Amazon’da su sıcaklığı 39 dereceyi aştı, 100’den fazla yunus öldü

Amazon Nehri'nde yaşayan 100'den fazla yunusun son günlerdeki ani ölüşü, gittikçe büyüyen küresel ısınma tehdidinin hassas bölgelerde hayatını sürdüren türlerin dayanma eşiğini aşabileceği endişelerini tetikledi.

Çevre 2 Ekim 2023
Bu haber 8 ay önce yayınlandı
Amazon Nehri'nde 100'den fazla yunus öldü. Fotoğraf: André Kumark

Tarihi bir kuraklığın ve zaman zaman 38 dereceyi geçen yüksek su sıcaklıklarının yaşandığı Brezilya Amazonlarında 100’den fazla yunus ölü bulundu. Brezilya Bilim Bakanlığı tarafından finanse edilen araştırma tesisi Mamiraua Enstitüsü’ne göre, ölü yunusların hepsi son yedi gün içinde Tefé Gölü’nde bulundu.

Enstitü, bu kadar yüksek sayıda ölümün ‘olağandışı’ olduğunu belirterek, rekor seviyedeki göl sıcaklıklarının ve Amazon’daki tarihi kuraklığın buna neden olmuş olabileceğini söylüyor. Bu haber, iklimbilimcilerini beşeri faaliyetler ve aşırı kuraklığın bölge üzerindeki etkileri konusundaki kaygılarına bir yenisini ekliyor.

Enstitü yetkilileri CNN Brasil’e yaptığı açıklamada, “Bu olağanüstü olayın nedenini henüz açıklayamıyoruz ancak uzmanlarımıza göre söz konusu durum, kesinlikle kuraklık dönemi ve Tefé Gölü’ndeki bazı bölgelerin 39 dereceyi aştığı yüksek sıcaklıklarla bağlantılı” dedi. Bağlam olması açısından 37 derece insanlar için sıcak banyo olarak kabul ediliyor.

Amazonas eyaletindeki küçük topluluğun sakinleri, yaşanan tabloyu kıyamet terimleriyle tanımlıyor. Bölgede yaşayan İngiliz araştırmacı Daniel Tregidgo, The Guardian’a verdiği demeçte, “Tefé, geçen ay iklim değişikliğini konu alan bilim kurgu senaryosu gibiydi. Pembe nehir yunuslarını görmek, Amazon’un kalbinde yaşamanın en büyük ayrıcalıklarından biriydi. Kahvaltı için markete neredeyse her gittiğimde onların su yüzeyine çıkışını izliyordum ve neden burada yaşadığımı hatırlıyordum. Bir tanesinin öldüğünü bilmek zaten üzücüyken ölü yığınlarını görmek ve bu kuraklığın 100’den fazla yunusu öldürdüğünü bilmek tam bir trajedi” diye anlattı.

Hem nehir hem de canlılar tehlike altında

Dünyanın en büyük nehirlerinden biri olan Amazon Nehri, şu an kurak mevsimden geçiyor. Nehrin seviyesi son iki haftada her gün 30 cm düşüş yaşadı. Yılın bu zamanlarında Manaus’taki ortalama su derinliği, yağmur sezonundaki zirve noktasından 4,4 metre daha düşük. Ayrıca nehir şimdiden 7,4 metre kurumuş durumda.

Nehir çevresinde yaşayan canlılar da bu yüksek sıcaklıklardan nasibini alıyor. CNN Brasil’in haberine göre, araştırmacılar ve aktivistler hayatta kalan yunusları, nehrin dışında kalan lagün ve göletlerden suyun nispeten daha serin olduğu ana gövdesine aktararak kurtarmaya çalışıyor. Ancak aradaki mesafe nedeniyle işlem o kadar kolay ilerlemiyor.

Mamiraua Enstitüsü araştırmacılarından André Coelho, CNN Brasil’e verdiği demeçte, “Nehir yunuslarını başka nehirlere nakletmek sanıldığı kadar güvenli değil. Çünkü hayvanları doğaya salmadan önce çevrede toksin veya virüs olup olmadığını kontrol etmek gerekiyor” dedi.

Amazondaki kuraklık ekonomiyi de sarsıyor. Amazonas eyaletindeki 59 belediyede su seviyeleri ortalamanın altında kaldı. Bu durum nehirdeki ulaşım ve balıkçılık faaliyetlerini engelliyor. İşin kötü tarafı şu ki yetkililer, gelecek birkaç haftada yunusların daha fazla ölümüne yol açabilecek daha da şiddetli kuraklık bekliyor.

Yunus parkında peş peşe ölüm: 'Çok daha fazla hayvanı kaybedeceğiz'Yunus parkında peş peşe ölüm: ‘Çok daha fazla hayvanı kaybedeceğiz’

10Haber bültenine üye olun, gündem özeti her sabah mailinize gelsin.