Bir acayip suikastçı portresi: Dış politika analizi meraklısı, Ukrayna yanlısı, inşaatçı

Cumhuriyetçilerin adayı Donald Trump dün öğleden sonra Florida’da golf oynadığı sırada bir Gizli Servis ajanı golf sahasını çevreleyen tel örgülerin arkasında tüfekli birini gördü. Ajanlar ateş açar açmaz silahlı kişi siyah Nissan’ıyla kaçmaya başladı. Ama bu kaçış nafileydi, sonuç gözaltına alınması olacaktı. Çevreyi arayan yetkililer bir SKS tipi silah buldu. İki ay önce de canına kastedilen Trump bu sefer hiç yara almadan kurtuldu.

13 Temmuz’da da Pensilvanya’daki girişimde kulağından yaralanan Trump Florida’da karşılaştığı bu olay karşısında başta “şok geçirse de” olaydan sonra danışmanlarıyla ve müttefikleriyle telefon görüşmelerinde şakalar yapmaya başladı bile. Mesela kulağı yaralandığında kendisiyle ilgilenen eski Beyaz Saray doktoru Ronny Jackson olaydan iki saat sonra Trump’ı aradığında eski başkanın “Sesini duymak güzel de bugün yardımına ihtiyacım yok” dediğini söyledi. Bu arada Trump’ın pazar günü golf oynamaya karar vermesinin son dakikada alınan bir karar olduğunu da not düşelim. Eski başkanın aslında o gün programı bomboştu.

Peki biz bu saldırgan hakkında neler biliyoruz?

Yetkililer tutuklanan kişinin 58 yaşındaki Ryan Wesley Routh olduğunu açıkladı. Routh küçük bir inşaat şirketinin sahibi. Bir önceki suikast girişimcisi Thomas Crooks’un politik duruşu hakkında ne kadar az şey biliyorsak Routh hakkında o kadar çok şey biliyoruz.

Sosyal medyada sık sık Trump’ı eleştiren Routh temmuz ayındaki suikast girişiminden sonra da ABD Başkanı Joe Biden ve Demokratların adayı Kamala Harris’in mitingde yaralananları ziyaret etmesi gerektiğini söylemiş, “Trump onlar için hiçbir şey yapmayacak” demişti. Nisandaki bir paylaşımındaysa “Biden’ın kampanyası KADAF olmalı, ‘Amerika’yı demokratik ve özgür kıl’. Trump’ınki de MASA olmalı… Amerikalıları yeniden köle yapma hareketi. DEMOKRASİ pusulada olacak ve bunu kaybedemeyiz” demişti.

Routh 2012’de Kuzey Carolina’da “bağlantısız” seçmen olarak kayıtlıydı. Ama bu yıl Demokratların ön seçimlerinde oy kullanmayı tercih etmişti. Bu arada 2002 yılında da otomatik silahıyla kendini bir binanın içine kapattıktan sonra tutuklanmıştı. Routh’un kanunla mücadelesi bununla da sınırlı değil. Vergilerini zamanında ödememekle suçlanmış, kendisine açılan davalarda on binlerce dolar para cezası ödemesi gerekmişti. Karıştığı diğer suçlar arasında hırsızlık ve kitle imha silahı bulundurma gibi suçlar bulunuyor.

Florida eyalet savcısı David Aronberg, Routh’un yakalandıktan sonra sessizliğini koruduğunu şöyle anlatıyor: “Sessiz kalması gerektiğini biliyordu. Memurlarla hiç konuşmadı, sükunetini korudu. Yani bunu daha önce de yapmış birine benziyordu. İlle de böyle bir suç işlemesine gerek, yok ama kolluk kuvvetleriyle daha önce de etkileşime girmiş gibi duruyor” dedi. Routh’un sabıkalı olduğunu biraz önce de anlatmıştık.

Büyük bir Ukrayna destekçisi

Şüpheli hakkındaki en ilgi çekici detaylardan biriyse iki yıl önce sosyal medyada Ukrayna’ya desteğini göstermesi. Üstelik bu öyle sıradan bir destek değil; savaşta ölmeye hazır olduğunu söylemiş, “Kremlin’i yerle bir etmenin şart olduğunu” vurgulamış. Aynı yıl Ukrayna’ya gitmiş de. Fransız haber ajansı AFP’nin Kiev’de çektiği bir videoda görülen Routh Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’e “terörist” demiş, insanları Ukrayna’da savaşmaya çağırmış. Hatta Facebook’taki paylaşımlarında kendisini Ukrayna hükümeti için çalışan bir yetkili olarak tanıtarak Afganları savaşa katılmaya çağırmış.

