Tarihi satın alma: THY’ye 70 milyar dolara 355 yeni uçak

Türkiye’nin sivil havacılıkta bayrak taşıyıcı şirketi THY, dünyanın en büyük yolcu uçağı yapımcılarından Airbus ile 2026-2036 arasında teslim alınmak üzere 355 uçağın satın alınmasına ilişkin görüşme yapıldığını açıkladı. Airbus’tan ise anlaşmaya varıldığına ilişkin mesaj geldi.

Edinilen bilgiye göre toplam maliyeti 70 milyar dolar olan anlaşma kapsamında Airbus, THY’ye çok sayıda dar ve geniş gövdeli uçak satacak. Anlaşmaya göre Airbus yapılacak bir offset anlaşmasıyla Türkiye’den 10 yıl içinde 20 milyar dolarlık mal almayı da taahhüt edecek.

THY tarafından Kamuyu Aydınlatma Platformu’na (KAP) yapılan açıklamada, “Ortaklığımız 2023-2033 yıllarını kapsayan Stratejik Planı çerçevesinde ortaya koyduğu büyüme hedefleri doğrultusunda bir süredir uçak ve motor üreticileri ile görüşmeler yapmaktadır. Bu çerçevede, Airbus firması ile 2026-2036 yılları arasında teslim alınmak üzere 240 adedi kesin, 115 adedi opsiyon olmak üzere toplamda 355 adet uçağın satın alınmasına ilişkin görüşülmektedir. Satın alma ile ilgili olarak yönetim kurulu onayı alındıktan sonra, gerekli bildirim kamuoyu ile paylaşılacaktır” denildi.

Kaynaklar 70 milyar dolarlık toplam maliyete uçakların liste fiyatı esas alınarak yapılan hesaplamayla ulaşıldığını belirterek ‘THY kesinlikle ciddi bir indirim alacaktır” dediler. Bu arada son dönemde en büyük uçak alımını Airbus ile 500 adet dar gövdeli A320 ailesi jet satın almak üzere el sıkışan Hindistan’ın en büyük havayolu şirketi IndiGo yaptı. Uçak analistleri Haziran başında İstanbul’da yapılan bir uluslararası havacılık toplantısında açıklanan anlaşmanın en son yayınlanan Airbus liste fiyatlarıyla yaklaşık 50 milyar dolar değerinde olacağını ancak toplu anlaşmalar için yaygın havayolu endüstrisi indirimlerinden sonra tipik olarak bunun yarısından daha azına mal olacağını ifade etmişlerdi.  Ancak uzmanlara göre THY’nin alımının bir bölümünü geniş gövdeli uçaklarla, kargo uçaklarının oluşturması faturayı yükseltecek bir etken olabilir.

Airbus’tan ‘iş bitti’ açıklaması

Öte yandan Airbus sözcüsü, Airbus ve THY’nin “büyük çaplı ticari uçak siparişi” için prensipte anlaşmaya vardığını açıkladı. Reuters’ın haberine göre sözcü, anlaşmanın onaylanmakta olduğunu ve “önümüzdeki günlerde” duyurulacağını söyledi.

THY, tarihindeki en büyük uçak alımı için kolları sıvadı

İstanbul Boğazı’nda poz vermişlerdi

Airbus CEO’su Guillaume Faury ve beraberindeki ekip Dubai Havacılık Fuarı’na giderken İstanbul’a uğrayıp durumu değerlendirmiş ve THY yöneticileriyle İstanbul Boğazı’nda bir fotoğraf çektirmişlerdi.

Kaynaklar taraflar arasında THY’nin satın alınmasına daha önceden karar verdiği 10 adet A350-900 uçağına ilave olarak; 75 adet A350-900 uçağı, 15 adet A350-1000 uçağı, 5 adet A350F kargo uçağı ve 250 adet A321 NEO uçağı olmak üzere toplam 355 adet uçağın satın alınması için görüşmeler yapıldığını söylemişlerdi. Bu arada Boeing yetkilerinin de İstanbul’da bulunduğu belirten kaynaklar ABD’li şirketle de görüşüldüğünü ifade ettiler.

Offset anlaşması nedir?

Kamu kurum ve kuruluşları, kamu ortaklıkları ve kamu iştirakleri tarafından açılan uluslararası ihaleler neticesinde, ihalelerin açıldığı ülkeden çıkacak dövizi telafi etmek ve bu ülkelerin ihracat potansiyelini arttırmak amacıyla, ihaleyi kazanan yabancı firma tarafından ana ihale anlaşmasına ek olarak verilen taahhütlere offset deniliyor. Bu taahhütler, ihaleyi açan ülkeden yapılacak ihracat, ihaleyi açan ülkeye yönelik yabancı sermaye yatırımları, ortak yatırımlar, teknoloji transferi, lisans ve know-how transferleri, kalifiye işgücü yaratmak amacıyla, masrafı ihaleyi kazanan yabancı firmaya ait olmak üzere sağlanan yurtiçi ve yurt dışı eğitim imkânları, AR-GE çalışmaları ve yatırımları ile diğer döviz kazandırıcı hizmet ve işlemleri içerebiliyor.

Türkiye 1980’li yıllarda savunma sanayi ihalelerini kazanan ABD’li şirketlerle benzer anlaşmalar gerçekleştirmiş ve bu kapsamda ABD’ye ihracat yapmıştı.

THY Avustralya’ya inişe hazır