ABD eski Temsilciler Meclisi Başkanı McCarthy’den şok emeklilik kararı
Seçim günlüğüne hoş geldiniz. Wisconsin mitingine çöpçü kostümüyle gelip "Kadınlarımız istese de istemese de onları koruyacağım" diyen Trump'ı, bahisçilerin kimi desteklediğini ve Harris'i destekleyenler kulübüne katılan iki dev ismi inceleyeceğiz.
Herkese merhaba. İki gündür görüşemiyorduk ama zaman işlemeye devam ediyordu. Sayılı gün çabuk geçermiş dedikleri doğru olsa gerek, baksanıza seçime dört gün kaldı! Artık gerçekten de köprüden önceki son çıkıştayız. Cumhuriyetçilerin adayı Donald Trump ile Demokratların adayı Kamala Harris seçmenleri ikna etmek için birçok yola başvuruyor. Kim ne kadar etkili kuşkulu ama Trump sağ olsun söylemleriyle bana yine başlık çıkardı. Trump’ın başkan olduğunu düşünsenize, her güne yeni bir manşetle uyanırız valla!
Bugün ağırlıklı gündemimiz çöpçü kıyafetiyle sahneye çıkıp kadınlara kendi başkanlığını dayatmaya çalışan Trump. Bir de destekçiler kulübüne bugün iki büyük ismi daha katan Harris var. Bu arada not düşeyim: Harris dünya yıldızlarıyla sahneye çıkmayı sürdürüyor. Beyoncé ile zirveyi gören aday şimdi de Las Vegas’ta yanına Jennifer Lopez’i aldı. Seçimi kazanırsa bu ünlüleri sahneye çıkarıp konser verdirtmesi farz oldu artık.
Günlüğümüzü bahisçilerle bitireceğiz. Onların ne söyledikleri anketlerden daha önemli çünkü.
Malum, seçim bıçak sırtında ve son haftada her iki aday da onları öne çıkaracak minik de olsa bir umuda sarılmak istiyor.
Kamala Harris, rakibi Donald Trump’ın New York’ta Madison Square Garden’da yaptığı gövde gösterisinde sahneye çıkan bir komedyen Porto Rico’lulara ırkçı söylemlerle saldırınca bu ümidi yakaladı ve hemen oradan Trump’ı vurmaya başladı.
Ama Trump’ın hatasına benzer bir hata hiç beklenmedik yerden bu kez Başkan Joe Biden’dan geldi. Biden iki gün önce Trump’ın Madison Square Garden toplantısına ilişkin değerlendirme yaparken Trump seçmenlerini de ‘Çöplük’ olarak niteledi. Bizdeki ‘Göbeğini kaşıyan adam’ misali.
Tabii, Porto Rico kazasından beri savunmada olan Trump kampanyası bu fırsatı kaçırmadı. Donald Trump üzerinde ‘MAGA – Make America Great Again’ yazan bir çöp kamyonuyla tur attı.
Trump çarşamba günü Wisconsin’deydi. Burada bir miting düzenleyen Cumhuriyetçi seçimin belirleyici konularından biri olan kürtaj meselesinden de bahsetti. Ekonominin bir adım gerisinde kalsa da kürtaj hakkı Amerika’daki kadınlar için kırmızı çizgi. Özellikle de kürtaj hakkının ellerinden alınması sebebiyle kaybettikleri kız kardeşleri, bu konuda Trump’a daha da öfkeyle dolmalarına neden oluyor. Eşi Melania bile kürtajı desteklerken Trump yine Trumplığını yaparak kendisinin haklı olduğunu düşünüyor. Öyle ki kendini “kadınların koruyucusu” ilan ederek “Kadınlar istese de istemese de onları tehlikelere karşı koruyacağını” söylemeyi sürdürüyor.
