Le Pen’den Ukrayna’yı üzecek sinyal: Kesenin ağzı bizde olacak

Haziran sonu ve temmuz ayı başları büyük üç önemli erken seçime ev sahipliği yapıyor. Cumhurbaşkanı bir helikopter kazasında ölen İran, resesyondan taze çıkan ekonomide sınırlı da olsa ivme yakalayan Birleşik Krallık ve Avrupa Parlamentosu seçimlerinde aşırı sağ şokunu kaldıramayan Fransa. İran şu anda sandık başında, Birleşik Krallık temmuz ayında seçimini yapacak Fransa’ya ise son iki kaldı. İran seçimlerini zaten anlatmıştık. Bugün de dilerseniz en yakın seçimi birlikte irdeleyelim, yani Fransa’ya kısa bir yolculuk gerçekleştirelim.

Fransa’da 30 Haziran günü parlamento için erken seçimlere gidilecek. 2022 yılındaki Cumhurbaşkanlığı Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’un rakibi olarak yeniden yükselen Marine Le Pen’in aşırı sağcı Ulusal Birlik Partisi’nin (RN) zaferine kesin gözüyle bakılıyor. Hal böyle olunca, aşırı sağa yönelik endişeler de aşırı sağın kendinden emin söylemleri de öne çıktı.

RN Lideri Le Pen, partisinin seçimlerde salt çoğunluğu elde ederek bir hükümet kuracağına dair inancını dile getirdi. Sonrasında ise bu senaryonun gerçekleşmesi halinde askeri ve savunmaya dair bir takım kararlar alacaklarını salık verdi. Aşırı sağcı lider bu kararlar arasında Ukrayna’nın olacağını ifade etti.

Zorlu bir parlamento Macron’u bekliyor

Fransa anayasasına göre silahlı kuvvetlerin başı Cumhurbaşkanı. Başbakan da ulusal savunmadan sorumlu olarak belirtiliyor. Yani Başbakanın buradaki rolü yoruma açık oluyor. Fransa’da yapılacak seçimler parlamento seçimi olduğu için Macron bundan kişisel olarak etkilenmeyecek. Ancak Macron’un partisindeki düşüş eğilimini gözetirsek onun siyasi çıkarlarından çok şey götürebilir. Aşırı sağın büyük bir ivme yakalamasına kesin gözüyle bakılan seçimlerin ardından Macron RN ile koalisyon hükümeti kurmak zorunda kalabilir, bu da aşırı sağcı bir başbakan atama ihtimalini kuvvetlendiriyor.  30 Haziran ve 7 Temmuz’da yapılacak iki turlu erken seçimler için anketler Macron’un aşırı sağcı RN ve solcu Yeni Halk Cephesi (NFP) ittifakının hakim olduğu zorlu bir parlamentoyla karşı karşıya kalacağını gösteriyor.

Le Pen’in aşırı sağcı partisinin yeni parlamentodaki en büyük güç olacağı tahmin ediliyor, ancak salt çoğunluğu kazanıp kazanamayacağı kesin değil. Son kamuoyu yoklamaları, partinin ve müttefiklerinin 577 sandalyeli ulusal mecliste 220 ila 260 sandalye elde edebileceğini öngörüyor. Yerel Le Telegramme de Brest gazetesine bir mülakat veren Le Pen, Macron’un “fazla seçeneği olmayacağını” ve kendi partisinin öne çıkan ismi 28 yaşındaki Jordan Bardella’yı başbakan atamak zorunda kalabileceğini ifade etti.

Le Pen, çok genç olmasıyla dikkat çeken Bardella’nın başbakan olması halinde Cumhurbaşkanı Macron’a karşı sert ama düşmanca olmayan bir tutum sergileyeceğini söyledi. Aşırı sağcı lider şöyle konuştu: “Jordan’ın [Macron] ile kavga etmek gibi bir niyeti yok ama kırmızı çizgileri belli.”

‘Macron Ukrayna’ya asker gönderemeyecek’

Fransa’nın silahlı kuvvetlerinin başkomutanı olarak görev yapmanın “cumhurbaşkanı için onursal bir unvan olduğunu” belirten Le Pen, “kesenin ağzını tutan kişinin başbakan” diyerek mesajı da verdi. Le Pen, “Cumhurbaşkanı Ukrayna’ya asker gönderemeyecek” dedi. Macron’un müttefiki olan eski bakan Francois Bayrou, Le Pen’in sözlerinin “anayasaya karşı derin bir meydan okuma” olduğunu söyledi.

Macron Mart ayında Batı’yı Rusya’ya karşı herhangi bir zayıflık belirtisi göstermemeleri konusunda uyarmış ve çözüm olarak Kiev müttefiklerinin Ukrayna’ya Batılı birlikler göndermesi gerektiğini belirtmişti. Macron’un bu sözleri, diplomatik kargaşaya neden olmuştu. Bunun üzerine ABD ve AB’nin önemli aktörleri Ukrayna’ya kara birlikleri gönderme planları olmadığını açıklamışlardı.

Zelenski ‘ümitli’ ama…

Brüksel’deki bir Avrupa zirvesine katılan Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski, Fransa’nın bir sonraki hükümetinin, yapısı ne olursa olsun “Ukrayna’yı desteklemeye devam edeceğinden” ve Rus etkisinden bağımsız olacağından emin olduğunu söyledi. Ama bu sözlerine kendisi de inanıyor mu, orası muamma. Keza Avrupa’daki birçok aşırı sağ siyasetçi gibi Le Pen’in de Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile arası iyi. Hatta bu ilişki, 2022 yılındaki Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde Le Pen’in başına dert bile olmuştu.

Fransız aşırı sağının cumhurbaşkanı adayı Marine Le Pen, Mart 2017’de Kremlin’de Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’le görüşmüştü. Putin – Le Pen görüşmesi, Moskova’nın Avrupa’daki aşırı sağ gruplara verdiği desteği bir kez daha gündeme getirmişti. Le Pen, bir Rus bankasından parti finansmanı talep etmesiyle de adından epey söz ettirmişti. Le Pen, BBC’ye verdiği bir röportajda, “Benim savunduğum, Sayın Trump’ın ve Sayın Putin’in savunduğu geniş siyasi çizgiler” ifadelerini kullanmıştı.

Le Pen’in Ukrayna’nın çok girmek istediği NATO’ya olan tepkisini de hatırlatmadan geçmeyelim. Aşırı sağcı lider, NATO’yu ABD ve Rusya sınırındaki ülkeleri silahlandırmakla suçlamış ve  “Ukrayna, Rusya’nın etki alanının bir parçası, bu bir gerçek” demişti. Rusya’nın Avrupa ülkeleri için askeri bir tehlike oluşturduğunu söylemeye çalışıyorsanız, bence analizinizde yanılıyorsunuz ifadesini de kullanan Le Pen, Fransa’nın NATO’nun entegre askeri kanadından çekilmesi gerektiğini savunarak, “NATO, SSCB ile savaşmak için kuruldu. Bugün Sovyetler Birliği yok” değerlendirmesini yapmıştı.

Fransızlar aşırı sağa karşı tek yürek olmaya hazır: İttifaklar arasında Macron ortada mı kalıyor?