İran İsrail İHA’larına ‘çocuk oyuncağı’ dedi, ABD medyası zararın uydu görüntülerini yayınladı

İsrail’in Gazze işgali son günlerde İran ile tırmanan gerilimin gölgesinde kaldı. İki ülkenin “sınırlandırılmış” diye tanımlanan misilleme saldırıları, 1 Nisan’da İran’ın Şam’daki konsolosluk yerleşkesinin hedef alınması ve 7’si asker 13 kişinin öldürülmesiyle başladı. 1 Nisan’dan 13 Nisan’a kadar geçen süreçte, Tahran da Tel Aviv de tansiyonu yükselten açıklamalarla bir saldırının geleceğini haberdar ediyordu, öyle de oldu.

13 Nisan Cumartesi akşamı İran, 300’den fazla dron, seyir ve balistik füzeleri İsrail’e gönderdi. İsrail’in Demir Kubbesi’ne takılan çoğu dron ve füzeler düşürüldü. Tel Aviv’in savunmasına; ABD, İngiltere, Suudi Arabistan gibi ülkeler yardımcı oldu. O gece İran’ın “tiyatro” denen saldırısında İsrail’in bir askeri üssü hasar gördü. Bu askeri üs Şam’daki konsolosluk yerleşkesini hedef alan füzenin ateşlendiği Nevatim idi.

Gerilimi tırmandırma sırası 19 Nisan’da İsrail’e geçti

Ardından İsrail’in İran’a vereceği yanıt için gergin bekleyiş başladı. İran’ın saldırısı esnasında İsrail’in Savaş Kabinesi vereceği cevabı görüşmek üzere toplanmıştı bile ancak cevabın kapsamı ve şekli ile ilgili görüş birliğine varılması için üç kez daha toplanmaları gerekecekti. Savaş Kabinesi dört toplantı sonrasında karar varırken İsrail’in Batılı müttefikleri de bölgesel bir çatışmanın tetiklenmemesi için diplomatik çaba içerisine girmişti. İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, her ne olursa olsun ülkesinin İran’a vereceği yanıtta kendi kararını kendisinin vereceğini söylemişti. Takvimler 19 Nisan’ı gösterdiğinde de İsrail, İran’a karşı atağa geçti.  İran basını, 19 Nisan sabahı İran Hava Kuvvetleri Üssü’ne ev sahipliği yapan İsfahan eyaletinin kuzeydoğusunda patlama seslerinin geldiğini duyurmuştu.

İran’ın İsfahan ve Tebriz şehirlerinde duyulan patlama sesleri sonrası İran medyası, seslerin hava savunma sisteminin devreye girmesi ve 3 mini insansız hava aracının (İHA) imha edilmesi nedeniyle duyulduğunu yazmıştı. İsfahan’daki patlama seslerinin ardından Tahran, İsfahan ve Şiraz ile İran’ın bazı bölgelerindeki uçuşların askıya alındığı bildirilmişti. Amerikan medyası, ABD’li yetkililere dayandırdığı haberlerinde İsrail’in İran topraklarına yönelik saldırı düzenlediğini yazmıştı.

Yanıttan tatmin olanlar, olmayanlar…

İran’ın saldırısı “yetersiz” bulunup sosyal medyada ti’ye alınırken aynı tepkiler İsrail için verilmedi. Hatta ABD merkezli FOX News’te İsrail saldırısının İran’a verilen “size dokunabiliriz mesajı” olduğu ifade edildi. Foreign Policy analistleri de bunun “İsrail’in İran’ın kalbine gerilimi artırmadan dokunma kabiliyetini” gösterdiğini söylüyor.  Fakat bu yanıt kendi içlerinde eleştirilere neden oldu. Mesela İsrail Ulusal Güvenlik Bakanı Itamar Ben-Gvir saldırıyı kapsamsız bularak “zayıf” diye tweet attı.

Bu saldırıların tartışması ise hâlâ sürüyor.

İran Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdüllahiyan İsrail’in saldırısında kullandığı dronları çocuk oyuncağına benzeterek alaya alırken İsrail de İran’a zarar verdiklerini göstermek için uydu görüntülerini medya aracılığıyla yayımladı.

