Taliban’ı eleştiren kadın aktiviste cinsel saldırı ve tehdit: ‘Videoyu yayınlarız’

İngiliz The Guardian bir Afgan kadın insan hakları aktivistinin Taliban hapishanesinde silahlı adamların toplu cinsel saldırısına uğradığına ve işkence gördüğüne dair video kanıtlarını yazdı. Gazetenin aktardığı habere göre Afganistan’da gözaltında tutulan kadın ve kızlara cinsel şiddet uygulandığına dair artan raporlar var, ancak bu video suçun doğrudan kanıtı olarak görülüyor.

Aktivist cep telefonuyla kaydedilen görüntülerin kendisine Taliban’a karşı konuşmaya devam etmesi halinde daha geniş paylaşım yapılacağı tehdidiyle gönderildiğini belirtti. Guardian ve Rukhshana Media’nın incelediği videoda genç kadından zorla elbiselerini çıkarmasının istendiği ve iki erkeğin defalarca cinsel saldırısına uğradığı görülüyor.

Silahlı adamlardan biri telefonla kaydederken kadın elleriyle yüzünü kapatmaya çalışıyor. Adamlar kadına emir veriyor, ama birinin tereddüt etmesi üzerine diğeri onu sertçe itiyor. Videoda “Bunca yıldır Amerikalılar tarafından kullanıldın, şimdi sıra bizde” şeklinde konuşmalar duyuluyor.

Kadının beyanları

Kadın Taliban’a karşı bir protestoya katıldığı için tutuklandığını ve hapishanede cinsel saldırıya uğradığını ifade etti. Afganistan’dan kaçan aktivist, sürgünde Taliban’a karşı konuşmaya devam ettikten sonra videonun kendisine gönderildiğini ve rejimi eleştirmeye devam etmesi halinde videonun ailesine gönderileceği ve sosyal medyada yayımlanacağı tehdidinde bulunulduğunu söyledi. “İslam Emirliği’ne karşı kötü bir şey söylemeye devam ederseniz videonuzu yayınlayacağız” şeklinde tehdit edildiğini belirtti.

Saldırının kendisini susturmak ve utandırmak amacıyla kasıtlı olarak kaydedildiğine inanıyor. Videoyu çeken kişi, kadını yüzü görünür şekilde filme alarak kimliğini belirgin hale getiriyor.

Afgan kadınların başkent Kabil’de Taliban karşıtı eyleminden bir kare. / Fotoğraf: AA

Gözaltındaki kadınlara yönelik şiddet ve uluslararası tepkiler

Geçen hafta Guardian Afganistan’daki katı başörtüsü yasalarına uymadıkları için gözaltına alınan genç kız ve kadınların cinsel saldırıya uğradığını ve dövüldüğünü belirten hikayeler yayımladı. Bir vaka gözaltına alındıktan birkaç hafta sonra bir kadının kanalda cesedinin bulunmasını anlatıyordu. Ailesine yakın kaynaklar kadının ölmeden önce cinsel tacize uğradığını söylemişti.

BM’nin Afganistan özel raportörü kadınların gözaltında cinsel şiddete maruz kaldıklarını bildirdi. Taliban Ağustos 2021’de iktidara geldiğinden bu yana, kadın ve kız çocuklarına sert kısıtlamalar uyguladı ve onları kamusal yaşamdan büyük ölçüde dışladı. Kadınların okula gitmesi, çalışması, halka açık yerlerde bulunmas yasaklandı ve belirli kıyafet kurallarına uymaları istendi. Taliban zina yapan kadınların halka açık alanda kırbaçlanması ve taşlanması uygulamalarını dazyeniden başlattı.

Kadın aktivistlerin Taliban’a direnişi

Guardian ve Rukhshana Media kadın haklarını savundukları için tutuklanan ve işkenceye maruz kalan birçok kadın protestocu ve aktivistle konuştu. 30 yaşındaki Zarifa Yaqubi Kasım 2022’de kadın hakları için bir hareket örgütlemeye çalıştığı için 41 gün hapis cezasına çarptırıldığını ve elektrik verilerek işkence gördüğünü söyledi. 23 yaşındaki Parwana Nejarabi ise 2022’nin başlarında kadın haklarını protesto ederken gözaltına alındıktan sonra dövüldüğünü ve elektrik verildiğini belirtti. Zorunlu bir itirafın ardından serbest bırakıldı ve sürgüne gitti.

Tüm bu tehlikelere rağmen Afganistan’daki kadınlar hala halka açık protestolar düzenleyerek Taliban rejimini eleştirmeye devam ediyor. Rukhshana Media son iki yılda kadın ve kızların en az 221 protesto eylemi yaptığını söyledi.

Radikal İslamcı Taliban, tüm uluslararası tepkilere rağmen Afganistan’da kadınlara karşı baskıcı ve kısıtlayıcı yöntemler uyguluyor. / Fotoğraf: AA

Taliban olayı reddetti

Taliban Sözcüsü Zabihullah Mücahid hapishanedeki kadınlara yaygın cinsel saldırı iddialarını reddetti. İnsan Hakları İzleme Örgütü’nün (Human Rights Watch – HRW) kadın hakları bölümünün direktör yardımcısı Heather Barr Taliban’ın “özellikle hapishane duvarlarının arkasında olmak üzere ihlallere karşı tam bir cezasızlıkla” hareket ettiğini söyledi.

Barr “Taliban Afganistan’daki cinsel şiddet meselesinin ne kadar damgalandığının ve cinsel şiddet mağdurlarının hikayelerini, hatta bazen kendi ailelerine bile anlatmalarının ne kadar zor ve genellikle imkansız olduğunun farkında. Bu durum utanç ve ‘namus’ şiddeti riski nedeniyle daha da zorlaşıyor” dedi.

Birleşmiş Milletler’in (BM) Afganistan’daki insan hakları durumuyla ilgili özel raportörü Richard Bennett “Afganistan’da gözaltındayken, özellikle kadınlara yönelik cinsel şiddet iddiaları da dahil olmak üzere işkence ve kötü muameleye ilişkin raporlar beni alarma geçirdi. Bu raporları incelemeye ve gerçekleri tespit etmeye devam ediyoruz” diye konuştu.

Bu haftanın başlarında Taliban yetkilileri, ülkenin geleceğini tartışmak üzere Doha’da BM’nin ev sahipliği yaptığı Afganistan’la ilgili özel bir toplantıya katıldı. Ancak toplantıda Afgan kadın bulunmazken kadın hakları gündeme alınmadı.

Eski Afganistan Bakanından hükümetlere çağrı: Taliban kız çocukları için ikna edilebilir

Taliban lideri Ahundzade: Afgan kadınlara ‘daha rahat’ bir hayat sunduk