İran’da enflasyon protestosu

İran’da döviz kurunun rekor kırması sonrasında Pazartesi günü İranlı tüccarlar ve esnaf ikinci gün protestoya çıktı.

Sosyal medyadaki videolarda Tahran merkezindeki Saadi Caddesi’nde ve Ana Kapalıçarşı yakınındaki Şuş semtinde yüzlerce kişinin toplandığı görüldü.

Yerel kaynaklara göre esnaf kepenk kapattı ve çevredeki diğer dükkanlara da aynı çağrıyı yaptı.

Yarı resmi ILNA birçok işletmenin ticareti durdurduğunu yazdı. Bazı dükkanlar açık kalsa da Tahran’da hayat büyük oranda durdu.

Haber kaynakları yoğun bir polis baskısının olmadığını yazdı, ancak bölgeden gelen görüntüler polisin göz yaşartıcı gaz kullandığını gösterdi.

İran riyali, dolara karşı Pazar günü 1 milyon 420 bin riyal seviyesine geriledi. Pazartesi günü 1 milyon 380 bin riyalden işlem gördü.

Hızlı değer kaybı enflasyon baskısını artırıyor ve gıda ile günlük ihtiyaçların fiyatını yükseltiyor. Son günlerde devreye giren benzin fiyatı değişikliğinin de bu tabloyu ağırlaştırabileceği belirtildi.

Devlet istatistik merkezine göre Aralık enflasyonu geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 42,2 oldu ve Kasım’a göre 1,8 puan yükseldi.

Kurum gıda fiyatlarının bir yılda yüzde 72 arttığını bildirdi. Sağlık ve tıbbi ürünlerde artış yüzde 50 olarak verildi.

Eleştirmenler bu hızın hiperenflasyon eşiğine işaret ettiğini söylüyor. Resmi medyada 21 Mart’ta başlayacak yeni yılda vergi artışı planları da kaygıyı büyüttü.

Riyal 2015 nükleer anlaşması döneminde dolar karşısında 32 bin seviyesindeydi. Anlaşma ABD Başkanı Donald Trump’ın 2018’de ABD’yi tek taraflı çekmesiyle çözüldü.

Hazirandaki 12 günlük İran İsrail savaşı sonrası yeni çatışma riski de belirsizlik yaratıyor. Eylülde Birleşmiş Milletler diplomatların “snapback” dediği mekanizma ile nükleer yaptırımları yeniden devreye aldı ve İran varlıklarını donduran ile silah işlemlerini durduran adımlar piyasadaki gerginliği artırdı.