🔎Yaklaşalım: Trump miting sırasında kampanya yetkililerinin dört hafta önce “Ülkedeki kadınları korumak istediğini söylemesen mi?” diye tavsiyede bulunduklarını söyledi. Buna göre danışmanları “Böyle bir şey söylemenin uygun kaçmayacağını düşünüyoruz” demiş. Trump da durur mu, mitingde verdi veriştirdi kendisine akıl verenlere, “Bu adamlara çok para veriyorum… İnanabiliyor musunuz?” dedi. Sonra da tavrını değiştirmeyeceğinin altını çizerek “Kadınlar istese de istemese de onları koruyacağım” dedi.
🫠Neden koruyor: Meksika’dan dalga dalga gelen göçmenlerden ve füzelerle Amerika’yı vurmak isteyen yabancı ülkelerden… Belki de kadınlar kendi bedenleriyle ilgili kendi kararlarını almalarına engel olan ve hatta yasaklarla kendilerini ölüme kadar iten baskıcı yönetimden daha çok korkuyordur. Ama tabii Trump için bunların pek de önemi yok. Bu arada Trump’ın kadınları neden koruyamayacağını buradan anlayabilirsiniz.
💬Demokratlar ne diyor: Harris’in kampanyası Trump’ın sözlerinin yer aldığı videoyu paylaşırken Harris de “Donald Trump bedeninizi ilgilendiren konulara kendisinin karar vermesi gerektiğini düşünüyor. Hoşunuza gitse de gitmese de” dedi.
⌛Geriye dönelim: Trump geçen ay Pensilvanya’daki mitinginde “kadınların artık kürtajı düşünmelerine gerek kalmayacağını” söyledi. Çünkü Trump onların “koruyucusu” olacaktı. O zamanki konuşmasında “Kadınların benden hoşlandığını düşünmüşümdür hep. Ama yalan haberler kadınların benden hoşlanmadığını söylüyor. Buna inanmıyorum” demişti. O zaman da Harris’in kampanya sözcüsü “Kadınlar kendileri için daha iyisinin ne olduğunu bilir. Susturulmayacağız, küçümsenmeyeceğiz, görmezden gelinmeyeceğiz ve bize aptalmışız gibi davranılmasına izin vermeyeceğiz” diye tepki göstermişti.
👉Bir tepki de eski Başkan Barack Obama’dan “Size sizi nasıl koruduğunu anlatayım. Roe vs Wade kararını bozan yargıçlardan üçünü kendi elleriyle seçti. Bununla açık açık övündü ve şimdi 20 eyalette kürtaj yasağı var” sözleriyle gelmişti.
👉Kadınların bu konu hakkında ne düşündüğünü merak ediyorsanız söyleyeyim: Cumhuriyetçi bir anketör kadınların bir erkek tarafından korunma fikrini “sakıncalı, demode ve yersiz” bulduğunu söylüyor. Cumhuriyetçi siyasetçiler içinde bile böyle düşünenler var. Ön seçimlerde Trump’a karşı mücadeleyi en son bırakan Nikki Haley, Trump’ın son miting konuşmalarının “aşırı maskülen tonda” olduğunu söyledi. Fox News’den Bret Baier’e konuşan Haley, “Şu an bu erkek erkeğe dostluk imajı için aşırı maskülenleşmenin zamanı değil. Seçmenlerin yüzde 53’ü kadınlardan oluşuyor. Oy verecek olanlar kadınlar” vurgusu yaptı.
🗑️Moda ikonu mübarek: Trump’ın sahneye çöpçü yeleğiyle çıkmasını da unutmayalım. Bu da yine Demokratlara verilen bir mesajdı. Trump’ın Madison Square Garden’daki mitinginde sahneye çıkan bir komedyenin Porto Riko’ya “çöp ada” demesi üstüne ABD Başkanı Joe Biden da çıkıp “asıl çöpün Trump’ın destekçileri olduğunu” söylemişti. Trump üstüne bir de çöp kamyonuna bindi, “Bu kamyon Harris ve Biden’a gelsin” dedi. Trump birkaç hafta önce de McDonalds çalışanı kılığındaydı hatırlarsanız. Girdiği her kalıbın şeklini alabiliyor olması inanılmaz gerçekten.
