‘Ukrayna savaşının Rusya için yeni zaiyatı Erdoğan-Putin ilişkisi olabilir’
Haftalardır kâh hava sahası ihlaliyle kâh söylemleriyle gerilen Polonya ve Belarus'un tansiyonu, Polonya'nın sınıra 10 bin asker konuşlandırmasıyla iyice yükseliyor. Tarafların bu kadar gerilmesine sebep olan sebepleri inceleyelim.
Ukrayna’da 17 aydır devam eden savaş nedeniyle bölgede gerginlik had safhadayken, Polonya Savunma Bakanı Mariusz Błaszczak, perşembe günü yaptığı açıklamada Polonya’nın Belarus sınırına 10 bin asker konuşlandıracağını söyledi.
Polonya Radyo 1’e konuşan Błaszczak, “Sınırda yaklaşık 10 bin asker olacak. 4000’i doğrudan Sınır Muhafızları’nı destekleyecek, 6000’i ise yedekte tutulacak” dedi. Błaszczak, Polonya’nın orduyu ‘saldırgan tavırları caydırmak ve ülkeye saldırmaya cesaret edilememesi’ için sınıra yaklaştırdıklarını söyledi.
Rusya’da sadece bir gün isyan ederek Belarus’a sürülen Wagner savaşçılarının Polonya sınırında Belarus askerleriyle askeri tatbikata başlaması, Polonya’nın bölgeye gösterdiği özeni son dönemde artırmıştı.
Polonya Başbakanı Mateusz Moraviecki, geçen hafta yaptığı açıklamada Belarus’ta en az 4000 Wagner savaşçısı olduğunu söyledi. İki Belarus helikopterinin Polonya hava sahasını ihlal ederek bölgedeki tedirginliği artırmasından günler sonra konuşan Morawiecki, Wagner savaşçılarının ‘provokasyonlarına’ ve ‘sabotaj eylemlerine’ karşı uyarıda bulundu.
Söz konusu hava sahası ihlalinde Belarus’a ait Mi-8 ve Mi-24 helikopterlerinin Bialowieza bölgesine girdiği belirtilmişti. Belarus ise bölgedeki hava tatbikatını Polonya’ya önceden haber verdiklerini ve Polonya’nın iddia ettiği gibi bir hava sahası ihlali olmadığını iddia ediyor.
İki ülke arasındaki tek sorun da bu değil. Polonya Sınır Muhafızları, son iki yıldır Belarus’tan giriş yapan göçmenleri durdurmaya çalışıyor. Sınır geçişleri iki yıl öncesine kıyasla daha az olsa da bu yıl şimdiye kadar 19 bin göçmenin sınırı geçmeye çalıştığı, geçen yıl ise bu sayının 16 bin olduğu belirtiliyor.
Belarus Devlet Başkanı Aleksandır Lukaşenko’nun Rus mevkidaşı Vladimir Putin ile yaptığı görüşmede, “Wagnerciler Batı’ya gitmek istiyor. Varşova’ya… Ama tabii ki anlaştığımız gibi onları Belarus’ta tutmaya çalışıyorum” demesi üzerine, Moraviecki, Belarus’taki Wagner savaşçılarının göçmen kılığında Polonya’ya girebilecekleri ya da Belaruslu Sınır Muhafızları gibi davranarak daha fazla yasa dışı göçmenin AB’ye geçişine yardımcı olabilecekleri uyarısında bulundu.
Polonya ve Litvanya arasındaki Suwalki Gap adındaki 95 kilometrelik sınır hattı, aynı zamanda Belarus ile Rusya’nın sağlam tahkimatlı Kaliningrad ile arasındaki bağı oluşturuyor. Birçok askeri analist, NATO ülkeleri ile Rusya arasında bir çatışma çıkması halinde, Suwalki hattının olası parlama noktası olabileceğini söylüyor.
Rusya’nın bu hatta hakim konuma gelmek için Belarus ile bir olarak askeri güç kullanması halinde, Baltık devletlerinin (Litvanya, Letonya ve Estonya) Avrupa’daki NATO müttefiklerinden kopabileceğinden korkuluyor. Analistler, bu hattın bir ‘tıkanma noktası’ olduğunu söyleyerek, Rusya ve Belarus’un NATO tarafından Baltık ülkelerini korumak üzere gönderilebileceği takviye gücün önünü kolayca tıkayabileceğini belirtiyor. Bununla birlikte bazı askeri analistler, Rusya’nın Baltık ülkelerine saldırma gibi bir amacı olmadığını düşünüyor.
Düşünce kuruluşu Royal United Services Organisation’dan Profesör Malcolm Chalmers, “Bu kısmen Rusya ve Belarus’un suları test etmek, NATO topraklarına yapılan saldırılara NATO’nun nasıl karşılık vereceğini ya da vermeyeceğini görmek için yaptığı bir tatbikat” dedi.