Belarus’ta Ukrayna ajanı tartışması: Önce ölüme mahkum edip sonra ‘pardon’ dediler

Alman vatandaşı Rico Krieger Ukrayna’nın paralı askeri gibi davranarak tren raylarına patlayıcı yerleştirmekle suçlanarak ekim ayında tutuklanmıştı. Bugüne kadar hapiste akıbetini bekleyen Krieger hakkındaki karar geçen hafta belli olmuştu: İdam edilecekti. Krieger Belarus’ta idama mahkum edilecek ilk Batılı olacaktı. Ama şimdi Lukaşenko’nun araya girmesiyle cezası ömür boyu hapse çevrildi. Yani idam edilmeyecek.

Krieger’in idam cezasına çarptırılmasıyla affedilmesi çok ani ve hızlı gelişti. Bu da Belarus’un yakın müttefiki Rusya ve Almanya arasında yapılacak yüksek profilli takas için Krieger’i serbest bırakmaya razı gelebileceği spekülasyonlarına yol açtı.

Alman Krieger sadece birkaç gün önce Belarus devlet televizyonunda yayınlanan bir kesitinde yardım isterken ağlıyordu. Cuma günü yayınlanan 16 dakikalık videoda kar maskeli ve coplu gardiyanlara da yer verilmişti.

16 dakikalık yardım videosu yayınladı

Krieger televizyonda yayınlanan videoda Ukrayna Güvenlik Servisi’nin (SBU) emriyle tren hattına patlayıcı yerleştirdiğini itiraf etti. İtirafının devamında da Ukrayna’da savaşmak istediğini, ama önce Belarus’ta bu sabotajı yapması için talimat aldığını söyledi. Video Krieger’in hıçkıra hıçkıra ağlayarak Alman hükümetinden yardım istemesiyle bitti. Batı medyası bu itirafın baskı altında yapıldığını söyleyerek kanıt sayılamayacağına işaret ediyor.

Bu hamle Alman yetkilileri harekete geçmeye zorlama girişimi olarak yorumlanmıştı. Berlin ve Minsk Dışişleri Bakanlıkları Krieger konusunda görüşme halinde olduklarını teyit etti. Belaruslu bir sözcü Alman tarafından kendilerine “çeşitli teklifler” yapıldığını söyledi.

Krieger’in affedilmesinin ardından Belarus medyası Lukaşenko’nun “ne kadar merhametli bir insan olduğuna” dair övgüler yağdırdı, Almanları ise kendi vatandaşlarını terk ettikleri için eleştirdi.

Belarus’un bundan çıkarı ne?

Ukrayna işgali sonrası Batı’nın hedefi daha çok Rusya olsa da savaşın başından beri Moskova’ya destek veren Belarus’a da tepki var. Bu tepkilerden ilki Belarus’un Ukrayna’yı işgal etmesini kolaylaştırmak için Rusya’nın topraklarını kullanmasına izin vermesine gelmişti. İkinci tepkiyse Rusya’nın Belarus topraklarına nükleer silah yerleştirmesine yeşil ışık yakmasınaydı.

Lukaşenko Belarus’ta 2020-2021 yılları arasında hükümete karşı düzenlenen protestoları bastırmasına yardım ettiği için Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’e borçlu. Ancak Belaruslu lider son zamanlarda Avrupa ile yeniden köprü kurmaya çalışıyor gibi görünüyor. Mesela bu ayın başlarında bazı siyasi mahkumlar serbest bırakıldı.

Ayrıca Batı medyasında çıkan bazı haberler Lukaşenko’nun Putin ile son görüşmelerinin sürpriz bir şekilde gergin geçtiğini gösteriyor. Bununla birlikte Krieger’in idam edilmeyip esir takasına dahil edilmesi ihtimali Berlin’den şu anda Almanya’da hapis yatan Rusya Federal Güvenlik Servisi’nin (FSB) bir üyesi olan Vadim Krasikov’un serbest bırakılmasının istenebileceği şeklinde de yorumlanabilir.

Daha önce Rusya’nın Krasikov’a karşılık önceki haftalarda 16 yıl hapse mahkum edilen Evan Gerşkoviç’i serbest bırakılması gündeme gelmişti. Kesin olan tek şey idamla karşı karşıya gelen Krieger’in şimdilik paçayı kurtarmış olması. Lukaşenko’nun buna karşılık ne isteyeceği ise belirsiz.

Belarus Devlet Başkanı Lukaşenko: Prigojin’i suikast konusunda uyarmıştık