Boeing’in Starliner’ı astronotları uzay istasyonuna götürdü, geri getirmekte zorlanıyor

Bu yıl kazalarıyla ve soruşturmalarıyla gündemden düşmeyen Boeing’in uzay birimi başarılı bir fırlatmaya imza atarak yıl içinde şirketin yüzünü belki de ilk kez güldürdü. Başarı, NASA astronotları Barry Wilmore ve Sunita Williams’ın Uluslararası Uzay İstasyonu’na Boeing’in Starliner kapsülüyle gönderilmesiydi. Artık birçok astronotu ticari uçuşlarla uzay istasyonuna SpaceX’in Crew Dragon kapsülü dışında başka bir araçla götürme şansı doğuyor. Ancak şirketin fırlatmayı gerçekleştirmek için aracı geliştirme aşamasında yıllarını, fırlatma rampasında da haftalarını geçirmesi gerekti. Kolay bir uçuş olmadığı aşikârdı ve sorun şimdi uzay istasyonunda yüzünü göstermeye devam ediyor. Ziyaretlerinin bir hafta sürmesi beklenen astronotlar iki haftadır uzay istasyonunda. Çünkü Boeing’in aracı istasyondan bir türlü güvenli biçimde ayrılamıyor.

Astronotları uzayda tutan, kapsülde ortaya çıkan sızıntı ve iticilerdeki sorunlar. NASA’ya göre astronotlar 26 Haziran’da hiçbir sorun çıkmazsa Dünya’ya dönecek. Bu da uzayda yaklaşık 20 gün kalmaları anlamına geliyor. Halbuki astronotların uzayda kalış süresi başta sekiz gün olarak belirlenmişti.

Starliner iki sorunla karşı karşıya kaldı: İtici güç sistemindeki helyum sızıntıları ve aracın manevrasında kullanılan iticilerle ilgili sorunlar. Starliner’ın uçuşunu tamamlaması için yaklaşık yedi saatlik helyuma ihtiyacı var ve yaklaşık 70 saatlik kaldı. Öte yandan iticilerin beşi araç uzay istasyonuna bağlanırken arızalandı, dördü tekrar aktif hale geldi.

NASA ve Boeing yetkilileri Starliner’ın astronotlarla birlikte istasyondan ayrılmasına izin vermeden önce iki sorunu da inceliyor. NASA yetkilisi Steve Stich salı günkü açıklamasında “Gördüğümüz sorunlar üzerinde çalışmak ve mürettebatı eve getirme planımız olduğundan, durumdan emin olmak için zaman kullanıyoruz” dedi.

NASA uzay istasyonunda astronotlara en az dört ay yetecek yiyecek olduğunu belirtiyor. Yani Starliner istasyonda 45 gün kalabilir.

Bu arada Uluslararası Uzay İstasyonu’nda daha önce de planlanandan uzun kalışlar oldu. Hatta NASA astronotu Frank Rubio uzay istasyonunda mahsur kaldığı için en uzun süre kalan ABD’li astronot rekorunu bile kırdı. İstasyona Rus yapımı uzay aracıyla giden Rubio araçta hasar görülmesi üzerine başka bir uzay aracını beklemek zorunda kalmıştı.

Stich Starliner’ın olası bir acil durumda mürettebatı Dünya’ya taşıyabileceğini söylüyor. Ama yetkililerin amacı Starliner’ı ve yaşanan teknik zorlukları istasyondayken analiz etmek. NASA’nın eski uzay mekiğinin fırlatma direktörü olan Mike Leinbach ise araç astronotlar için risk oluşturmaya devam ettiği sürece Starliner’ın yola çıkamayacağını söylüyor. Yani görev yöneticilerinin böyle bir şeye izin vermeyeceğini söylüyor. “Bu yolculukta beklediğimden daha fazla sorun var” diyen Leinbach “Temiz bir uçuş olmasını bekliyorduk ama olmadı” diye belirtiyor.

Aslında Boeing’in bu test uçuşunu çok daha önce yapılması bekleniyordu. NASA ile yaptığı sözleşmeye göre Starliner başarılı olursa uzay istasyonuna altı mürettebatlı uçuş gerçekleştirecek. Boeing ile yakın zamanlarda NASA’yla sözleşme yapan SpaceX yıllardır uzay istasyonuna yük taşıyor, 2020’de de NASA için ilk mürettebatlı görevini yerine getirdi.

SpaceX’e rakip olacak: Boeing’in Starliner’ı iki astronotla uzay istasyonu yolunda