ABD Seçim Günlüğü: Harris münazarada saldırı modunu açtı, Trump’a kendini savunmak kaldı

ABD’de halkın sandığa gitmesine iki aydan az süre kalmışken, kime oy vereceğini hâlâ kafasında oturtamayanlar için o beklenen gün geldi çattı: Cumhuriyetçilerin adayı Donald Trump ve Demokratların adayı Kamala Harris, ABC News kanalında karşı karşıya geldi. Sadece Amerika’da değil dünyanın diğer birçok yerinde (örneğin 10Haber) meraklıların da ekran başına kilitlendiği bu münazara için her iki aday da büyük hazırlıklar yaptı. Kendini Pittsburgh’daki otel odasına kapatan Harris bir asker disipliniyle, “Trump beni hangi soruları sorarak sıkıştırmaya çalışır?” sorusunun cevaplarına hazırlanırken, daha önce bu yollardan birkaç defa geçmiş Trump da haylaz öğrenci modundan çıkarak golf kulübünde, kuvvetle muhtemel fırlattığı topları Harris olarak düşünerek hazırlandı münazaraya.

Sonuç olarak münazarada genel olarak sakin duruşuyla, kimi zaman alaycı gülümsemesiyle saldırı modunda olan bir Harris ve komplo teorilerini sık sık gündeme getirerek moderatörleri bilgi teyidi yapmaya zorlayan bir Trump gördük.

Biz de bugün seçim günlüğümüzün tamamını bu münazaraya ayırıyoruz. Program boyunca konuşulanları ve analizleri bu başlık altında toplu bir şekilde görebileceksiniz. Münazarayı kimin kazandığını sizin görüşlerinize bırakıyoruz.

🗒️Münazaradan tespitler

🎙️Bu heyecanlı gecenin moderatörleri “World News Tonight” programının haber sunucusu David Muir ile “ABC News Live Prime” programının haber sunucusu Linsey Davis oldu. ABC daha program başlamadan iki sunucunun da “tartışmayı kolaylaştıracak” kişiler olacağını ancak “münazaranın adaylara ait olduğunu” söyledi. Bu da moderatörlerin söylemlere karışarak gerçekleri eşzamanlı olarak sorgulamayacağı anlamına geliyordu. Ancak öyle olmadı. Trump’ın söylemleri komplo teorilerine kayınca moderatörler ara sıra devreye girerek doğruluk teyidi yapmak zorunda kaldı.

🤝İki aday sahneye çıkarken Trump biraz daha kendini ağırdan satarken Kamala inisiyatif alarak Trump’a yaklaşarak elini uzattı. Trump da bu eli kabul ederek sıktı. Trump en son 2016’daki rakibi Hillary Clinton ile el sıkışmıştı. Kapanışta el sıkışmamadılar. Münazaranın birçok yerinde neredeyse boğaz boğaza geldiklerini düşündüğümüzde anlaşılır bir şey.

Kamala Harris and Donald Trump shaking hands at the beginning of the presidential debate. #Debate2024 pic.twitter.com/7CWfr461oM

— Pop Crave (@PopCrave) September 11, 2024

👉Konuşma boyunca Harris Trump’a bakarak ara ara gülümsedi, yanlış bulduğu söylemlere de kafasını “hayır” anlamında sallayarak karşılık verdi. Hatta kimi zaman gözlerini kısarak konuştu. Öte yandan Trump kafasını neredeyse hiç Harris’e çevirmedi ve doğrudan moderatörlere karşı konuştu.

😡Trump 2020’de ABD Başkanı Joe Biden ile yaptığı münazaradan bu yana ilk kez bu kadar sinirli görünüyordu. Bunun sebeplerinden biri de ABC’nin beklenmedik bir şekilde ara sıra doğruluk teyidine gitmesiydi.

👉Münazara boyunca genel olarak Harris saldıran tarafta oldu. Trump ise kendini savunmaya çalışırken öfkeli yanıtlar verdi; çoğu da teyide açık yanlış bilgilerle ve komplo teorileriyle dolu cevaplar oldu.

