65 Ukraynalı esiri taşıyan Rus uçağı düştü, Rusya Ukrayna’yı suçluyor
Rusya-Ukrayna Savaşı üçüncü yılına girmek üzere ama iki taraf da havlu atmaya hazır görünmüyor. Ama Batı'nın bir yıl daha Ukrayna'ya destek verip vermeyeceği endişesi Kiev'in başka yöntemlere ağırlık vermesine yol açtı: Gerilla taktikleri.
Rusya ve Ukrayna arasındaki savaş gelecek ay üçüncü yılına girecek. Ortadoğu’da İsrail’in Gazze işgali uluslararası toplumun ilgisini çelse de savaş burada da son hızıyla devam ediyor. Hafta sonunda Ukrayna’nın Rus şehri Belgorod’a düzenlediği saldırıda en az 20 kişi hayatını kaybederken 100’den fazla kişi de yaralandı. Rusya’nın buna misillemesi büyük oldu, Harkiv’e atılan füzelerle 22 kişi yaralandı.
Bu okuyacağınız, Ukrayna’nın sınırdan üç bin mil uzakta dizel ve jet yakıtı taşıyan Ruslara ait yük trenine dört patlayıcı yerleştirmeyi başarmasıyla ilgili. Aslında önemli olan trenin imhasından ziyade patlamanın zamanlamasıydı. Çünkü patlamanın tren 14 km’yle Rusya’nın en uzun tüneli olan Severomuysky Dağları’ndan geçerken gerçekleşmesi gerekiyordu. Trenin yerine yenisi gelebilir, raylar onarılabilir, ama yapımı onlarca yıl süren tünele verilecek ciddi hasarı onarmak çok kolay değil.
Sabotajcılar bu trene dört patlayıcı yerleştirmeyi başardı. Rus Demiryolları’nın bildirdiğine göre 29 Kasım günü tünelde yangın çıktı. Rus medyası tünel girişindeki alevlerin görüntülerini yayınlarken yetkililer patlamanın “tanımlanamayan bir patlayıcıdan kaynaklandığını” söyledi. Hasarın gerçek boyutu belirsizliğini koruyor. Rus Demiryolları 120 işçinin birkaç güç içinde tüneli açtığını ve demiryolu trafiğinin yeniden başladığını iddia ederken Ukrayna dağ geçidinin tastamam çalışır hale getirilmesinin aylar alabileceğini söyledi.
Taraflar cephede kritik ilerleme kaydedemedikçe komando baskını, suikast ve mühimmat deposu, petrol boru hattı ve demiryolu sabotajı dahil gerilla taktikleri daha önem kazandı. Stratejik ve Uluslararası Çalışmalar Merkezi analisti ve eskiden Afganistan’da ABD Özel Harekât Kuvvetleri danışmanı olan Seth G. Jones NYT’ye değerlendirmesinde “Ukrayna’nın Rusya’ya karşı gerilla operasyonlarının sayısını artırması ve konvansiyonel saldırıları daha az tercih etmesi nedeniyle Ukrayna’daki savaş değişim geçiriyor. Amaç bin bir darbeyle imha etmek” diyor.
Batı’nın Ukrayna’ya askeri yardımı bir yıl daha devam ettirip ettirmeyeceği şüpheli hale gelirken Rusya’nın Ukrayna’nın üç katı nüfusa ve çok daha büyük savunma sanayi altyapısına sahip olması Kiev için bir dezavantaj. Askeri analistler tarihe baktığımızda işgalci ülkelerin işgal altındaki ülkenin vatandaşlarının da savaşa katılması sebebiyle sabotajlara karşı savunmasız olduğunu söylüyor.
Ukrayna ordusunun işgal altındaki topraklardaki destekçilerini eğitmek ve koordineli hale getirmek için kurduğu Ukrayna Ulusal Direniş Merkezi Rusya’nın çok sayıda elit kuvveti bu direniş gruplarını yok etmek için görevlendirdiğini söylüyor. Rusya’nın bu önlemlerine rağmen 15 Aralık’ta Kırım’dan Ukrayna’nın güneyindeki Melitopol’e mühimmat ve yakıt taşıyan yük treni havaya uçuruldu.
Rusya’nın geniş alan kaplayan topraklarında yalnızca iki ana demiryolu hattı var. Biri Vladivostok’tan Moskova’ya Trans-Sibirya hattı ve Pasifik Okyanusu yakınlarında başlayan yeni Baykal-Amur Hattı. Bu hatlar Rusya’yı Çin’e bağlıyor ve Avrupa’nın Rusya’ya sırt döndüğü, Çin’le ticaretin arttığı bir dönemde bu hatlar Kremlin için hem ekonomik hem de askeri açıdan çok önemli hale geldi. Ne var ki Sibirya düzlüklerinden, sık ormanlardan ve bozkırlardan geçen bu trenleri koruma altına almak çok kolay değil.
Bağımsız Rus medyası Mediazona’nın araştırmasına göre ekim ayı itibarıyla işgalden bu yana Rusya’da 76 demiryolu sabotaj girişimi davası açılmış. Yargılanacak 137 kişinin çoğu 24 yaşın altında.
Normalde Ukraynalı yetkililer Rusya içindeki operasyonları hakkında çok yorum yapmıyor. Çünkü başta ABD olmak üzere Batı, silahlarının Ukrayna dışında kullanılmasına sıcak bakmıyor, bunun savaşı başka boyutlara taşıyacağından endişeleniyor. Ama son saldırıların ardından Ukrayna’nın açıklamalarının bunların kimlerin işi olduğu konusunda akıllarda şüphe kalmasın diye yapıldığı bariz anlaşılıyor. Ukrayna istihbarat servisinden üst düzey bir yetkili “Rusya’nın istihbarat servisleri adamlarımızın her yer olduğu gerçeğine alışmalı” dedi.
Rus istihbarat servisi FSB açıklamalardan kısa süre sonra Ukrayna adına birçok kundaklama gerçekleştirdiğinden şüphelenilen iki kişiyi gözaltına aldı, gözaltına alınanlardan birinin o meşhur tünel patlamasında trene manyetik mayını yerleştiren kişi olduğu belirtildi.
Gerilla taktikleri kullanan yalnızca Ukrayna da değil. Polonyalı yetkililer 19 Aralık’ta Rus istihbaratının yönlendirdiği 14 kişiyi sabotaj ve propaganda faaliyeti yürütme suçundan tutukladığını bildirdi. Yetkililer bu kişilerin esas amacnın “Ukrayna’ya askeri ve insani yardım taşıyan tren ve tren raylarına zarar vermek” olduğunu söyledi.