İran: Kullanılan İHA’lar çocuk oyuncağına benziyor

İran Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan, İsrail’in İran’ın İsfahan kentine düzenlediği öne sürülen dünkü saldırıda kullanılan insansız hava araçlarına (İHA) ilişkin “çocuk oyuncaklarına benziyor” ifadelerini kullandı. İranlı Öğrenciler Haber Ajansına (ISNA) göre, Abdullahiyan, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi (BMGK) toplantısına katılmak üzere gittiği New York’ta basın mensuplarına yaptığı açıklamada İsrail’in İran’a düzenlediği iddia edilen saldırıya ilişkin değerlendirmelerde bulundu. Abdullahiyan, “İsfahan’da kullanılan silahlar, insansız hava araçlarına değil, çocuklarımızın oynadığı oyuncaklara benziyordu” dedi.

İsrail’in yeni bir maceraya atılmadığı müddetçe İran’ın tepki göstermeyeceğini dile getiren Abdullahiyan “İsrail büyük ve kayda değer bir saldırı yapmadığı sürece İran’ın karşılık verme planı yok” diye konuştu. İsrail’in İran’a saldırması durumunda, çok daha şiddetli bir yanıt alacağını vurgulayan Abdullahiyan “İsrail ciddi bir saldırıda bulunur ve bu bizim için kanıtlanırsa cevabımız hızlı ve pişman olacakları şekilde üst seviyede olacaktır. Hayfa ve Tel Aviv’i vurabiliriz. İsrail’in tüm ekonomik limanlarını da hedef alabiliriz” ifadesini kullandı.

‘Aslında zarar verdik’ demenin diğer yolu: Uydu görüntüleri

Umbra synthetic aperture radar imagery acquired 0648Z 19APR2024 showed evidence of damage to the Iranian S-300PMU2 strategic surface-to-air missile battery in Isfahan since 15APR2024. A probable damaged 30N6E target engagement radar was visible in imagery still on the radar… pic.twitter.com/eqMFTanPOH

— Chris Biggers (@CSBiggers) April 19, 2024

İsrail’in bu saldırısına İran beklediği tepkiyi göstermedi. Hatta medyada bol bol okuduğunuz üzere resmen küçümsedi. Öyle ki İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi bile saldırı ardından yaptığı açıklamada İsfahan’ın bahsini bile geçirmedi. Reisi sanki saldırı olmamış gibi 13 Nisan’a İsrail’e gönderdikleri dron ve füzelerin Tahran’ın gücünü gösterdiğini ifade etti sonrasında iç meseleler üzerinde durdu: Elektrik, su vs.

Bunun üzerine bugün ABD medyasının önde gelen gazetelerinden The New York Times bir haber yayımlayarak İsrail’in İran’a verdiği zarara dikkat çekti. İki üst düzey yetkiliye dayandırılan haberde, İsrail silahının İran hava savunması tarafından tespit edilemeden hedef alınan bölgeye zarar verdiği kaydedildi. İki Batılı ve iki İranlı yetkiliye dayandırılan habere göre İsrail’in Cuma günü İran’a yönelik misilleme saldırısında kullandığı bir silah, İran’ın gizli nükleer silah programı açısından kritik öneme sahip Natanz kenti yakınlarındaki bir savunma sistemine zarar verdi.

Batılı yetkililer saldırının İran’a İsrail’in geçen hafta İsrail’e yüzlerce insansız hava aracı ve füze fırlatırken kullandığı ateş gücünün çok küçük bir kısmını kullanarak İran’ın savunma sistemlerini fark edilmeden aşabileceği ve felç edebileceği mesajını vermek için planlandığını söyledi.

İki İranlı yetkili silahın yakındaki İsfahan eyaletindeki bir askeri üste S-300 uçaksavar sistemini vurduğunu söyledi. Yetkililerin açıklamaları The New York Times tarafından analiz edilen ve İsfahan’daki Sekizinci Şekari Hava Üssü’ndeki bir S-300 sisteminin radarına zarar verdiğini gösteren uydu görüntüleriyle de desteklendiği ifade edildi.

İsrail’in muamma saldırısı gerginliğin sonunu mu getirdi?