HAHAHAHAHAHA Trump is now doing a press conference from a garbage truck pic.twitter.com/9nx9rZTgZR
— End Wokeness (@EndWokeness) October 30, 2024
Los Angeles Lakers’ın yıldızı, NBA’den tanıdığımız LeBron James ile Terminatör rolüyle hatırladığımız efsane oyuncu Arnold Schwarzenegger, Harris’i desteklediğini açıkladı. Bir Cumhuriyetçi olduğu bilinen Arnold’un sandığa gitmeye birkaç gün kala böyle bir açıklama yapması önemli.
🗣️Arnold ne diyor: “Benim gibi dünyanın dört bir yanındaki insanlara temas eden ve Amerika’nın halen tepe üstünde parlayan bir toprak parçası olduğunu bilen biri için, Amerika’nın dünyanın çöp kutusu olduğunu söylemek o kadar vatanseverliğe aykırı ki hatırladığımda sinir küpü oluyorum. Ben Cumhuriyetçi kimliğimden önce Amerikanım. İşte bu yüzden oyumu Kamala Harris ve Tim Walz’dan yana kullanacağım. Trump bizi bölecek, hakaret edecek, Amerikan dümanlığının yeni yollarını bulacak ve karşılığında bizler öfkeden başka bir şey görmeyeceğiz.”
😑Arnold’un Trump nefreti: Eskiye dayanır. Özellikle 6 Ocak 2021 Kongre Baskını’ndan sonra Trump’ın ABD tarihinin en kötü başkanı olarak hatırlanacağını söylemiş ve Amerikalıları birlik olmaya çağırmıştı. Ama bunun öncesi de var. Trump’ın “The Celebrity Apprentice” programını sunduğunu hatırlarsınız. Başkan olunca görevini Arnold devraldı ve programın adı da “The New Celebrity Apprentice” olarak değişti. Trump sonra programın ismiyle ve düşük reytingleriyle dalga geçti. Bunun üstüne Arnold da “Neden rolleri değişmiyoruz?” diye sordu. Oyuncu kısa süre sonra programla tüm ilişiğini kesti. Ayrıca Trump’ın seçimleri kaybedeceğine gönülden inanıyor. Ona göre Cumhuriyetçiler daha genç, dinç ve yeni bir yüzle yarışa girmeliydi…
🗣️LeBron ne diyor: “Çocuklarımı, ailemi ve onların nasıl bir hayat yaşayacaklarını düşündüğümde yapılacak seçim çok açık.”
🥱Şaşırdık mı: Pek sayılmaz. Zaten geçmişte de Demokratlar için kampanya yürütmüş, Trump karşıtı sözler söylemiş bir basketbolcu. Ayrıca Madison Square Garden’daki skandaldan sonra Trump’ın ırkçı olduğuna vurgu yapan videoları paylaşan ünlülerden biri de o olmuştu. Zamanında Obama ve Hillary Clinton’a da desteğini göstermişti. Ne diyebiliriz ki, Harris’in arkasında artık dağ gibi bir adam var!
Biz sürekli anketlerden falan bahsediyoruz ama bu seçimde en dikkat etmemiz gereken şeylerden birini unuttuk: Bahisçiler! Anketler kıyasıya mücadeleye işaret ederken bahisçilerin nasıl bir tahminde bulunduğuna bakmak daha sağlıklı olabilir. Eee, sonuçta kimse kaybeden ata oynamak istemez.
🎰Bahis anketleri ne diyor: Dünyanın en büyük tahmin pazarı Polymarket, Trump’ın başkanlığı geri kazanma şansını yüzde 67, Harris’inkiniyse yüzde 33 olarak görüyor. Bir diğer tahmin pazarı Kalshi ise 62’ye 38 Trump’ın önde olduğunu söylüyor. Trump’ın ekibine sorarsanız da şu anda 65’e 35’le Trump üstünlüğü kurmuş durumda.
