Güney Amerika ülkesi Arjantin’de halk, yeni devlet başkanını belirlemek için bugün sandık başında olacak. Ekonomik durumun her geçen gün zorlaştığı Arjantin’de seçmenlerde endişe ve öfke hakim. Sonuçları merakla beklenen devlet başkanlığı yarışı, 22 Ekim’de yapılan 1. tur seçimlerinde en yüksek oyu olan “Peronist” ittifakı adayı ve mevcut Ekonomi Bakanı Sergio Massa ile Özgürlük Gelişimi (La Libertad Avanza) partisinin adayı, aşırı sağcı Javier Milei arasında geçecek.
Yaklaşık 45 milyon nüfuslu ülke, şu anda iktidardaki Peronistlerin ekonomi bakanı olan Sergio Massa ile eski ABD ve Brezilya devlet başkanları Donald Trump ve Jair Bolsonaro hayranı sağcı Javier Milei arasında 19 Kasım’da yapılacak ikinci tur seçimlerinde oy kullanacak.
Hazır Milei’nin Trump hayranlığından bahsetmişken, kendisinin seçimlerden bir gün önce “hile” yapılacağı iddiasıyla (Trump’ın 6 Ocak 2021 Kongre Baskını öncesinde yaptığı açıklamalar gibi) ortalığı karıştırdığından da bahsedelim. La Libertad Avanza, Milei’nin seçimlere hile karışacağı iddiasını gündeme getirdi, seçim kurulu da halkın sandığa gitmesine saatler kala acil bir toplantı düzenlemek zorunda kaldı. Toplantıdan “sonuçları bekleyin” çağrısı çıksa da bu durum hem Arjantin siyasetinde hem de seçmenler üzerinde gerginlik yarattı.
Gerginlik ve bekleyiş sürerken anketler de sandıktan çıkacak sonuçlar arasında çok az bir fark olacağını gösteriyor. Arjantin basınına göre, 15 anketin ortalaması alındığında iki aday arasında az bir fark bulunuyor. Seçimlerin ilk turunda anketlerin aksine Massa yarışı, Milei’nin önünde tamamlamıştı; ancak sonuçlar bu sefer şaşırtabilir. Bunun nedeni ise enflasyon. Arjantin’de, nüfusun beşte ikisini yoksulluğa iten, yüzde 150’ye doğru yükselen enflasyon, hükümete karşı artan öfkenin temel nedenlerinden biri. Ve mevcut hükümetin ekonomi bakanı da Milei’nin rakibi Massa. Bu durumun haliyle Massa’yı zayıflattı ve sağcı rakibi Milei’nin de ani yükselişine yol açtı.
Anketler neyi gösteriyor?
Arjantin yasaları, oylamadan sekiz gün öncesine kadar kamuoyu yoklamalarının yayınlanmasını yasaklıyor, ancak son birkaç haftanın sonuçları adayların neredeyse başa baş olduğunu gösteriyor. Öte yandan anketler aynı zamanda halk içinde derin bir ayrım olduğunun da göstergesi. Büyük bir gerilim içinde sandıklara gidecek halk, kutuplaşmış durumda.
Brezilya merkezli Atlas Intel, tarafından yayınlanan ankete göre, Milei’nin oyların yüzde 49’unu, Massa’nın da yüzde 45’ini alması bekleniyor. Statista’nın anketine göre de ivme yine Milei’den yana, sitede yer alan anket sonuçlarında Milei’nin oylarının yüzde 48 dolaylarında olması beklenirken Massa da yüzde 44’de kalıyor.
Vaatler ve farklar
Önemli bir soya, mısır, sığır eti ve lityum ihracatçısı, Uluslararası Para Fonu’na (IMF) en yüklü borcu bulunan ve yükselen bir kaya petrolü ve gazı üreticisi olan Arjantin’de iki aday da ülkenin geleceği için çok farklı vizyonlar sunuyor. Seçim kampanyası süresince birbirlerine “sert” sözlerle yüklenen adaylar, kazanmaları halinde halka ciddi değişimler vadediyor.
Saldırgan tarzı ve Trump’a benzetilen saçlarıyla gündeme gelen eski TV yorumcusu Milei, kazanması durumunda enflasyona yol açtığını düşündüğü Arjantin Merkez Bankasını kapatacağını ve ulusal para birimi peso yerine dolara geçeceğini bildirmişti. Hatta devlet harcamalarını kısma planlarının sembolü olarak mitinglerine sık sık elektrikli testereyle katılıyordu. Milei’nin vaatleri bununla da sınırlı değil, aşırı sağcı adayın çağdışı denilecek vaatleri arasında kürtajı yasaklamak, sağlık ve eğitim bakanlıklarını kapatmak, organ satışlarını yasal hale getirmek gibi daha ele avuca sığmayan bir sürü vaat. Dış politikada da Çin ve Küba ile ilişkilerin kesilmesi, ABD ve İsrail’in doğal müttefik olarak görülmesini savunuyor Milei. bu arada kendisi iklim değişikliğinin de bir yalan olduğuna inanıyor ve kazanması.
Massa ise ülkenin içinde bulunduğu ekonomik krizin çözümünün yüksek ihracat ve istihdamla çözüleceğini söylüyor ancak mevcut ekonomi bakanı olduğu için üzerindeki yük de giderek ağırlaşıyor. Massa’nın Milei’ye göre daha ılımlı bir aday olduğunu da ekleyelim kendisi, sosyal eşitliği ve refahı gözeten söylemleri ile seçmenlerin gönlünü kazanmayı ilk turda başarmıştı.
Sol devlet başkanları Massa’yı destekliyor
Latin Amerika’nın sol düşünceli devlet başkanlarından Kolombiya Cumhurbaşkanı Gustavo Petro ve Brezilya Devlet Başkanı Luiz Inacio Lula da Silva, açıklamalarında Massa’ya desteklerini bildirmişti.
Güney Amerika ülkesinde yapılacak başkanlık seçimleri, Arjantin’in dengesini, diplomatik bağlarını, ekonomik geleceğini ve daha geniş anlamda bölgenin siyasi fay hatlarını yeniden şekillendirecek.
İlk turda neler olmuştu?
İlk tur seçimlerinde Vatan için Birlik (Union por la Patria) adayı Massa, yüzde 36,2 ile en yüksek oyu alarak bütün anketleri yanıltmıştı.
Aşırı sağcı Milei ise oyların yüzde 30,2’sini alarak sıralamada ikinci olmuştu.
Oyların yüzde 23,81’ini alarak seçimi üçüncü sırada tamamlayan Değişim İçin Beraber Koalisyonu Lideri ve ana muhalefet ittifakının adayı Patricia Bullrich ise daha sonra yaptığı açıklamada, 2. turda Milei’yi destekleyeceğini duyurmuştu.
Bu da biyolojik dokunulmazlık: 23 cinayetle suçlanan Arjantinli eski subay Berlin’de öldü
Arjantin’in bir ‘anarko-kapitalist’ ile sınavı: Buenos Aires’in ‘Bolsonaro’su sandıktan çıkacak mı?
Solda Javier Milei (EPA), sağda Sergio Massa (Shutterstock). 
Oyunlar ve Bulmacalar