👀Münazarada kimi zaman konu kişisel meselelere kadar geldi. Harris Trump’ın “hükümlü bir suçlu” olduğunu söylerken Trump da Biden yönetimini hükümeti kendi çıkarlarına göre “silahlandırmakla” suçladı. Harris birkaç defa dünya liderlerinin ve ordu komutanlarının Trump’ı “yüz karası” olarak gördüğünü söyledi. Harris bu iddiasını birkaç kez yineledi. Trump ise Harris’e önce Marksist sonra da “sınır çarı” dedi.

❌Harris, Trump’ın Biden ile ilgili sözlerinin çoğunu savunmaya çalışmadı. Hatta bir noktada kendisini Biden’dan uzaklaştırmaya çalışması da dikkat çekti. Biden’ın şu an popüler olmadığını göz önünde bulundurursak bunun apaçık stratejik bir karar olduğu ortada.

⏰Münazarada Trump 42 dakika 52 saniye, Harris ise 37 dakika 36 saniye konuştu.

😐Salonda bulunan bir muhabire göre münazara sonrası Harris ve Trump hiç etkileşime girmedi. Her ikisi de moderatörlere teşekkür ederek birbirlerine bir kez bile bakmadan salondan ayrıldı. Trump tek başına sahneden inerken Harris’in eşi Doug Emhoff sahneye çıkarak Harris’e sarıldı.

Ekonominin kötüleşmesinde birbirlerini suçladılar

Adaylara yöneltilen ilk soru ekonomi oldu. Harris sadece kendisinin orta ve alt sınıfı da düşünen bir ekonomi politikası sunduğunu söyleyerek bir “fırsat ekonomisi” yaratmayı çıkardığını söyledi. Trump’ın sadece zenginlere yardım etmeye çalıştığını söyleyen Harris, Trump’ın orta sınıfa yeni vergiler getirerek üstlerindeki yükü artıracağını söyledi. Bu Harris’in çok sık dile getirdiği bir argüman.

🔴Burada bir not düşelim: Trump’ın danışmanları ekonomik mesajlarını belli bir kitleye göre uyarladı. Trump’ın önde gelen anketörlerinden Tony Fabrizio savaş alanı eyaletlerdeki seçmenlerin yaklaşık yüzde 11’ini “ikna edilebilir” olarak tanımlıyor. Bu kitle başta yüksek fiyatlar olmak üzere ekonomi konusunda hayal kırıklığı yaşayan kişilerden oluşuyor.

Trump ekonominin kötü olmasından Biden yönetimini sorumlu tuttu. Pandemi yüzünden ekonominin gerilediğini söyleyen Trump, vergileri kesmenin ekonomiyi yeniden canlandıracağını söyledi. Ancak yanıt hakkı kendine gelen Harris, Trump yönetiminden “işsizlik oranlarının Büyük Bunalım’dan bu yana en kötü seviyeye geldiği” bir enkaz devraldıklarını söyledi. Ancak bu söylem doğru sayılmaz. İşsizlik oranları Büyük Bunalım’dan bu yana en kötü seviyeyi 2020’de pandemiden dolayı gördü. Oysa Trump döneminde bu oran yüzde 6,4’tü ve Büyük Bunalım döneminin işsizlik oranlarının yanından bile geçmiyordu.

Trump kendi döneminde uyguladığı ticaret politikalarının doğru olduğunu savunmak için Biden yönetiminin gümrük vergilerini kaldırmadığı gerçeğine sığındı ki Harris buna net bir yanıt veremedi. Ama Trump’ın Çin’e karşı çok yumuşak davrandığını ve mikroçipler gibi kritik teknolojileri elde etmelerine izin vererek ABD’nin bu sektörde öncü olmasını riske attığını söyledi.

‘Kamala bir Marksist’

Münazara’nın en ilginç anlarından biri Trump ve destekçilerinin uzun zamandır iddia ettiği bir şeyi daha gündeme getirmesiydi: Harris’in Marksist olduğu. Eski başkan “Üç dört yıl önce inandığı her şey boşa gitti. Artık benim felsefeme göre hareket ediyor. Aslında ona da bir MAGA şapkası yollayacaktım. Ama seçilirse değişecek. Böyle bir şey ülkemizin sonu olur. O bir Marksist. Herkes onun Marksist olduğunu biliyor. Babası da zaten Marksist bir ekonomi profesörü” dedi.