👀Nasıl işliyor: Diyelim ki çarşamba günü Polymarket’e girdiniz. Trump’a bahis oynayacaksınız. Eğer 5 Kasım’daki seçim sonucunda kazanan Trump olursa yatırdığınız her 67 sent için bir dolar alacaksınız. Eğer aynı gün içinde yine aynı platformda Harris’e oynarsanız ve kazanan o olursa yatırdığınız her 33 sent için bir dolar alacaksınız. Iowa Electronic Markets’da kullanıcılar 500 doların üstünde bağış yapamıyor. Ancak diğer platformlarda böyle sıkı kısıtlamalar yok. Mesela Polymarket geçen hafta Trump’a yaklaşık 28 milyon dolar bahis oynayan dört hesabın arkasında bir Fransız vatandaşının olduğunu doğruladı.
🍿Popülerlik oranları: Polymarket, Apple’ın dijital mağazasında “dergi ve gazeteler” bölümünde New York Times, Wall Street Journal ve The Guardian’ı geride bırakarak zirveye yerleşti. Kalshi de dijital mağazanın finans uygulaması listesinde yükselişe geçti.
😔Düzenleyici kurumlar mutsuz: ABD Emtia Vadeli İşlemler Komisyonu, 2022 yılında Polymarket’e 1,4 milyon dolar ceza kesti. Komisyon ayrıca PredictIt ile Kalshi’yi kapatmaya çalıştı. Ancak federal mahkeme kapatma talebinin yasal dayanaklarını göremediği için bu isteği geri çevirdi. Polymarket’e göre şu an yaptıkları şey piyasayı manipüle etmek değil, kişisel görüşlere dayalı tahminlerde bulunmak.
💲Doğruluk payı: Bizim burada aylardır ele aldığımız anketlerin doğruluğu sürekli sorgulanıyor. Birçok dergi ve gazete bugüne kadar seçimle ilgili yazı yazarken anketlerden “O kadar da körü körüne inanmayın” diye not düştü. Çünkü seçimlerde arada sırada rastlanır böyle şeylere, anketlerde öne çıkan aday bir bakarsanız ikinci, üçüncü oluvermiş. Oysa bahis söz konusu oldu mu, işin içine kaybedilecek şeyler de girer. Texas Christian Üniversitesi’nden siyaset bilimci Grant Ferguson “Bence bu anket sonuçlarını ciddiye almalısınız. Bu piyasalarda bahis oynayan insanlar çoğunlukla işlerin nasıl gittiğini sıradan bir insandan daha iyi bildiklerini düşünüyor” dedi. Mesela 2016 seçimlerinde bu bahis sitelerinde Clinton öndeymiş, evet başkan olamadı ama halk oylamasını kazanan Clinton’dı. 2020’deki seçimlerde de Biden önde gösterilmişti ve gerçekten de az bir farkla da olsa kazanan Biden oldu.
💭Uzmanlar ne diyor: Iowa Üniversitesi’nde pazarlama profesörü ve aynı zamanda 1988’de kurulan seçim odaklı “vadeli işlem piyasası” Iowa Electronic Markets’ın yöneticisi Thomas Gruca’ya göre bu seçimde bahislere duyulan ilgi önceki seçimlere kıyasla çok daha büyük. Gruca ayrıca siyasi anketlerde yapılan hatalara dikkat çekerek, çok çekişmeli bir tablonun çizildiğini söyledi. “Son 15 dakikadır anketlere bakmadım” diyen Gruca “Kimin kazanacağını bilmiyorum. Oysa önceki yıllarda bir netlik söz konusuydu” diyor.
Öte yandan Rutgers Üniversitesi’de istatistik profesörü Harry Crane “Medyaya duyulan güven azalırken bu mecraların daha da popülerleşmesini tesadüf olarak görmüyorum. Halk bilgi istiyor, güvenebileceği bilgi kaynakları arıyor” diyor.