Mısır’ın üç aşamalı esir takası teklifine Hamas karşı, İsrail sessiz

Suudi haber sitesi Asharq Mısır ve Hamas arasında geçen hafta Kahire’de yapılan görüşmelere katılan bir kaynağa dayandırdığı bir haber yayınladı. Haber Mısır’ın çatışmaların sona erdirilmesi ve direnişçi grupların elindeki tüm rehinelerin serbest bırakılması için üç aşamalı bir plan önerdiğini duyuruyor.

Hamas 7 Ekim’de İsrail’in güneyine düzenlediği sürpriz saldırıda 240’tan fazla kişiyi rehine almıştı. Kasım ayında bir hafta süren ateşkes 105 rehinenin serbest bırakılmasıyla sonuçlanmıştı. Şimdi Mısır’ın üç aşamalı planı kabul edilirse tüm rehinelerin serbest bırakılması mümkün olabilir.

Planın ilk aşamasında kadın, çocuk, yaşlı ve özellikle de hasta 40 rehinenin serbest bırakılması karşılığında çatışmaların iki hafta süreyle durdurulması ve sürenin üç ila dört hafta arasında uzatılması amaçlanıyor. Buna karşılık İsrail de hapishanelerinde tutuklu bulunan 120 Filistinliyi serbest bırakacak. Bu süre zarfında İsrail tankları geri çekilecek ve Gazze’ye insani yardım girecek. Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Antonio Guterres ateşkes olmadan insani yardımların neden sekteye uğrayacağını detaylı şekilde anlatmıştı. Guterres’in açıklamalarına bu haberimizden ulaşabilirsiniz. 

İkinci aşamada ise Hamas ve El Fetih Partisi’nin hakimiyetindeki Filistin Yönetimi arasındaki bölünmüşlüğü sona erdirecek, Batı Şeria ile Gazze’de şeridin yeniden inşasını denetleyecek ve Filistin parlamentosu ile başkanlık seçimlerinin yapılabileceği teknokrat bir hükümetin kurulmasının önünü açacak Mısır destekli “ulusal diyalog” kurulması amaçlanıyor.

Üçüncü aşama daha kapsamlı bir ateşkesi içeriyor. Bu noktada askerler dahil kalan tüm İsrailli rehinelerin serbest bırakılması karşılığında İsrail hapishanelerinde İslami Cihad ve Hamas’la ilişkisi olduğu gerekçesiyle tutuklanan Filistinli mahkumların taraflarca belirlenecek sayıda serbest bırakılması beklenecek. Ayrıca İsrail güçleri Gazze Şeridi’nde işgal ettiği şehirlerden çekilecek ve bölgenin kuzeyinde yaşarken yerinden edilmiş Gazzelilerin evine dönmelerine izin verilecek.

Hamas teklife karşı

Hamas lideri İsmail Haniye Mısır’ın önerisini tartışmak için Kahire’ye yaptığı dört günlük ziyaretin ardından cumartesi günü Katar’a döndü. İslami Cihad’dan bir heyet de Mısırlı yetkililerle görüşmek için pazar günü Kahire’ye geldi.

Bugün ise hem Hamas hem de İslami Cihad, “Mısır’ın ateşkes karşılığında şeridin kontrolünü bırakması” istenen teklifi reddettiğini bildirdi. İngiliz haber ajansı Reuters’ın Mısırlı iki kaynağa dayandırdığı habere göre her iki örgüt de anlaşmada rehinelerin serbest bırakılmasının ötesinde taviz vermeyeceklerini açık açık belirtmiş. 

Kısa süre önce Kahire’yi ziyaret eden Hamas yetkilisi Reuters’a açıklamasında “Hamas İsrail’in halkımızı hedef alan saldırılarını, katliamlarını ve soykırımını sona erdirmek istiyor. Mısırlı kardeşlerimizle bunu nasıl sonlandırabileceğimizi görüştük. Ayrıca halkımıza yardımların artarak devam etmesi ve ihtiyaçların hem kuzeydeki hem de güneydekilere ulaştırılması gerektiğini söyledik. Saldırılar durdurulduktan ve yardımlar artırıldıktan sonra esir takasını görüşmeye hazır olacağız” dedi.

Netanyahu savaş naraları atmaya devam ediyor

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu pazar akşamı “Hamas’ı yok edene kadar Gazze saldırısının durmayacağı” yönündeki uzun zamandır devam eden tutumunu tekrarladı. Netanyahu İsrail’in Gazze’deki işgalinin amacının Hamas’ı yok ederek yönetimden uzaklaştırmak ve rehineleri serbest bırakmak olduğunu defalarca vurgulamıştı. Netanyahu bir videoda “Gazze Şeridi’ndeki savaş derinleşiyor. Hamas’a karşı mutlak zafer kazanana kadar savaşmaya devam edeceğiz. Rehineleri geri getirmenin, Hamas’ı ortadan kaldırmanın ve Gazze’nin İsrail için tehdit olmaktan çıkmasını sağlamanın tek yolu bu” dedi.

Netanyahu savaşın İsrail askerlerine “çok ağır bedeller” ödettiğini kabul etti. İsrailli askerlerin Gazze topraklarına ayak basmasından bu yana 153 asker hayatını kaybetti. İsrailli lider “Savaşçılarımızın hayatını korumak için her şeyi yapıyoruz. Yapmayacağımız bir şey var, o da zafere ulaşmadan durmak” diyor. Hamas ise ateşkes ilan edilmediği müddetçe rehinelerin serbest bırakılmayacağını söylüyor.

Tel Aviv’de cumartesi gecesi binlerce kişi Gazze’deki rehinelerin iadesi için anlaşmaya varılmasını desteklediklerini göstermek amacıyla protesto düzenledi. Ne var ki Netanyahu hükümetinin aşırı sağ kanadı Gazze saldırısının durdurulmasına ve Filistinli mahkumların serbest bırakılmasına itiraz ediyor. Ulusal Güvenlik Bakanı Itamar Ben Gvir geçen haftaki açıklamasında Hamas ortadan kaldırılmadan önce Gazze işgalinin durdurulması halinde hükümetten ayrılacağı tehdidi yaptı. Maliye Bakanı Bezalel Smotrich de Filistinli mahkumların serbest bırakılması fikrine karşı çıkıyor. Bu iki isim ilk ateşkese de hararetli bir şekilde karşı çıkarak kararın alınmasının gecikmesine yol açmıştı.

Ateşkesin öncesinde Katar’ın araya girmesiyle dört İsrailli rehine serbest bırakılmış, bir rehine de askerler tarafından kurtarılmıştı. Bu süreçte sekiz rehinenin cesedine ulaşıldı, üç rehine ise beyaz bayrak taşımalarına rağmen İsrailli askerler tarafından öldürüldü. İsrail ordusu Gazze’de görev yapan birliklerin elde ettiği istihbaratlara ve bulgulara dayanarak Hamas’ın elindeki 22 rehinenin öldüğünü teyit etti.

Hamas lideri Kahire’de: Esir takası görüşmelerinin yeni adresi Mısır mı?