Biden çaresiz kaldı, İran’dan el konan silahları Ukrayna’ya gönderiyor

Rusya ve Ukrayna arasında devam eden savaşta, Kiev’in yakın müttefiki Amerika Birleşik Devletleri’nin (ABD) eli kolu bağlandı. Cumhuriyetçilerin karşı çıkması nedeniyle 2023 mali yılı biterken Ukrayna’ya yardım finansmanını geçici bütçeye ekleyemeyen Biden yönetimi, çareyi İran’dan ele geçirilen silahları Kiev’e vermekte buldu.

CNN International’dan Natasha Bertrand’ın kaleme aldığı yazıya göre Biden yönetimi, alıkonulan İran silahlarını Ukrayna’ya transfer edecek. ABD’li yetkililer de bu hamlenin, ABD ve müttefiklerinden daha fazla para ve teçhizat bekleyen Ukrayna ordusunun karşı karşıya olduğu bazı eksikliklerin giderilmesine yardımcı olabileceği yorumunda bulundu.

Husilere ‘niyet’ Kiev’e ‘kısmet’

Bu arada ABD Merkez Komutanlığı (CENTCOM) Çarşamba günü yaptığı açıklamada, İran Devrim Muhafızları Ordusu’ndan ele geçirilen bir milyondan fazla İran mühimmatını Ukrayna silahlı kuvvetlerine devrettiğini açıkladı.

CENTCOM tarafından yapılan açıklamada, transferin Pazartesi günü gerçekleştirildiği belirtildi. Açıklamada, sözkonusu mühimmatların, Birleşmiş Milletler’in (BM) 2216 kararına aykırı bir şekilde İran tarafından Yemen’deki Husilere gönderildiği sırada ele geçirildiği ifade edildi.

The U.S. Government transferred to Ukraine approximately 1.1 million 7.62mm rounds of ammunition that CENTCOM forces had seized from Iran's Islamic Revolutionary Guard Corps.https://t.co/CGtzsPf19Q

— U.S. Central Command (@CENTCOM) October 4, 2023

CNN’e göre Biden yönetimi zaten aylardır Ortadoğu’daki CENTCOM tesislerinde ele geçirildikten sonra saklanan silahların yasal olarak Ukraynalılara nasıl gönderileceğini tartışıyordu.

‘Şiirsel adalet’

“Günün sonunda Ukrayna’nın savaş için verdiği mücadele için çeşitli malzemelere ihtiyacı var ve bu, Ukrayna’nın tüm askeri ihtiyaçlarına çözüm olmasa da kritik destek sağlayacaktır” bu sözler de Yeni Amerikan Güvenliği Merkezi’nde kıdemli bir araştırmacı ve Ortadoğu güvenlik programının yöneticisi olan Jonathan Lord’a ait.

Lord, şubat ayında The Washington Post Gazetesi’nde kaleme aldığı köşe yazısında ABD’nin ele geçirilen İran silahlarını Ukrayna’ya göndermesi gerektiğini gündeme getirmişti. Lord aynı yazıda, Rusya’nın Ukrayna’ya saldırılarında kullandığı iddiasıyla gündeme gelen Şahid dronlarını işaret ederek bu adımın Moskova – Tahran ilişkilerine de etkisi olacağını kaydetmişti. Lord, Ukrayna halkına karşı kullanılan İran silahlarının Rusya’ya karşı kullanılmasının ‘şiirsel bir adalet’ sağlayacağını yazarak şöyle demişti: “Ayrıca bu politika, Moskova ile Tahran arasında gelişen ilişkiler üzerinde daha büyük bir baskı oluşturabilir.”

Diplomaside Şahid Dron’u açmazı

Ukrayna ve Rusya, 2022 yılında İran yapımı Şahid dronları nedeniyle de karşı karşıya gelmişti. Ukrayna Rusya’nın ülkeye yönelik saldırılarında İran yapımı insansız hava araçlarını kullandığını, Tahran’ın Moskova’ya bu silahları savaş için verdiğini ileri sürerek İran ile diplomatik ilişkilerini kesmek için harekete geçmişti. ABD ve Ukrayna, İran’ın Rusya’ya yardım amaçlı Şahid-136 dronlarını sattığını ve eğitmen gönderdiğini iddiasını gündemlerinde uzun süre tutsa da Rusya ve İran da bu iddiaları reddetmişti. İran söz konusu dronların Moskova yönetimine savaştan önce satıldığını açıklamıştı.

