NYT, İsrail’in ‘Hastaneyi onlar vurdu’ videosunu çürüttü

17 Ekim 2023 tarihi İsrail ve Filistinli direniş grupları arasındaki savaşın dönüm noktası oldu. Hamas’ın 7 Ekim’de İsrail’e karşı başlattığı sürpriz saldırının tetiklediği kanlı savaşta 471 Filistinli sivilin hayatını kaybettiği 17 Ekim’deki Ehli Arap Hastanesi saldırısına kadar hem her ülkede büyükelçilikleri alarma geçirecek boyutta protestolar düzenlenmemişti.

Saldırının üzerinden dokuz gün geçmesine rağmen tartışmalar henüz sona ermedi. Çünkü saldırıyı kimin gerçekleştirdiği net değil. Batı medyası saldırı anına dair video ve uydu görüntülerinin analizine dayanarak saldırıyı İsrail’in gerçekleştirmediğini söylüyor. Arap liderler ise savaşın başından beri Gazze’yi ağır bombardıman altına alan İsrail’in bu saldırıda da parmağı olduğundan emin.

NYT analiz ettiği birçok videoya dayanarak Filistinli grupların patlamadan dakikalar önce hastanenin güneybatısından çok sayıda roket ateşlediğini tespit ediyor. Bununla birlikte, gazete, İsrail ordusunun “İslami Cihad hastaneyi yanlışlıkla vurdu” dediği başarısız roket atışlarını gösteren videonun hastaneden çok uzağa düştüğünü tespit etti.

Saldırı gecesi İsrail’in de bombardımanlar gerçekleştirdiği biliniyor. Ayrıca hastane saldırısından iki dakika sonra hastane yakınında iki patlama daha görülüyor. İsrail ordu sözcülerinden Nir Dinar NYT’ye verdiği demeçte askeri güçlerin “hastaneyi tehlikeye atacak bir mesafeye saldırmadığını” savunuyor. Ancak hastaneye en yakın saldırının mesafesi konusunda da yorum yapmaktan kaçınıyor.

İşte NYT analizinin ayrıntıları

İsrail 18 Ekim’de patlamayla ilgili raporunu yayınlayıp saldırıdan İslami Cihad’ı sorumlu tuttu. İsrail’in raporunda yer alan kanıtlar arasında radar sistemlerinden elde edilen bilgiler, ses kayıtları ve bazıları sosyal medyada da yayınlanan videolar vardı. Bu videolardan biri de El Cezire’nin yayınladığı videoydu. İsrail ordusu söz konusu görüntüyü sosyal medya platformu X’te üç kez paylaştı.

Ordu sözcüleri 18 Ekim’de CNN ve BBC’ye, 19 Ekim’de de India Today’e mühimmatın patlamasına neden olan yanlışlıkla ateşlenmiş roketin El Cezire’nin videosunda net şekilde görüldüğünü söylemişti.

Pek çok medya kuruluşu da bu video görüntülerini kanıt olarak kullanmıştı. Ancak NYT videodaki füzenin hastanenin yakınından bile geçmediği sonucuna vardı. Gazeteye göre füze Gazze’den değil, İsrail’den fırlatılmıştı ve İsrail-Gazze sınırı üzerinde, hastaneden en az iki mil uzakta patlamıştı.

NYT gökyüzündeki cismin izini sürmek için El Cezire görüntülerini roketin kuzeyden, güneyden, doğudan ve batıdan nasıl göründüğünü anlamak için aralarında İsrail’e ait Kanal 12 ve güvenlik kameralarından alınan görüntülerin de bulunduğu beş video ile senkronize etti.

Elindeki videolardan fırlatma noktasını belirlemek için uydu görüntüleri de kullanan NYT roketin saldırıdan kısa süre önce İsrail’in Nahal Oz kasabası yakınlarından Gazze’ye doğru ateşlendiğini belirledi. NYT’nin bulguları başka araştırmacıların bulgularıyla da örtüşüyor.

Israeli and U.S. intelligence officials believe that a projectile captured on videos shortly before the Ahli Arab Hospital explosion was a Palestinian rocket.@nytimes Visual Investigations found that this object was launched from Israel, and likely unrelated to the deadly blast. pic.twitter.com/zW35bLQBt0

— Aric Toler (@AricToler) October 25, 2023

Bu bulgu hastane saldırısını kimin gerçekleştirdiği sorusunu yanıtlamıyor ancak İsrailli yetkililerin saldırıyı gerçekleştirmediğini savunmak için en çok kullandığı kanıtlardan birini boşa çıkartıyor. NYT bulgularını ABD Ulusal İstihbarat İdaresi’ne de sormuş, ancak aldığı yanıt iki kurumun istihbarat birimlerinin videoyu farklı yorumladığı şeklinde olmuş.

Ölü sayısı ve çukurun küçüklüğü sıkıntı oldu

Hastane saldırısında Batı medyasının dikkat çektiği noktalardan biri de toplam ölü sayısı. Hamas’ın ilkin 500 olarak açıkladığı ölü sayısı daha sonradan 471’e düşmüştü. ABD ise ölü sayısının 100 ila 300 arası olduğunu söylüyor. Anglikan Kilisesi’nin kontrolündeki hastanenin yöneticileri ise İsrail saldırılarından dolayı hastaneye çok sayıda Filistinli sığındığını söylüyor. Dolayısıyla hastane yöneticilerine göre saldırıda gerçekten 471 kişi hayatını kaybetmiş olabilir de olmayabilir de.

Öte yandan patlamadan geriye kalan çukurun nispeten küçük olması da İsrail tarafından kanıt olarak kullanılıyor. Zira İsrail’e göre sahip olduğu mühimmat etkisinin bu kadar düşük olması mümkün değil.

Ehli Arap Hastanesi saldırısı: Sekiz gün geçti ama fail hâlâ netleşmedi, aksine daha da bulanıklaştı