Türkiye’nin görsel hafızası Eczacıbaşı koruması altında

Bülent Eczacıbaşı Vakfı bünyesinde 1 Ekim 2023’te kurulan Fotoğraf Araştırma Merkezi 1 Aralık’ta açıldı. Merkezin temel amacı; Türkiye’de risk altında olan çeşitli fotoğraf arşivi ve koleksiyonlarını toplamak, muhafaza etmek, dijital ortama aktarmak ve bunları araştırmacıların yanı sıra kamuoyunun hizmetine sunmak olacak.

İş insanı Bülent Eczacıbaşı fotoğraf kültürünü ve Türkiye’nin görsel hafızasını geleceğe taşıyacak örnek bir girişime imza attı…

İstanbul Modern Sanat Müzesi çatısı altında yer alan ancak yönetim ve işleyiş bakımından özerk olan BEVFAM, belgesel ve basın fotoğrafçılığından amatör arşivlere, ticari fotoğrafçılıktan devlet kurumlarınca görevlendirilen fotoğraflara kadar geniş bir üretim alanına odaklanacak.

Geçtiğimiz ay merkeze kazandırılan arşivler arasında Mehmet Bayhan, Tuğrul Çakar, Nusret Elgin, Nusret Nurdan Eren, Sinan Koçaslan, Robert John Marshall, Mert Rüstem, Gülnur Sözmen ve Sinan Turan arşivleri bulunuyor.

Fotoğrafa olan tutkusuyla tanınan Bülent Eczacıbaşı 3 yıl önce İstanbul Modern’in yeni binasının yapım sürecini konu alan “Dönüşümden Yansımalar: Yeni İstanbul Modern’e Doğru” adlı bir sergi açmıştı.

Ayrıca, hazırlanan protokoller kapsamında İstanbul Modern Sanat Müzesi Fotoğraf Koleksiyonu’nda yer alan bazı arşivlerden ve İKSV’nin İstanbul Bienali arşivinden bir seçki de merkezin kendi veritabanına bağlı web sitesi üzerinden kamuya açılacak.

BEVFAM’ın Yönetim, Danışmanlık ve Yapı Proje Danışmanlığını fotoğrafçı, yazar ve öğretim görevlisi Orhan Cem Çetin üstlenirken, koordinatörlük görevini İstanbul Modern Sanat Müzesi küratörü ve Fotoğraf Bölüm Yöneticisi Demet Yıldız Dinçer yürütecek.

Merkez uzun vadede sadece statik bir arşiv ara yüzü olmanın ötesine geçmeyi amaçlıyor. Planlanan başlıca faaliyet alanları arasında yayınlar, çalıştaylar, etkileşimli sergiler ve diğer arşiv projeleriyle ortak çalışmalar yer alıyor.

Bu arada BEVFAM Koleksiyonu’na www.bevfam.org adresi üzerinden çevrimiçi olarak ulaşılabiliyor.

Bülent Eczacıbaşı, açılış toplantısında merkezin görevinin sadece arşivleri korumak değil; aynı zamanda araştırmacıların, akademisyenlerin ve kamunun erişimine açarak bu malzemeleri yaşayan bir bilgi kaynağına dönüştürmek olduğunu belirterek, şöyle konuştu: “Tarihçilerden sosyal bilimcilere, sanatçılardan öğrencilere kadar geniş bir kullanıcı kitlesi için bu arşivlerin yeni araştırma ve üretimlere esin kaynağı olmasını önemsiyoruz. Genç kuşakların bu görsel mirasla ilişki kurması, sorgulaması ve yeniden yorumlaması da merkezin asli görevleri arasında.”