Ukrayna devlet Başkanı Volodimir Zelenski de bu gelişmelerin ardından 2022 Ekim ayında Ukrayna’da düşürülen Şahid dronu ile fotoğrafını servis etmişti.

Biden: Kapsamlı bir konuşma yapacağım

ABD Başkanı Joe Biden Çarşamba günü ABD’nin Ukrayna’ya yaptığı yardımın kongredeki kaos nedeniyle zarar görebileceğinden endişe ettiğini ifade etti. Ukrayna’nın Rus işgalcilerini püskürtmesine neden yardım edilmesinin gerekli olduğunu anlatmak adına yakın zamanda kapsamlı bir konuşma yapacağını söyledi.

Geçtiğimiz günlerde ABD hükümeti kapanma riskiyle karşı karşıya kalmıştı. ABD Kongresi’nde federal bütçe konusunda uzlaşılamadığı için hükümete bağlı kurumların kapanmasına saatler kala geçici bir bütçe kabul edilmişti. Eğer geçici bütçe kabul edilmeseydi, bu, ABD’de son 10 yılda meydana gelen dördüncü kapanma olacaktı. Bunun nedeniyse Temsilciler Meclisi’ndeki Cumhuriyetçilerin mevcut önerileri desteklememesiydi. Cumhuriyetçilerin içindeki aşırı sağcıların oluşturduğu kanat, harcamalarda büyük kesintilerin yanı sıra Ukrayna’ya daha fazla maddi destek verilmemesini de talep ediyor.

Zelenski yardım talebini Granada’da da yineledi

Tüm gelişmelerin ardından İspanya’nın Granada kentinde düzenlenen Avrupa Siyasi Topluluğu zirvesinde Ukrayna devlet Başkanı Volodimir Zelenski, kış aylarının cephede neden olacağı zor şartlar yaklaşırken yardım talebini yineledi.

Zelenski, “Çok zor bir kış bizi bekliyor. Kış boyunca Rusya’nın çok sayıda saldırısına maruz kalacağız. Rusya, Avrupa kıtası için bir tehdit olacak. Bundan dolayı mümkün oldukça çok hava savunma sistemine ve füzeye ihtiyacımız var” dedi. Ukrayna Devlet Başkanı ayrıca ABD iç siyasetinde yaşanan gelişmelerle ilgili yöneltilen bir soruya da “ABD Başkanı Biden ile görüşmemde de bizi yüzde 100 desteklediğini söylemişti. ABD’de Kongrenin iki tarafı da bizi destekliyor. Ama seçim dönemlerinin her zaman karışık olduğunu biliyorum” cevabını verdi.

Cephane eksikliği ve kış ayları kapıda

Rusya’ya karşı savaşta birkaç ay önce karşı taarruza başlayan Ukrayna, çektiği silah sıkıntıları nedeniyle Batı’lı müttefiklerinden yardım talep etmeye devam ediyor. ABD’nin Cumhuriyetçiler nedeniyle Ukrayna’ya yardımda elinin kolunun bağlanması bir yana, savaştan kaçan en yoğun Ukraynalı nüfusuna ev sahipliği yapan ve Kiev’e yakın müttefik olmasıyla bilinen Polonya’nın da silah tedriğini kesme kararı, savaşın gidişatını etkileyebilir.

Savaş devam ederken Ukrayna’nın süren mühimmat arayışları ve kendi ulusal dengelerine yönelen müttefiklerin tutumu Kiev’i çıkmaza sokuyor.

Yakın zamanda ‘kapsamlı bir konuşma yapacağını’ dile getiren Biden’ın ülke içindeki Ukrayna krizinin üstesinden gelip gelmeyeceği de merak konusu.

Ukrayna’ya destekte çatlak: Müttefikler kendi dertlerine düştü