Bu söze önce gülen Harris sonra elini çenesine koyarak bunu bir şaka olarak gördüğünü göstermeye çalıştı. Biz açıkçası bu noktada Harris’in “Marksist değilim” çıkışını bekliyorduk ama moderatörler cevap vermesine fırsat vermedi.

Trump: If Kamala ever got elected “it will be the end of our country. She’s a Marxist.” #Debate2024 pic.twitter.com/DlKCtnqXfe

— WorldNetDaily (@worldnetdaily) September 11, 2024

👀Harris’in babası Stanford’un ekonomi bölümünde kadro alan ilk siyah akademisyen oldu. Ana akım ekonomik teorilere sol perspektiften eleştirilen getiren bir akademisyen olduğu için bazı kişiler ona kadro verilmesine karşı çıkmıştı.  Bu arada Harris hâlâ Stanford’da emeritus profesör ve geçen ay 86 yaşına bastı.

❌Trump sık sık Biden’ı gündeme getirerek mevcut başkana saldırdı. Harris buna karşılık “Joe Biden’a karşı değil, bana karşı yarışıyorsun” diye çıkıştı.

Vice President Harris: You’re not running against Joe Biden. You’re running against me pic.twitter.com/WOEX61DXhu

— Kamala HQ (@KamalaHQ) September 11, 2024

👀Trump’tan inciler: Bebekleri öldürüyorlar

Kürtaj konusu Trump için en tehlikeli konulardan biriydi ve konuya Demokratların da kadınların kürtaj hakkını koruyan Roe v. Wade’in feshedilmesini istediğini iddia ederek başladı. Trump’ın moderatörlerden bile tepki çeken bir iddiada bulunmasıydı. Bu iddia eyaletlerin doğumdan sonra da bebekleri öldürmeye izin vermesiydi. Bunun doğru olmadığını Linsey Davis yalanladı. Bu da bu yılki münazaralarda gelen ilk eşzamanlı doğruluk kontrolüydü.

Donald Trump gets fact-checked during the presidential debate after speaking on abortion in the US:

“There is no state in this country where it is legal to kill a baby after it is born.” pic.twitter.com/aTFyGdyfSU

— Pop Crave (@PopCrave) September 11, 2024

Harris ise çok daha kararlı bir ses tonuyla “Ne hükümet ne de Donald Trump kadın bedeni hakkında söz söyleme hakkına sahip olmamalı” dedi. Aynı çıkışı zamanında Biden yapamamıştı. Kürtaj hakkına sahip olmayan kadınların (bunlardan kimisinin ensest ve tecavüz gibi suçlara maruz kalan kişiler olduğunu da belirtti) karşı karşıya kaldığı tehlikelerden bahsetti.

👉Trump ülke genelinde kürtajı yasaklayıp yasaklamayacağı sorusunda yine bocaladı ama böyle bir yasanın kongreden geçmeyeceğini söyledi. Bunu söylerken de sesi sinirli geliyordu. Kadın destekçilerinin görmeyi istemeyeceği bir öfkeydi bu. Bu arada ABC kürtaj tartışmasında her iki adayın da mikrofonlarını açık bıraktı. Bu da birbirlerinin sözlerini kesmelerine neden oldu.

👀Trump: Göçmenler köpek yiyorlar

Trump önceki hatalarından kolay kolay ders alan bir lider değil. Bunu münazara sırasında da kanıtladı. Göçmenlerin “siyahilerin işlerini ellerinden aldığını” iddia ettiği konuşması Demokratların Ulusal Kongresi’nde de tartışma konusu olmuştu. Obamalar bu söylemi eleştirmişti. Şimdi Trump bir kez daha bu sözünü yineledi ama cümleyi biraz değiştirerek. Bu kez “siyahilerin işleri” demedi, “Afrikalı Amerikanlar” dedi.

