NASA’dan Mars görevleri simülasyonu için Dünya’da ‘habitat’
SpaceX dün dördüncü kez Starship roketinin test uçuşunu gerçekleştirdi. İlk üç denemede sıkıntılar yaşayan şirketin yüzü bu son denemede güldü. Roketin fırlatıcısı sorunsuz biçimde indi, Starship'in kendisi de yanmadan atmosfere giriş yaptı.
ABD’li milyarder Elon Musk’ın uzay şirketi SpaceX tarafından tasarlanan dünyanın en büyük uzay roketi Starship, dün ilk kez tam olarak başarılı diyebileceğimiz uçuşunu gerçekleştirdi. Denemenin sonunda aracın roket fırlatıcısı, diğer SpaceX roketlerinde olduğu gibi yeniden kullanılmak üzere Meksika Körfezindeki br platforma başarıyla dikey inişini gerçekleştirdi. StarShip’in uç kısmı, yani yolcu ve kargo taşıyacak bölümü ise 1 saat sonra yeniden atmosfere giriş yaptı ve Hint Okyanusu’na yumuşak iniş gerçekleştirdi. Yani deneme her anlamda başarılı oldu.
Teksas’taki Boca Chica fırlatma tesisinde gerçekleştirilen uçuşta Starship saatte 25,700 km’lik hızla yaklaşık 210 km irtifaya ulaştı. Böylelikle NASA’nın bir gün insanları Ay’a ve Mars’a taşımak için bel bağladığı dünyanın en güçlü roketinin kapasitesi gözler önüne serildi.
Fırlatmadan birkaç dakika sonra roketin iticisi Meksika Körfezi’ne başarılı bir şekilde dikey iniş yaptı. Bu önemliydi çünkü şimdiye kadar ilk kez bu dev roketin ana iticisi tek parça halinde geri dönebildi. İticinin kontrollü bir şekilde dönmesi, Starship’in tekrar tekrar kullanılması hedefi için kilit önem taşıyor. SpaceX’in diğer roketleri bu geri dönüşü başarıyor ve yeniden kullanılabiliyor. Bu sayede SpaceX uzaya gitmenin maliyetini düşürdü.
Ama tek deneme iticinin geri dönmesi değildi. Fırlatmadan yaklaşık bir saat sonra Starship Dünya atmosferine yeniden girdi ve Hint Okyanusu’na inerek görevini tamamladı. Starship atmosferden yeniden girişte karşılaştığı yoğun ısıya dayanabildi. Aracın ileride insan ve kargo taşıyacak bölümü okyanusa paraşütlerini açarak yumuşak inişi gerçekleştirdi.
Slow motion liftoff of Starship on Flight 4 pic.twitter.com/9itFbrfxW7
— SpaceX (@SpaceX) June 6, 2024
Uçuş kusursuz değildi elbette, teknik sıkıntılar devam ediyordu. Ancak mart ayında gerçekleşen bir önceki test uçuşunda kat edilenin çok ötesinde bir başarı elde edildi. Bu da Musk’ın yeniden kullanılabilir roket geliştirme vizyonunu gerçekleştirebileceği konusunda iyimserlik yarattı. Starship bildiğimiz roketlerden ziyade jet uçağı gibi tekrar tekrar uçurulabilirse SpaceX’in zaten hakim olduğu uzay sektöründe bir dönüşüm yaşanabilir.
Daha önce sürekli patlamalarla son bulan uçuş testlerinin sonucunda nihayet tam olarak başarılı geçen uçuş için SpaceX’te de kutlama havası hakimdi. Dördüncü test uçuşunu “destansı başarı” olarak niteleyen Musk sosyal medya hesabı X’ten “Birçok parçayı kaybetmemize ve kapağının hasar görmesine rağmen Starship okyanusa yumuşak iniş yapmayı başardı” dedi. Gerçi şirket daha önceki başarısızlıkları da olumsuz karşılamıyordu. Mürettebatlı uçuşa geçmeden önce karşılaşabilecekleri tüm sorunlarla karşılaşıp geriye sorun kalmamasının en sağlıklısı olacağını söylüyorlardı.
Uçuştan kısa süre sonra NASA yöneticisi Bill Nelson da SpaceX’i kaydettiği ilerlemeden dolayı kutladı: “Artemis aracılığıyla insanlığı Ay’a döndürmeye bir adım daha yaklaştık. Sonra da Mars’a yol alacağız.”
Peaking heating. Starship on a good entry trajectory pic.twitter.com/H0Gv6hyvt2
— SpaceX (@SpaceX) June 6, 2024
Starship’in test uçuşu, NASA’nın Uluslararası Uzay İstasyonu’na ilk mürettebatlı uçuşunu gerçekleştiren Boeing aracı Starliner kapsülünün havada helyum sızıntısı vermesiyle aynı güne denk geldi. Ama korkmayın hemen, kapsüldeki iki astronot da sağ salim uzay istasyonuna vardı, sekiz gün istasyonda kalıp çalışmalarını yürütecekler.
NASA, uzay çalışmalarında kendi mali yükünü azaltmak için hem özellikle SpaceX ile birçok çalışmaya imza attı, atmaya da devam ediyor. Starship tam da bu noktada önem kazanıyor. Zira ajansın 1972’den sonra Ay’a insan taşımayı planladığı Artemis programı için kullanılacak araç Starship olacak.
Ajans, ocak ayındaki açıklamasında Ay’a insan indirecekleri Artemis III görevinin Eylül 2026’dan önce gerçekleşemeyeceğini açıklamıştı. Bunun sebeplerinden biri de Starship’in geliştirmelerindeki gecikmeler. Geçen yıl Musk, şirketin Starship’in geliştirilmesi için sadece 2023 yılında yaklaşık iki milyar dolar harcadığını tahmin ettiklerini söylemişti.
Eğer bugünkü fırlatmayı kaçırdıysanız üzülmeyin. Yakında daha birçok Starship fırlatması izleyebileceğiz gibi görünüyor. Çünkü Musk, şirketin bu yıl altı test uçuşu gerçekleştirmeyi hedeflediğini söylüyor. Bu da önümüzdeki altı ayda dört kalkış daha yapılacak demek.