Haluk Levent’ten İbranice mesaj: Soykırıma son verin
Amerikan basınına göre İsrail, geçen aydan beri süren Lübnan saldırılarını sonlandırmak için neler istediğini Beyaz Saray'a iletmiş. Ancak bunlar öyle istekler ki ABD'li yetkililer bile olası bakmıyor.
ABD’nin “Aman Beyrut’u vurma” tembihlerine rağmen Lübnan’ı neresi olduğu ayırt etmeksizin vurmayı sürdüren İsrail bugün de saldırılarını sürdürdü. Peki bu nereye kadar böyle gidecek? Amerikan haber sitesi Axios’un haberine göre İsrail geçen hafta ABD’ye Lübnan’daki savaşı sona erdirecek diplomatik çözüm için neler istediğini anlattığı bir belge yolladı.
İsrailli yetkililer, bu belgeyi Biden yönetiminin üst düzey güvenlik yetkililerinden biri olan Amos Hochstein’ın diplomatik çözüm bulmak amacıyla Beyrut’a yaptığı ziyaret öncesinde Beyaz Saray’a verdiklerini söyledi. Ortadoğu’ya giden sadece Hochstein değil, ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken da savaş başladığından beri 11’inci kez bölgeye gidiyor. Ama Blinken Lübnan’ı es geçerek Mısır, Ürdün, Suudi Arabistan, Katar ve Birleşik Arap Emirlikleri’ne gidecek.
Bu taleplerin İsrail Savunma Bakanlığı ile ordu güçleriyle yapılan görüşmeler sonrasında belirlendiği söyleniyor. Bunlar arasında Lübnan Hizbullahı’nın yeniden silahlanmaması ve İsrail sınırına yakın bölgede askeri altyapısını yeniden inşa etmemesi için İsrail ordusunun Güney Lübnan’da “aktif denetim” altına almasına izin verilmesi var. İkinci sırada da İsrail’in hava kuvvetlerinin Lübnan hava sahasında hareket özgürlüğüne sahip olması geliyor.
Ancak her iki talep de Lübnan ordusuyla BM’nin Lübnan’daki Barış Gücü (UNIFIL) askerlerinin İsrail ve Hizbullah arasında ateşkesi tesis etmesini içeren 1701 saylı BM Güvenlik Konseyi kararıyla çelişiyor. Axios muhabiri Barak Ravid’e konuşan İsrailli yetkili, “Yapmak istediğimiz 1701’i daha da güçlendirmek. Vermek istediğimiz esas mesaj Lübnan ordusu ve UNIFIL elini daha çok taşın altına koyarsa biz de daha az müdahil oluruz. Tabii bunun tam tersi de geçerli” dedi.
Ancak ABD’li yetkililer, Lübnan’ın ve uluslararası toplumun, söz konusu ülkenin egemenliğini büyük ölçüde azaltacak bu koşulları kabul etmesinin pek olası olmadığını düşünüyor.
Hochstein, Lübnan Başbakan Vekili Necip Mikati, Meclis Başkanı Nebih Berri ve diğer Lübnanlı yetkililerle görüşmek üzere Beyrut’a gitti. Burada Lübnanlı yetkililerle İsrail’in taleplerini görüşmesi bekleniyor. Berri dün El Arabiya’ya, Hochstein’ın ziyaretinin ABD seçimlerinden önce Lübnan’daki savaşa çözüm bulmak için son şans olduğunu söyledi. BM’nin 1701 sayılı kararıyla ilgili görüş birliği olduğunu söyleyen Berri, İsrail’in talep ettiği gibi değişikliklerin yapılmasını reddettiğinin altını çizdi.
ABD’li yetkililere göre Hochstein’in Lübnan ziyaretinin temelinde diplomatik çözümü İsrail ordusunun Lübnan’ın güneyindeki varlığını artırmasında arıyor. Hizbullah’ın etkili olduğu güneyde Lübnan ordusunun etki alanı çok sınırlı. Hochstein, Lübnan’ın güneyine en az sekiz bin Lübnan askerinin konuşlandırılmasını istiyor. Buna ek olarak UNIFIL’in yetki alanının genişletilip Lübnan ordusuna destek olması da Hochstein’in aradığı çözümlerden biri.
ABD’li yetkililer 2006’daki savaştan bu yana UNIFIL’in 1701 sayılı kararı neredeyse hiç uygulamadığını söylüyor. Bu da Hizbullah’ın 18 yıldır bölgedeki askeri altyapıyı rahat rahat inşa edebildiği anlamına geliyor.