Göçmenlere daha önce “haşare” de demiş olan Trump, “Haitili göçmenlerin Ohio’da köpek yediğini” iddia etti. Bu noktada Harris bile gülüşünü tutamayarak “Ne anlatıyorsun dayı?” der gibi bir bakış attı. (Bu biraz bizim yorumumuz olabilir tabii.) Sonra mikrofonu açıldığında da “Aşırılığa bakar mısınız?” dedi. Bu arada Trump ve destekçilerinin sosyal medyada viral olan bir videoya dayandırdığı bu iddianın doğru olmadığını Ohio Springfield’daki bir sözcü teyit etmişti.

“In Springfield, they’re eating the dogs, the people that came in, they’re eating the cats, they’re eating the pets of the people that live there.”

– Donald Trump on immigration during the presidential debate pic.twitter.com/0A6UEeAwtd

— Pop Crave (@PopCrave) September 11, 2024

Trump köpek yeme meselesini gündeme getirmeden hemen önce Harris onu kızdıracak birtakım sözler etti. Bu sözlerden biri insanların Trump’ın mitinglerinden “yorgun ve sıkkın bir şekilde ayrıldığını” söylemesiydi. Trump da buna “Senin mitinglerine de kimse gelmiyor” diye tepki gösterdi.

🚨Ama sen suçlusun

Eski bir savcı olan Harris kendisinden beklendiğini yaparak Trump’ın “hüküm giymiş bir suçlu” olduğunu hatırlattı. Trump’ın mali konulardan ve seçime komplo karıştırma suçundan yargılandığını seçmenlere hatırlattı. Trump’ın buna yanıtı ise hakkındaki suçların Biden yönetimi tarafından yöneltildiği oldu. Yani bir “cadı avına kurban gittiği” söylemini tekrarladı. Bu söylemin Cumhuriyetçi seçmenlerde karşılık bulduğunu not düşelim.

“This is so rich coming from someone who has been prosecuted for national security crimes, economic crimes, election interference, has been held liable for sexual assault. And his next big court appearance is in November at his own criminal sentencing.”

— Kamala on Donald Trump pic.twitter.com/MHxeQAT8TJ

— Pop Crave (@PopCrave) September 11, 2024

Muir 6 Ocak Kongre Baskını’nı gündeme getirdiğinde cevap alma konusunda sorun yaşadı. Muşr’in sorusu “O günkü sözleriniz için pişman mısınız” minvalindeydi. Trump ise o gün destekçilerine “barışçıl ve vatanperverce” davranmaları olduğunu söyledi ve suçu eski Temsilciler Meclisi Başkanı Nancy Pelosi ile Washington D.C. Belediyesi’ne attı.

👉Bu arada Trump Biden’ın da gizli belgeleri saklama konusunda suçlu bulunduğunu söyledi. Ama o davada savcı Biden’ın “yaşlı olmasını” gerekçe göstererek davadan bir sonuç alınamayacağını açıklayarak iddianameyi geri çekmişti.

🔫Şaşırtan itiraf: Harris’in de silahı varmış

Münazaranın sonlarına doğru Harris’ten bazı izleyicileri şaşırtabilecek bir açıklama geldi: Trump, Harris’in planının “herkesin silahına elkoyma” olduğunu söyleyince Harris “Benim de silahım var” diye çıkıştı. “Hem benim hem de Tim Walz’ın silahı var” diyen Harris “Kimsenin silahını elinden alacağımız yok. O yüzden bu konuda yalanlar söylemeyi bırakın” dedi.

Kamala Harris: This business about taking everyones guns away – Tim Walz and I are both gun owners – so stop with this nonsense pic.twitter.com/cRaaOJudDZ

— Adam Parkhomenko (@AdamParkhomenko) September 11, 2024

⌛️Aslında Harris’in silah kontrolünün en sıkı destekçilerinden olduğu düşünüldüğünde bu açıklaması şaşırtıcı görünebilir. Ama aslında silah sahibi olduğu sakladığı bir bilgi değildi. Daha önce Demokratların ön seçimlerine aday olduğunda da kendi güvenliği için silah taşıdığını söylemişti. 2019’da bir gazeteciye “Ben de silah sahibiyim, muhtemelen pek çok insan gibi kendi güvenliğim için silahım var. Sonuçta bir savcıydım” demişti.

