Rusya’da diplomasi trafiği: Hamas Moskova’da, Abbas yolda
İsrail basını Hamas'ın üst düzey yetkililerinin geçen hafta Türkiye'de gizli toplantı yaptığını, toplantıda Gazze'deki savaşta atılacak yeni adımların konuşulduğunu yazdı. Hamas yetkililerinin ele aldığı konulardan biri esir takasıydı.
Hamas’ın 7 Ekim’deki sürpriz İsrail saldırısının ardından en çok konuşulan konulardan biri Hamas’ın siyasi büro liderleri İsmail Haniye, Halid Meşal gibi isimlerin nerede olduğuydu. Bunlarla ilgili pek çok iddia ortaya atıldı. Haniye’nin saldırı sırasında İstanbul’da olduğu ve şükür namazı kıldığı iddialardan biriydi. Daha sonra Cumhurbaşkanı Dış Politika ve Güvenlik Başdanışmanı Akif Çağatay Kılıç CNN International’a “Olabilir” yanıtı vererek Haniye’nin gerçekten de saldırı sırasında İstanbul’da olduğu tezini güçlendirdi. Şimdi başka bir iddia daha var. İsrail gazetesi Jerusalem Post’un ulusal yayın kuruluşu KAN’dan aktardığı habere göre Hamas’ın üst düzey yetkilileri geçen hafta Türkiye’de gizli bir toplantı yaptı.
İddiaya göre toplantıya Beyrut’tan katılan Hamas Siyasi Büro Başkan Yardımcısı Salih El Aruri ile Katar’ın başkenti Doha’da yaşayan Hamas liderlerinden Halid Meşal başkanlık etmiş. Başka üst düzey Hamas yetkilileri de toplantıya katılmış, ama onların ismi KAN’ın haberinde yok.
Habere göre Hamas liderleri gizli toplantıyı video konferans ve telefon gibi teknolojik araçlar yerine üçüncü bir ülkede yapmayı tercih etti, çünkü İsrail istihbarat servislerinin bu teknolojik araçlara sızma ihtimalini göz önünde bulundurdular. Yayın kuruluşuna göre özellikle Türkiye seçildi, çünkü başka yerlerden daha güvenli olduğu düşünüldü.
Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan savaşın başında iki taraf için de itidal çağrısı yapmış, ancak savaşın şiddetinin artmasıyla İsrail’e karşı sertlik dozunu artırmış, Netanyahu’ya “Gazze kasabı” demiş, Hamas’ın “bağımsızlıkları için savaşan mücahitler topluluğu” olduğunu söylemişti.
Toplantıda Gazze savaşında Hamas’ın atacağı adımların koordine edilmesi görüşüldü. Gazete Hamas liderlerinin hem Gazze içinde, hem de Lübnan Hizbullahı’nın rolüyle ilgili olarak savaşta atılacak sonraki adımın henüz belirlenmediğini belirtiyor. Ancak yeni bir rehine-tutsak anlaşması masada olabilir. Mısırlı yetkililer pazar gecesi İsrail ve Hamas’ın yeni bir ateşkese ve rehinelerin serbest bırakılmasına olumlu baktığını, ancak bunun nasıl olacağı konusunda anlaşmazlığın sürdüğünü belirtti.
Wall Street Journal bu ayın başlarında İsrail istihbarat servisi Mossad’ın başka ülkelerdeki Hamas yetkililerine suikast düzenlemeyi planladığını yazmıştı. Bu plandaki ülkelerden biri Türkiye’ydi. Türkiye’den bu haberlere sert tepki geldi.
Anadolu Ajansı’na (AA) konuşan Türk istihbarat kaynakları konu hakkında muhataplarına gerekli uyarıları yaptıklarını, aksi yönde bir tutumun ciddi sonuçları olacağını bildirdi. Erdoğan da Netanyahu’nun tıpkı Srebrenitska’daki soykırımdan sorumlu tutulan Sırp lider Slobodan Milosevic gibi savaş suçlusu olarak yargılanacağını söyledi. Erdoğan daha sonraki günlerde Mossad’ın böyle bir işe girişmesi halinde “İsrail’in ödeyeceği bedelin çok ağır olacağını” vurguladı.
Cumhurbaşkanı Dış Politika ve Güvenlik Başdanışmanı Akif Çağatay Kılıç 14 Aralık’ta CNN International’a konuk oldu ve Gazze savaşının başından bu yana ilk kez İngilizce röportaj verdi. Bu röportajda Kılıç’a Haniye’nin 7 Ekim saldırılarında Katar’da değil Türkiye’de olduğuna dair teyit edilmemiş haber soruldu. Kılıç konu hakkında bilgi sahibi olmadığını söylerken “Olabilir” yanıtı verdi.
Hamas yetkilileri Türkiye’ye sıkıntı yaşamadan girip çıkabiliyor. Erdoğan ve Haniye temmuz ayında bir araya geldi. Hatta Erdoğan görüşme sırasında Haniye ve Filistin Yönetimi Başkanı Mahmud Abbas’ı bir araya da getirdi.
Kılıç röportaj sırasında Hamas üyelerinin ne zaman nerede olduğunun değil mevcut savaşın nasıl çözüleceğinin önemli olduğunu söyleyerek “Bu konuyu bugünün olayları ışığında konuşuyoruz ama gerçek şu ki geçmişte, misal, 10 yıldan uzun süre önce İsrail hükümetinin bizzat kendisi bizden Hamas ile ilişki kurmamızı, onlarla çalışmamızı istedi” dedi.
NYT’nin 16 Aralık’ta yayınladığı haberde de Hamas’ın yatırım portföyündeki kilit ülkelerden birinin Türkiye olduğu, İsrail istihbaratının bu bilgiye 2018’de ulaşıp hükümete bildirdiği, ancak dönemin hükümetinin konuyu önemsemeyip rafa kaldırdığı söylendi. O haberin detaylarını da aşağıdaki linkten okuyabilirsiniz.