Ortodoksa dönüş rallisi çabuk bitti
Ekonomik krizle boğuşan Arjantin'in yeni aşırı sağcı Devlet Başkanı Milei BRICS liderlerine gönderdiği mektupta ülkesinin organizasyona üye olmayacağını söyledi. Latin Amerika ülkesi yeni yılın ilk günü topluluğa resmen katılacaktı.
Arjantin’in gelişmekte olan ekonomilerden oluşan BRICS bloğuna katılmayacağını açıklaması ülkenin yeni aşırı sağcı popülist Devlet Başkanı Javier Milei’nin dış siyaset ve ekonomi politikasındaki dramatik değişimin son halkası oldu. “Arjantin’in delisi” olarak nam salan çiçeği burnunda başkan önceki hükümet döneminde alınan BRICS’e katılma kararının uygulanmayacağını açıkladı. Milei kararını bir mektupla bloğun başını çeken Çin, Rusya, Hindistan, Brezilya ve Güney Afrika liderlerine duyurdu.
Yazdığı mektupta Milei ülkesinin tam üye olarak bloğa katılması için zamanın “uygun” olmadığını söyledi. 22 Aralık’ta kaleme alınan mektup 2023’ün son iş günü olan cuma akşamı yayınlandı.
Milei says Argentina will not be joining Brics bloc in policy reversal https://t.co/4EMZAn9iaQ
— Guardian US (@GuardianUS) December 29, 2023
Ağustos ayında Brezilya, Rusya, Hindistan, Çin ve Güney Afrika’dan oluşan 11 ülkeli bloğa katılmaya davet edilen altı ülkeden biri olan Arjantin’in 1 Ocak 2024’te üye olması planlanıyordu. Bu hamle Arjantin’in derinleşen ekonomik krizle sarsıldığı bir dönemde geldi.
Milei’nin selefi olan eski solcu başkan Alberto Fernandez ittifaka katılmayı yeni pazarlara ulaşmak için fırsat olarak desteklemişti. BRICS şu anda dünya nüfusunun yaklaşık yüzde 40’ını ve dünya GSYH’sinin (Gayrisafi Yurtiçi Hasıla) dörtte birinden fazlasını oluşturuyor.
Ancak ekonomik çalkantılar Arjantin’deki pek çok kişiyi değişim için heveslendirdi ve aşırı sağcı politikacı Milei’yi başkanlığa taşıdı. Kendisini “anarko-kapitalist” olarak tanımlayan Milei son yıllarda güçlü devlet müdahaleciliğinin damgasını vurduğu ekonomiyi “deregüle” etmek için bir dizi önlem aldı. Dış politikada da “Batı’nın özgür ulusları” diye tanımladığı ülkelerle, özellikle de ABD ve İsrail’le tam uyum içinde olduğunu ilan etti.
Milei seçim kampanyası süresince yaptığı açıklamalarda ticareti ABD ve İsrail eksenine kaydırma niyetinde olduğunu ve bu ülkelerle her açıdan yakınlaşmak istediğini ifade etmişti. Hatta seçimlerin ardından “Yahudi sayılırım” diyerek ilk ziyaretlerini ABD ve İsrail’e yapacağını söylemişti.
Katolik bir ailede doğduktan sonra Yahudi inancıyla ilgilenmeye başladığını ve Tevrat üzerine yoğunlaştığını söyleyen Milei başkent Buenos Aires’te Hanuka Bayramı kutlamalarına katılmıştı. Arjantinli siyasetçi burada yaptığı konuşmada “Işık karanlığa üstün gelecek. Cennetin güçlerinin Arjantin’i destekleyeceğini biliyoruz ve daha önemlisi İsrail’i destekleyecek” demişti.
Milei dış politikada köklü değişikliklere gideceklerini de belirterek Venezuela, Küba ve Nikaragua’da “diktatoryal” rejimlerin hüküm sürdüğünü ve bu ülkelerle diplomatik ilişkilerin kesilmesi talimatını verdiğini bildirdi. Arjantin’in bu ülkelerde büyükelçi bulundurmayacağı ve bu kararın Milei hükümette kaldığı süre boyunca uygulanacağı bilgisi verildi.
Başkanlık kampanyası boyunca sosyalizmle yönetilen ülkeleri de küçümseyen Milei, Çin’in Güney Amerika’da yatırımlarını artırdığı bir dönemde bu ülkelerle diplomatik ilişkilerini sürdürmeyeceğini duyurdu.
Bununla birlikte komşu Brezilya’daki mevkidaşı Luiz Inacio Lula da Silva’ya ve BRICS üyelerinin geri kalan liderlerine (Çin’den Şi Cinping, Hindistan’dan Narendra Modi, Rusya’dan Vladimir Putin ve Güney Afrika’dan Cyril Ramaphosa) gönderdiği mektupta Milei ikili ilişkilerin güçlendirilmesi ve ticaretin artırılması önerisi yaptı. Arjantinli politikacı ayrıca beş liderin her biriyle toplantı yapmaya hazır olduğunu da söyledi.