Türk çiftin uzay şirketinin yaptığı Dream Chaser yakında uzay istasyonuna gidiyor

Uzaktan baktığınızda uzay aracından ziyade bir katil balinaya benzeyen Dream Chaser sizi yanıltmasın. Bu yılın ilerleyen vakitlerinde Uluslararası Uzay İstasyonu’na yiyecek ve malzeme götürerek ilk uzay yolculuğunu yapacak. En önemlisi de bu uzay aracını geliştiren şirketin sahiplerinin Eren ve Fatih Özmen adlarındaki Türkler olması.

Dream Chaser uzaya yapacağı bu yolculukla NASA’nın “ticari ikmal servisi” programının bir parçası olan en yeni ticari araç olacak. Sierra Space’in yöneticileriyse bu ikmallerin ötesine geçen bir vizyona sahip. Amaçları sadece Dünya’dan uzay istasyonuna yiyecek, malzeme taşımak değil; bir gün insanları da taşımak istiyorlar. Ayrıca uzay aracı yapacak kaynaklara sahip olmayan ya da NASA gibi bu tarz işlere zaman ve para ayırmak istemeyen ülkeler için hazır araç tahsis etmeyi planlıyorlar. Sierra Space’in hedefleri Dünya’yı da kapsıyor. Şirketin yöneticilerine göre Dream Chaser, bir yerden bir yere insan ya da malzeme taşımayı bildiğimiz uçaklardan çok daha hızlı yapabilir.

Tabii bu hayallerin gerçeğe dönüşebilmesi için Dream Chaser’ın önce ilk uçuşunu başarıyla gerçekleştirebilmesi gerekiyor.

NASA neden özel uzay şirketleriyle çalışıyor?

NASA bütçesini Amerikan Kongresi’nden alıyor ve harcamalarını buna göre ayarlaması gerekiyor. Uzay taşımacılığı görevini yerine getiren Atlantis Uzay Mekiği 2011’de son uçuşunu yaptıktan sonra NASA bir sorunla baş başa kaldı. Yeni bir uzay mekiği yapmak bütçeyi zorlamak demekti. Halbuki zaten uzay turizminde gelecek arayan özel uzay şirketlerine teşvikler vererek araçları onların geliştirmesini sağlamak çok daha az maliyetliydi. Öbür türlü NASA Rus Soyuz’a koltuk parası vermek zorunda kalacaktı.

Bu sayede NASA kendi araçlarını inşa edip bakımlarını yapmak zorunda kalmıyor. Ajans bu projesinin ilk aşamasında SpaceX ve o zamanların Orbital ATK’sı (şimdilerde Northrop Grumman) ile anlaşması yaptı. İkinci aşamada sözleşme yapan şirket Sierra Space oldu. Şirketin inşa ettiği Dream Chaser bu yıl içinde Cape Canaveral’da United Launch Alliance Vulcan Centaur roketine yüklenecek.

Northrop’un uzay istasyonuna malzeme taşıyan kargo aracının adı Cygnus. Havalanabilse de iniş yapamıyor, daha doğrusu atmosfere yeniden girdiğinde yanıyor. SpaceX’in Dragon’u ise klasik Apollo araçlarının daha modern hali gibi. Dünya’ya döndükten sonra Cygnus gibi yanmak yerine yumuşak iniş yaparak yeniden kullanılmaya hazır hale geliyor.

Dream Chaser’ın özelliklerine bakalım

Dream Chaser “lifting-body” türünde bir uzay aracı. Yani roketle fırlatılsa da bir uçak gibi piste iniş yapabilir. Geniş gövdesi bildiğimiz uçaklardaki kanatların sağlayacağı kaldırma kuvvetini sağlıyor. Aslında Sierra Space’in Dream Chaser’ı yaparkenki amacı insan yolcuları taşımaktı ama ihaleyi kazanamayınca kargo taşıma seçeneğine yöneldi. Gerçi Boeing’in bu geceki fırlatması fiyaskoyla sonuçlanır da Dream Chaser başarılı olursa NASA verdiği kararda bir miktar pişmanlık duyabilir.

Şirket aracı başta insanları taşıma amacıyla tasarladığı için insanları memnun edecek şeyleri yavaş yavaş çıkararak daha yük odaklı çalışmaya başladı. Örneğin pencereler ve kaçış sistemi iptal edilirken, 12 bin kiloya kadar yük taşıyabilecek ve Dünya’ya dönerken çöpleri atabilme kabiliyeti eklendi. Ayrıca şirket aracın kanatlarını da yalnızca iniş sırasında açılacak şekilde yeniden tasarladı. Malum, havalanırken itici güç olarak roketi olacak zaten.

Fotoğraf: Sierra Space

Uzun lafın kısası Dream Chaser, Cygnus ve Dragon’dan biraz daha basit. Hem piste iniş yapabildiği için uzay istasyonundaki numuneleri Dünya’ya taşıyabilir. İnişi sırasında yalnızca 1,5 G’lik bir ivmelenme yaşayacak ki bu da suya inişten çok daha yumuşak bir iniş olacağı anlamına geliyor.

Dream Chaser’ın da sahneye çıkmasıyla NASA’nın seçenekleri artmış olacak. Mesela Dünya’ya gelmesi şart olan kargolar için Dragon, çok miktarda kargoyu uzay istasyonuna taşımak için Cygnus ve zaman sorunu olan araştırmalar için de Dream Chaser tercih edilebilir.

Her bir Dream Chaser emekliye ayrılmadan önce 15 kez uçmak üzere tasarlandı. Ancak şirket geliştirdikleri yeni modellerle bunu gelecekte 30 uçuşa çıkarabilir. Sierra Space’in görev ve kalite güvencesinden sorumlu kıdemli başkan yardımcısı Angie Wise, şirketin uzay uçağının mürettebatlı bir versiyonunu inşa edip yörüngeye astronot taşımaya kararlı olduğunu söylüyor.

Hedefleri daha büyük

Sierra Space finansman sağlanırsa Birleşmiş Milletler ile mürettebatsız uluslararası görev gerçekleştirme gibi bir plana sahip. Bu projenin detayları paylaşılmasa da BM’nin açıklamasında bu görevde “katılımcı ülkelerin uyduları, deneyleri ve yükleri” olacağını söylüyor. Ayrıca şirketin yörüngede sadece dolaşacağı “serbest uçuş görevleri” konusunda da bazı hükümetlerle görüşme halinde olduğu belirtiliyor.

Sierra Space’in göz kırptığı diğer bir alansa savunma. Wise, “Hemen hemen tüm büyük ticari pistlere iniş yapabiliriz” diyor. Uçaktan farkı ne diyebilirsiniz ama gerçekten de uçaktan farklı. Çünkü uzay aracı diyelim ki ABD’den İsrail’e yük taşıyacak; bunu atmosferin dışına çıkarak yapacak. Atmosferin dışına çıktığı için uzay aracı çok yüksek hızlarda hareket ederek hedeflenen varış noktasına daha hızlı ulaşabilecek. Sierra Space’in henüz bu konuda ABD Savunma Bakanlığı’yla yaptığı bir sözleşme yok ancak bu, savunma sektörünün bu tür kabiliyetlerle ilgilenmediği anlamına gelmiyor.

Sahipleri Türk olan Sierra Space’in Star Wars’u hatırlatan yeni uzay gemisi!