Meta’nın ‘reklamsız ücretli abonelik’ sistemi de Avrupa’nın radarına takıldı

Meta geçen yıl Avrupa Birliği ülkelerinde yaşayan kullanıcılarının Instagram ve Facebook’u reklamsız bir şekilde kullanmaları için ödeme yapacakları abonelik seçeneği sunduğunda Avrupa’da karşı karşıya kaldığı yasal sorunları çözeceğini düşünüyordu. Ne var ki bu plan sorunları çözmek şöyle dursun, şirket için yeni sorunlar doğurdu. Avrupa Birliği’ndeki düzenleyici kurumlar dün Meta’nın her ay 12,99 euroya sunduğu abonelik hizmetinin kullanıcıları “ya para ödersin ya da ilgini çekecek reklamların anasayfana düşebilmesi için kişisel verilerini vermelisin” seçeneklerine zorladığını söyledi ve bunu soruşturma kararı aldı. 

Meta reklam temelli iş modeliyle çalışıyor. Yani Facebook ve Instagram’a ücretsiz bir şekilde kaydoluyoruz ama bunun karşılığında şirket bu uygulamalarda beğendiğimiz, yorum yaptığımız, incelediğimiz içerikleri ve kendimiz hakkında paylaştıklarımızı toplayarak buna uygun reklamları karşımıza çıkarıyor. Böylelikle şirket reklamverenlerden para kazanmış oluyor. Ancak Meta’nın elinde Facebook, Instagram ve WhatsApp gibi dünyanın en çok kullanılan uygulamaları var. Şirketin örneğin Instagram’dan topladığı verileri Facebook’ta da kullanmasından uzun zamandır endişe ediliyor.

Meta sunduğu abonelik sisteminin adil bir alternatif olduğunu savunuyor. Oysa Avrupa’nın düzenleyici kurumları bu sistemin kullanıcıları gizlilikleri için ödeme yapmaya zorladığı için hiçbir şekilde uygulanabilir olmadığını düşünüyor.

Yetkililer Meta’nın bu politikasının Dijital Hizmetler Yasası’nı ihlal ettiğini söylüyor. Bu yasa geçen yıl büyük teknoloji şirketlerinin gücünü dizginleme amacıyla Avrupa Birliği tarafından çıkarılmıştı. Avrupa, bu yasa aracılığıyla Avrupalı dijital uygulama kullanıcılarının kişisel verilerinin toplanmasını reddetme hakkına sahip olarak “daha az kişiselleştirilmiş bir versiyonunu” kullanma şansına sahip olmasını sağlamak istiyor. Dijital Hizmetler Yasası sadece kullanıcılar için değil, büyük şirketlere rakip olan küçük şirketlere de rekabet için daha fazla fırsat tanınmasını istiyor.

Meta, abonelik hizmetinin söz konusu yasaya uygun olduğunu ve açılan soruşturmayı çözüme kavuşturmak için Avrupa’nın düzenleyici kurumlarıyla görüşme halinde olduklarını söylüyor. Meta’nın üst düzey yetkilisi Nick Clegg geçen haftaki açıklamasında Avrupa’nın çok fazla düzenleme getirerek ekonomik olarak geriye düştüğünü savundu. Clegg “Avrupa’nın düzenlemelerindeki karmaşıklık ve üye ülkelerin yasaları düzensiz bir şekilde uygulaması, şirketlerin bu kıtaya yeni ürün sunma konusunda tereddüde düşmesine neden oluyor” dedi.

Öyle ya da böyle Avrupa, Meta’yı soruşturmakta kararlı ve gelecek marta kadar bu süreç devam edecek gibi görünüyor. Şirket suçlu bulunursa dünya genelindeki gelirinin yüzde 10’u kadar para cezasına çarptırılabilir.

Bu arada Avrupa, Dijital Hizmetler Yasasıyla geçen hafta da Apple’ı avlamıştı. Düzenleyici kurum, App Store’daki “ticari uygulamalarda adaletsizlik” olduğu gerekçesiyle Apple’a suçlamalar yöneltmişti.

Apple tepki çeken iPad Pro reklamını yayından kaldırıyor: Hedefi ıskaladık, özür dileriz