Trump: Harris İsrail’den nefret ediyor

Harris Gazze meselesi konusunda “İsrail’in 7 Ekim katliamı konusunda kendini terörist bir örgüt olan Hamas’a karşı savunma hakkına sahip olduğunu” söyledi. Ama sonra Gazze’deki annelerin ve çocukların yaşadığı insani krize değinerek “Bu savaş son bulmalı” dedi. Harris ayrıca İran ve vekil gruplarının İsrail için tehlike yarattığını ve buna bir çözüm bulunması gerektiğini söyledi.

Trump ise “Ben başkan olsaydım ne Gazze ne de Ukrayna savaşı olurdu” dedi. Bir diğer iddiası da “Harris’in İsrail’den nefret ettiği” oldu. Harris de “Bu kesinlikle doğru değil. Tüm kariyerim İsrail ve İsrailli insanlara yardım ederek geçti” dedi.

“She hates Israel. She wouldn’t even meet with Netanyahu when he went to Congress to make an important speech. She refused to be there because she was at a sorority party.”

— Donald Trump to Kamala Harris during the presidential debate pic.twitter.com/z7sFELABbY

— Pop Crave (@PopCrave) September 11, 2024

Her iki aday da Gazze sorununun nasıl çözülebileceği konusunda bir plan sunmadı.

Trump Kamala’nın Ukrayna ve Rusya arasında barışı sağlamak için liderlerle görüşmeye gönderildiğini ama başarılı olmadığını söyledi. Bunun üstüne Muir Harris’e Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile görüşüp görüşmediğini sordu. Harris ise “Münazaranın başında söylemiştim bu adamdan bir ton yalan duyacağınızı. Bu da onlardan biri” dedi. Sonrasında da Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski ile birkaç kez görüştüğünü söyledi.

Putin konusu münazarada bir kez daha konuşuldu. Trump seçimde Putin’in tercihinin Harris’ten yana olduğunu söyledi.

Bir münazara daha görür müyüz?

🤔İki aday arasında bir daha münazara olur mu, olursa hangi kanalda olur henüz belli değil. Ama Trump daha önce NBC News ve Fox News’te olmak üzere iki münazaraya daha sıcak baktığını söylemişti. Harris Walz kampanyasının sözcüsü de Harris’in bir münazaraya daha evet diyebileceğini açıklamıştı.

Münazara sona erdikten dakikalar sonra Harris’in kampanyası yeni bir raund istedi. Kampanya sözcüsü Jen O’Malley “Amerikan halkı bu sonbaharda sandıkta neyle karşılaşacaklarını parlak ışıklar altında görmüş oldu. Ya Kamala Harris ile ilerleyecek ya da Donald Trump ile gerileyecekler. Bu gece bunu gördüler. Ekim ayındaki ikinci münazarada da bunu görmeleri gerekiyor. Harris ikinci münazara için hazır. Peki ya Trump?” dedi.

Trump münazara sonrası ilk açıklamasında “Bence bugüne kadarki en iyi münazaramdı” dedi ve Harris’in ikinci bir raundu “yenildiği için” istediğini iddia etti. Sonra da “Ama bir kez daha böyle bir şey yapacağımızı sanmıyorum” diye ekledi.

Münazara sonrası

👉Dünyanın en ünlü şarkıcılarından Taylor Swift 238 milyon takipçisinin olduğu sosyal medya hesabı Instagram’dan”Çoğunuz gibi ben de bu akşamki münazarayı seyrettim. Oyumu Kamala Harris ve Tim Walz için kullanacağım. Çünkü inandığım haklar ve davalar için savaşıyor” diyerek Harris’i desteklediğini açıkladı.

👉Eski ABD Başkanı Barack Obama, Harris’in münazaradaki performansını “Bu akşam ülkemizi bölmek yerine güçlendirerek ileriye taşıyacak vizyona sahip kişinin kim olduğunu gördük. Harris tüm Amerikalıların başkanı olacak” diye değerlendirdi.

ABD Seçim Günlüğü: Seçimin yönünü belirleyecek büyük TV tartışması bu gece