Ukrayna’ya çok güçlü güvenlik garantileri verilmesi gerektiği vurgulandı.
Bu arada NATO toplantıları için Avrupa’ya gelen Amerika’nın yeni Savunma Bakanı Pete Hegseth de bütün bu gelişmeler henüz yaşanmamışken bir açıklama yapmış, Ukrayna’nın barış için 2014 öncesi sınırlarına dönme şartının savaş sahasının gerçekleriyle bağdaşmadığını söylemişti.
Ukrayna Cumhurbaşkanı Zelenski de ayrı bir açıklamasında Rusya ile bir toprak değiş tokuşuna hazır olduklarını söylemişti.