Çocuk felci salgını kapıda, aşılar Gazze’de, ama bombalar engel

İsrail’in bombardımanları, yetmeyen sınırlı sayıdaki yardımlar ve kalacak güvenli yer bulmaktaki sorunlar nedeniyle derdi başından aşkın Gazzelilerin başına bu ayın başlarında yeni bir bela sarıldı: Çocuk felci. Bu bela, 25 yıldır Gazze’de görülmüyordu. Aslında virüsün ilk işaretlerine geçen ay bu zamanlar rastlanmıştı ancak durumun ciddiyeti, virüsün 10 aylık bir bebekte teşhis edilmesiyle ayyuka çıktı.

Çocuk felci endişesi haliyle yetkilileri de harekete geçirdi. Birleşmiş Milletler (BM), İsrail ve Gazze’deki yetkililer 640 binden fazla Filistinli çocuğu aşılamak için başlatılacak kampanya kapsamında 1,2 milyondan fazla aşının bölgeye ulaştığını duyurdu. Harekete geçenler arasında İsrailli yetkililer de var çünkü olası bir salgından etkilenmekten endişe ediyorlar.

Aşılar bölgeye BM’nin çocuklarla ilgili kuruluşu UNICEF, Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) ve Filistinli mültecilere yardım kuruluşu UNRWA’nın işbirliğiyle getirildi. UNRWA yetkililerinin amacı aşıları cumartesi gününden itibaren Gazzeli çocuklara ulaştırmayı amaçlıyordu. Ancak ajansın üst düzey yetkililerinden Sam Rose, dünkü basın toplantısında aşılama kampanyasının zorlu geçeğini ve başarının büyük ölçüde sahadaki koşullara bağlı olacağını söyledi.

Gazze Sağlık Bakanlığı da aşıların Gazze’ye ulaştığını ve 10 yaşın altındaki çocukları aşılama işleminin başlatılması için hazırlıkların sürdüğünü teyit etti. Aşıların Gazze’deki sağlık merkezlerine ne hızla dağıtılacağı belirsizliğini koruyor. Özellikle de İsrail ordusunun Gazze’nin merkezindeki Deyr el Belah’ın tahliye edilmesini isteyerek bölgeye ağır saldırılar düzenlemesi de işleri zorlaştırıyor. Üstelik güvenliğin sağlanamaması nedeniyle bölgedeki personelinin durumundan endişe duyan BM’nin yardım faaliyetlerini askıya alması da işleri kolaylaştırmıyor.

Çocukların en az yüzde 95’inin iki doz aşı olması şart

Yine de New York Times’a konuşan üst düzey bir BM yetkilisi yardım misyonunun askıya alınmasına rağmen çocuk felci aşılarını yapmaya başlama planında herhangi bir değişiklik olmayacağını söyledi. Gazze’nin merkezindeki Zawaida’dan dün basına seslenen UNRWA yetkilisi Rose aşılama kampanyasına üçte biri UNRWA’dan olmak üzere üç binden fazla kişinin katılacağını söyledi.

Mobil sağlık ekiplerinin aşıları barınaklara, kliniklere ve okullara ulaştırmaya yardım edeceklerini belirten Rose bu noktada gerekli olanın ateşe insani ara verilmesi olacağını söyledi. Öbür türlü sağlık ekipleri aşıları ulaştırmak için risk alsa bile ebeveyn ve çocukların aşılara ulaşması yine de zorlaşabilir. Gazze’deki hastane ve kliniklerin çoğu 10 aydır devam eden savaşta jeneratörlerin yetersiz kalması ya da İsrailli askerlerin buraları basarak talan etmesi nedeniyle ya kapalı ya da kısmen çalışır durumda. Bu da çocuk felcine yakalanan çocukların uygun tedavi görme ihtimalini iyice düşürüyor.

Gazze Sağlık Bakanlığı bölgedeki temiz su ve kişisel hijyen malzemelerinin eksik olması, evlerini ya da sığındıkları yerleri terk etmek zorunda kaldıkları için ufak bir alana kısılmış kalabalıklar ve çöplerin toplanmasındaki eksiklikler nedeniyle aşılamaların tek başına etkili olmayacağını söylüyor. UNICEF’e göre Gazze Şeridi’ndeki sağlık, su ve sanitasyon sistemlerinin ciddi şekilde kesintiye uğradığı düşünüldüğünde hastalığın yayılmasını önlemek ve yeniden ortaya çıkma riskini azaltmak için Gazze’deki çocukların en az yüzde 95’inin iki doz aşı olması şart. UNICEF ve DSÖ, her iki dozun da yapılabilmesi için taraflardan ateşe bir haftalık insani ara vermelerini istedi.

İsrail sözünü tutmadı

İsrail Savunma Bakanlığı’nın Filistin topraklarıyla ilgili politikalarını denetleyen COGAT aşıların İsrail’deki Kerem Şalom Sınır Kapısı üzerinden Gazze’ye ulaştırıldığını söyledi. Ajans kampanyanın “İsrail ordusuyla koordinasyon içinde, rutin insani yardım aralarının bir parçası olarak yürütüleceğini” ve bu şekilde “Filistinlilerin aşı merkezlerine ulaşabileceğini” söyledi.

İsrail haziran ayında Gazze’nin bazı bölgelerindeki askeri faaliyetlerini günlük olarak kısmen durduracağını duyurmuştu. Ateşe ara verilen bu süreci “insani yardım molası” olarak adlandıran İsrail, amaçlarının bölgeye yardımların daha güvenli bir şekilde ulaştırılması olduğunu iddia etmişti. Ne var ki o günden bu yana İsrail bulduğu her fırsatta Gazze’yi bombalıyor. Üstelik bu süreçte Hamas’ın siyasi büro şefi İsmail Haniye’nin öldürülmesi de olası bir uzun ateşkes döneminin önünü tıkamış oldu. Haniye’nin geçen ayki ölümünden sonra ateşkes görüşmelerine katılmayacağının altını çizen Hamas şimdi şimdi anlaşmaya sıcak bakar oldu.

Gazze’de insani kriz büyüyor: Temiz suya erişmek imkansız, 25 yıl sonra çocuk felci riski