Les médias américains ont désigné Ryan Wesley Routh comme l’auteur de la tentative présumée d’assassinat contre le candidat républicain à la présidentielle Donald Trump #AFP 1/3 pic.twitter.com/by67lbW0Lg

— Agence France-Presse (@afpfr) September 16, 2024

Ukrayna Kara Kuvvetleri Komutanlığı Yabancı Koordinasyon Dairesi yetkilisi Oleksandr Shaguri saldırganın kendileriyle birçok kez internet üstünden iletişime geçtiğini, “Bize farklı ülkelerden çok sayıda asker getirmeyi teklif ediyordu, ama teklifinin gerçekçi olmadığı çok açıktı. O yüzden cevap bile vermedik. Hiçbir zaman lejyonumuzun bir parçası olmadı. Bizimle hiçbir şekilde işbirliği içinde değildi” dedi.

Routh’un bir de kendi imkanlarıyla yayınladığı bir kitabı var. Bu kitapta Afganistan, Tayvan ve Kuzey Kore’deki siyasi durumu değerlendirmiş, Ukrayna’yı neden desteklediğini daha detaylı anlatmış ve savaşa katılmaya çalışırken Polonya-Ukrayna sınırından döndürüldüğünü yazmış.

Bu detayları görünce Routh’un uluslararası ilişkilerle ilgili bir alanda çalıştığını düşünebilirsiniz ama aslında LinkedIn sayfasına göre 2018 yılından beri Camp Box Honolulu adında, depo ve tiny house inşa eden bir şirketi işletiyor. Honolulu Star-Advertiser gazetesinde 2019’da çıkan bir haberde evsizlere bu yapılardan bağışladığı anlatılıyor.

Oğlu Oran Routh dünkü olayın “abartıldığını” ve babasının “bırakın şiddeti, karıncayı bile incitemeyeceğini” söyledi. Routh babasını “sevgi dolu ve şefkatli bir baba, dürüst ve çalışkan bir adam” olarak tanımladı. Bu arada Routh’un suikast girişimi sırasında kullandığı aracın kızının aracı olduğu öğrenildi.

Trump, Ukrayna savaşına karşı

Routh’un Trump’a karşı büyük bir nefretle dolmasında Ukrayna savaşına yaklaşımının da etkisi oldu muhtemelen. Çünkü Trump kendisi başta olsaydı Ukrayna savaşının asla olmayacağını düşünen, Ukrayna’ya harcanan paraya da her fırsatta karşı çıkan bir siyasetçi. Onun bu tavrını Amerikan Kongresi’ndeki Cumhuriyetçilerin çoğu benimsiyor. Bu bakışa göre Ukrayna’ya harcanan milyarlar ABD’nin kendi iç sorunlarını çözmek için kullanılabilirdi.

Harris arasındaki son münazarada Trump Ukrayna savaşıyla ilgili net yanıtlar vermekten kaçındı. Savaşı durdurmak istediğini belirtse de Ukrayna’nın mutlak zafer kazanmasını isteyip istemediği sorusuna doğrudan yanıt vermedi örneğin. Münazara sırasında savaşın insanlara büyük zararlar verdiğini söyleyen Trump seçilirse müzakereler yoluyla savaşa hızla son vereceğini vurgulamıştı. Yine de bu söylemleri Ukrayna savaşını destekleyen kitle için yeterli bulunabilecek bir açıklama değildi.

Neyle suçlanıyor?

Routh şimdi sabıkalı olmasına rağmen silah taşıdığı için suçlanıyor. Üstelik bu silahın seri numarası da silinmiş durumda. Bu suçlamalar onu uzun süreli hapis cezasıyla karşı karşıya bırakabilir. Sabıkalı birinin silah taşıması 15 yıla kadar hapis ve üç yıl denetimli serbestlik cezasına sebep olabilir. Silahın seri numarasının silinmiş olması da beş yıla kadar hapis ile üç yıl denetimli serbestlikle sonuçlanabilir.

ABD Seçim Günlüğü: Trump’a bir suikast girişimi daha