İsrail açıklamaları uluslararası yatırımcıları tedirgin eder mi: Erdoğan ‘endişe duymuyor’
Gazze'deki İsrail eliyle yıkım sürerken Tel Aviv ve Washington arasındaki diplomatik çatlak da büyüyor. Netanyahu'nun son videosu Biden yönetimini kızdırınca iki ülke arasındaki kritik toplantı iptal edildi.
Hamas’ın 7 Ekim’deki Aksa Tufanı Operasyonu ardından başlayan savaşın üstünden aylar geçmesine rağmen ne taraflar arasında ne de uluslararası arenada çözüm bulunabildi. İsrail’in misilleme olarak başlattığı saldırılar Gazze’nin topyekûn işgaline dönerken katledilen Filistinli sayısı her geçen gün artıyor. Yerle yeksan edilen Gazze bölgesinde öldürülen Filistinlilerin sayısı 37 bin 396’ya yükseldi. Hastanelerin kullanılamayacak durumda olması ve insani yardımların da İsrail tarafından engelleniyor olması sebebiyle tedavi görememekten ve açlıktan ölenlerin sayısı da katlanıyor. Durum buyken İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu en büyük müttefiki Amerika Birleşik Devletleri’nden daha çok silah istiyor. İsrail’e sürecin başından bu yana tam destek veren Beyaz Saray ise artık daha temkinli yaklaşıyor. Zira küresel ölçekte etkisi azaldığı belirtilen Washington Tel Aviv yönetimine söz geçiremez hale geldi.
Bunun en büyük örneği İsrail’in tüm “yapma” çağrılarına rağmen Filistinlilerin sığındığı son kale Refah’a operasyon düzenlemesi oldu. ABD Başkanı Joe Biden ise Kasım ayındaki çetrefil seçimlere hazırlanırken uyguladığı dış politika nedeniyle hem ülkesinde hem de dünyada sıkışmış durumda. Bu nedenle Refah Operasyonu ardından bazı silahların İsrail’e gönderimini durdurmaktan başka çaresi kalmamıştı (Refah’ta kullanılmasından endişe edilen 2000 kiloluk bombalar).
Şimdi ise taraflar bir başka gerilimle gündemde. Bunun nedeni İsrail Başbakanı’nın ABD’yi askeri yardımı durdurmakla suçlayıp baskı yapan videosu. Dünya basını Biden’ın bu videoya hayli sinirlendiğini kaydetti. Hatta videodan sonra İsrail ile yapılacak İran toplantısının iptal edildiği söyleniyor.
Netanyahu yayımladığı videoda şöyle konuştu: “Son birkaç ayda ABD yönetiminin İsrail’e silah ve mühimmat vermemesi akıl almaz. Amerika’nın en yakın müttefiki İsrail İran’a ve diğer ortak düşmanlarımıza karşı canı için savaşıyor. İkinci Dünya Savaşı sırasında [Dönemin İngiltere Başbakanı Winston] Churchill ABD’ye şunu söyledi: ‘Siz araçları verin, biz işi görürüz.’ Ve ben de ‘bize aletleri verin, işi çok daha hızlı bitirelim’ diyorum.”
Give us the tools and we’ll finish the job. pic.twitter.com/eQHpyd9q0X
— Benjamin Netanyahu – בנימין נתניהו (@netanyahu) June 18, 2024
Netanyahu bu söylemlerinde ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken’ı da ortada bıraktı. Netanyahu Blinken’ın İsrail’e silah ve mühimmat sevkiyatındaki engelleri ortadan kaldırmayı kabul ettiğini öne sürdü.
Netanyahu’nun bu videosuna Beyaz Saray’ın tepkisi gecikmedi. Beyaz Saray Sözcüsü Karine Jean Pierre basın toplantısında İsrail Başbakanı’nın videosunun sorulması üzerine “Duraklatılan belirli bir mühimmat sevkiyatı vardı, bunun hakkında konuştuğumuzu birçok kez duydunuz. O sevkiyatın yapılabilmesi için İsraillilerle yapıcı görüşmelere devam ediyoruz ve bu konuda ilerleme yok. Başka bir duraklama ya da bekleme de söz konusu değil… Geriye kalan her şey sürece uygun ilerliyor” dedi.
İddiaların ortasında kalan ABD Dışişleri Bakanı Blinken sessiz kalma hakkını tercih etti. Netanyahu’ya silah sevkiyatı önündeki engelleri kaldırmayı vaat edip etmediğini soran gazetecilere “Diplomatik görüşmelerde söylediklerimiz hakkında konuşmayacağım” yanıtını verdi.
Ardından Beyaz Saray’ın Washington’da ABD’li ve İsrailli güvenlik yetkilileri arasındaki üst düzey görüşmeleri iptal ettiği belirtildi. Biden yönetiminin toplantıyı iptal ederek Netanyahu’ya bu türden kamuoyu önünde eleştirilerinin kabul edilemez olduğu mesajını verdiği belirtildi.
Axios’a konuşan ABD’li bir yetkili “İptal kararı bu tür eylemlerin sonuçları olacağını açıkça ortaya koyuyor” dedi. Haberde üst düzey bir İsrailli yetkilinin de “Amerikalılar ateş püskürüyor. [Netanyahu’nun] videosu çok fazla zarar verdi” dediği aktarıldı.
Geçen hafta İsrail Başbakanlık Ofisi, Stratejik İşler Bakanı Ron Dermer ve Ulusal Güvenlik Danışmanı Tzachi Hanegbi’nin Beyaz Saray’daki mevkidaşlarıyla ulusal güvenlik toplantıları düzenlemek üzere Washington’a uçmasının planlandığını söylemişti. Axios’a göre toplantılar iptal edildiğinde İsrailli yetkililer Washington’a doğru yola çıkmıştı. Bu martta Netanyahu’nun ABD’nin çekimser kalarak Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nin (BMGK) Gazze’de ateşkes kararı almasına izin vermesini protesto için yüz yüze bir toplantıyı iptal etmesinden sonra bu yıl diplomatik gerilimler nedeniyle ABD-İsrail diyaloğunun ikinci kez iptali oldu.