Nijer’de işler kızışıyor: Burkina Faso ve Mali’den ECOWAS’a ‘Savaş çıkar’ uyarısı

Nijer’de askeri cunta 26 Temmuz’da demokratik yollarla seçilmiş Cumhurbaşkanı Muhammed Bazum’u devirerek, General Abdurrahman Tchiani’nin liderliğini duyurdu. Ne var ki başta Fransa olmak üzere hem Batı hem de Batı Afrika’nın ekonomi bloğu ECOWAS, darbeyi kınayarak Bazum’un tarafını tuttu. Darbe liderleri ise Bazum’u devirmelerinin nedeninin kötü yönetim ve terör örgütleri El Kaide ile IŞİD bağlantılı grupların sebep olduğu güvenlik tehditlerini ele alış şeklindeki hoşnutsuzlukları olduğunu dile getirdi.

Nijer ile tüm ekonomik ilişkilerini kesen ECOWAS, askeri cuntaya bir hafta mühlet vererek görevden çekilmesini, yoksa askeri yöntemler de dahil olmak üzere birtakım müdahalelerde bulunacağını açıkladı. Ayrıca cunta pazartesi günü televizyondan yaptığı açıklamada ülkenin devrik hükümetinin Dışişleri Bakanlığı’nın Fransa’ya cuntaya saldırma yetkisi verdiğini iddia etti.

Njer’in komşuları Mali ve Burkina Faso ise pazartesi günü ulusal yayın kanallarında okunan ortak bir bildiriyle Nijer’deki askeri cuntaya yapılacak herhangi bir askeri müdahalenin kendi ülkelerine karşı da ‘savaş ilanı’ sayılacağı uyarısında bulundu. Eski sömürgecisi Fransa’ya karşı öfkeyle dolu olan Mali ve Burkina Faso da son yıllarda hükümetlerini darbeyle indirmişti.

Her iki ülkenin de darbe hükümeti, “Burkina Faso ve Mali’nin geçiş hükümetleri, kaderlerini kendi eline almak ve tarih önünde egemenliklerini sağlamak için sorumluluk almaya karar veren Nijer halkıyla kardeşçe dayanıştığını ifade eder” denildi.

“Nijer’e karşı herhangi bir askeri müdahale, Burkina Faso ve Mali’ye de savaş ilanı olarak kabul edilecektir” uyarısında bulunan iki ülke, böyle bir hareketin ‘tüm bölgeyi istikrarsızlaştırabilecek feci sonuçlara’ yol açabileceğini de sözlerine ekledi. Bu arada her iki ülke de askeri cuntaya karşı ‘yasa dışı, meşruluğu olmayan ve insanlık dışı yaptırımlar uygulamayı reddettiklerini’ bildirdi.

Gine Devlet Başkanı Mamadi Dumbuya da ‘ECOWAS’ın askeri müdahale de dahil olmak üzere hiçbir yaptırımına katılmadığını’ ifade etti. Dumbuya’nın Başkanlık Ofisi’nden yapılan paylaşımda, yaptırımların ‘mevcut soruna çözüm olmamakla birlikte Nijer sınırlarının ötesine de taşınabilecek insani bir felakete yol açacak seçenekler olduğunu’ söyledi.

Fransa vatandaşlarını tahliye ediyor

Nijer Cumhurbaşkanı Mohamed Bazoum’un askeri darbeyle devrilmesi sonucu darbe destekçileri, başkent Niamey’de gösteri düzenledi. Bazı eylemcilerin Rus bayrağı taşıması dikkati çekti. Fotoğraf: AA

Öte yandan pazar günü büyükelçiliğine protesto yürüyüşü düzenlenen ve bayrağının yerine Rusya bayrağı asılan Fransa ise hem kendi vatandaşlarını hem de diğer Avrupa ülkelerinin vatandaşlarını Nijer’den tahliye etme çalışmalarına başlayacağını açıkladı.

Fransa Dışişleri Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada, “Niamey’deki durum, büyükelçiliğimizde meydana gelen şiddet olayları ve hava sahasının kapalı olması nedeniyle vatandaşlarımızın kendi imkanlarıyla ülkeyi terk etme imkanlarının kalmamasından dolayı Fransa, ülkeyi terk etmek isteyenleri tahliyeye hazırlanıyor. Tahliye salı günü başlayacaktır” denildi. Bu işlemin ‘sınırlı bir zaman aralığında’ gerçekleştirileceği de ifade edildi.

Tahliyenin Nijer ile koordine edileceği, hızlı olacağı ve insanların kimlik belgeleri ile az bir bagaj almaları, yiyecek ve içeceklerini de yanlarında getirmeleri söylendi. Şu anda ülkede 500 ila 600 arasında Fransızın olduğu düşünülüyor, bu sayı esasen 1000 civarında olsa da çoğu bu ayın başlarında tatil için ülkeyi zaten terk etmişti.

Bağımsızlığını 3 Ağustos 1960’da kazanan Nijer’de, 1974, 1996, 1999, 2010 ve son olarak 26 Temmuz 2023’te yönetim ordunun eline geçti. Grafik: Muhammed Ali Yiğit/AA

Nijer Cumhurbaşkanı darbeden sonra ilk kez görüntülendi: Dünyanın en mutlu poz veren devrik lideri