Fas’ı yıkan deprem: 1,300’ü aşkın ölü, 1,800’den fazla yaralı

Türkiye’nin doğusunda 6 Şubat’ta yaşadığımız manzaranın bir benzeri, önceki gece saatlerinde Fas’ta yaşandı.

Fas’ın Yüksek Atlas Dağları’nda gece saatlerinde 7,2 büyüklüğünde bir deprem meydana geldi. ABD Jeoloji Araştırmaları Kurumu (USGS) ise depremin 18,5 kilometre derinliğinde ve büyüklüğünün 6,8 olduğunu bildirdi. Depremin merkez üssünün, yaklaşık 840 bin kişinin yaşadığı, popüler bir turizm merkezi olan Marakeş’in 72 kilometre güneybatısı olduğu bildirildi.

Fas İçişleri Bakanlığı, depremlerde en az 1305 kişinin öldüğünü, 205’i ağır olmak üzere 1832 kişinin yaralandığını bildirdi. Enkaz altında kalanların bulunması için çalışmalar başlatıldı. Depremin gece 11 civarında olması sebebiyle en azından birçok kişi felakete uyanık yakalandı.

Geceyi sokakta geçirdiler

Pek çok Faslı geceyi artçı sarsıntılardan korkarak sokaklarda geçirirken, sağlık yetkilileri halkı kan bağışında bulunmaya çağırdı. Çevredeki hastanelerin yatakları güvenlik gerekçesiyle binaların dışına taşınırken, çevrede asker ve polis tarafından geniş güvenlik önlemleri alındı.

Devlet kanalı Al Aoula’nın haberine göre, yetkililer ölümlerin çoğunlukla merkez üssüne yakın ve ulaşımın zor olduğu dağlık bölgelerde meydana geldiğini ve yolların hasar görmesi nedeniyle kurtarma ekiplerinin en çok zarar gören bölgelere ulaşmakta zorlandığını söyledi.

USGS, depremin özellikle dağlık bölgede alışılmadık derecede güçlü olduğunu söyleyerek, “Bölgede bu büyüklükte depremlere nadir rastlanır ancak beklenmedik bir şey de değildir” dedi. 1900’den beri bölgede 6 şiddetinde deprem görülmediği, sadece dokuz kez beş büyüklüğünde deprem olduğu bildirildi.

Depremin çevreye büyük ölçüde hasar vermesinin muhtemel olduğunu belirten USGS, bölgedeki birçok kişinin ‘deprem sarsıntısına karşı oldukça korunmasız’ yapılarda yaşadığını söyledi.

Bölge sakinlerinden Montasir Itri, İngiliz haber ajansı Reuters’a yaptığı açıklamada, depremin merkez üssüne yakın dağlık Asni köyündeki evlerin çoğunun hasar gördüğünü anlatarak, “Komşularımız enkaz altında kaldı, insanlar köyün mevcut imkanlarıyla onları kurtarmaya çalışıyor” dedi.

Tarih de yıkıldı

Taroudant’ta yaşayan öğretmen Hamid Efkar ise deprem anını, “Yer yaklaşık 20 saniye boyunca sallandı. İkinci kattan aşağıya koşarken kapılar kendiliğinden açılıp kapandı” sözleriyle anlattı.

UNESCO Dünya Mirası listesinde yer alan Marakeş’in eski şehir kısmında bulunan CNN International araştırmacısı Benjamin Brown, deprem sırasında binaların ve surların hasar gördüğünü bir kısmının yıkıldığını aktardı. Brown, Marakeş’in eski şehir merkezini çevreleyen ve 12’inci yüzyılın başlarında inşa edilen tarihi kırmızı duvarların bir kısmının yıkıldığını da sözlerine ekledi.

https://twitter.com/Sa91af/status/1700464600167182502?s=20

Brown’a göre güvenli bir yere geçmek için dar sokaklardan çıkmaya çalışan insanlar başta sakindi ancak yaralanmaların boyutu ortaya çıktığında panik başladı. “Evlerinden sedyelerle ya da halılara sarılmış halde çıkarılan çok insan gördüm” diyen Brown, ambulansların zaten dolu oldukları için zaman zaman yaralıları geri çevirmek zorunda kaldığını anlattı.

Bölge sakinlerinden Id Vaaziz Hasan, şehirdeki bazı evlerin çöktüğünü ve insanların iş makinelerini beklerken enkazı elleriyle kaldırmaya çalıştığını anlattı.

Yaklaşık 1000 yıllık geçmişe sahip eski bir imparatorluk olan Marakeş, Ortaçağ’dan kalma saraylar, camiler, bahçeler ve işlek pazarlarla dolu bir kent. Marakeş’in karşı karşıya kaldığı durum, zaten bu sene 6 Şubat depremleriyle hatırladığımız yaklaşan İstanbul depremini bir kez daha hatırlatıyor.

Türkiye yardıma hazır

DSÖ Doğu Akdeniz Bölge Direktörlüğü depremden 300’den fazla kişinin etkilendiğini bildirerek, DSÖ ekiplerinin ülke genelinde ihtiyaç duyulan bölgelere hızlı şekilde sağlık hizmeti götürmeye hazır olduğu kaydedildi.

Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı (AFAD), Sağlık Bakanlığı UMKE, Türk Kızılay ve diğer sivil toplum kuruluşlarından toplamda 265 personelin, Fas’tan yardım çağrısı gelmesi durumunda deprem bölgesine intikal etmeye hazır olduğu bildirildi. AFAD, Fas’a 1000 adet çadır göndermek için Faslı yetkililerden çağrı beklediklerini dile getirdi.

Dünyanın dört bir yanından Fas’a baş sağlığı ve geçmiş olsun dilekleri iletildi. Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan da X’ten, “Dost ve kardeş Fas’ta meydana gelen deprem felaketinden etkilenen tüm Fas halkına geçmiş olsun dileklerimi iletiyorum. Hayatını kaybedenlere Allah’tan rahmet, yaralılara acil şifalar diliyorum. Bu zor gününde tüm imkânlarımızla Faslı kardeşlerimizin yanındayız” paylaşımını yaptı.

Dost ve kardeş Fas’ta meydana gelen deprem felaketinden etkilenen tüm Fas halkına geçmiş olsun dileklerimi iletiyorum. Hayatını kaybedenlere Allah’tan rahmet, yaralılara acil şifalar diliyorum. Bu zor gününde tüm imkânlarımızla Faslı kardeşlerimizin yanındayız. 🇹🇷🇲🇦

— Recep Tayyip Erdoğan (@RTErdogan) September 9, 2023