Çiftçinin takipteki borcu artıyor
TÜBİFED Başkanı Ahmet Saltık Türkiye genelinde hasatta yüzde 7 civarında dane kaybı olduğunu belirterek “Nakliye kayıpları da en az bu miktarda. Hasat edilen 45 milyon tonda beş milyon ton kayıp yaşanıyor" dedi.
Türkiye genelinde buğday ve arpada kayıplar sadece yağışlara bağlı olarak yaşanmıyor. Tüm Biçerdöverciler ve Hasat Makinecileri Federasyonu (TÜBİFED) Başkanı Ahmet Saltık arpa ve buğday üretiminde hem çiftçinin daha az maliyetle hasat yaptırmak istemesi hem de biçerdöver işletmecilerinin birim zamanda daha fazla dekar alanı biçmeye çalışması nedeniyle yüzde 7’ye varan rekolte kayıpları olduğu uyarısı yaptı. Eskişehir İl Tarım ve Orman Müdürlüğü Bitkisel Üretim ve Bitki Sağlığı Şubesinde teknikerlik de yapan Saltık Türkiye’de hasadın her yıl mayıs ayının ortalarında Adana’da hububatla başladığını, nohut, ayçiçeği ve mısırla aralık ayına kadar devam ettiğini belirten şunları söyledi: “Hasat sırasında üründe kayıplar meydana geliyor. Çiftçiler, biçerdöverciler hasat döneminde pazarlık yaparken fiyatla beraber kayıp oranını düşük olması konusunda ısrarcı olsunlar. Çiftçi tarlasını ucuza biçtirmek için biçerdövercilerle fiyatta pazarlık yapıyor. Böylece biçerdöver sahibi kendisini kurtarmak için hızlı çalışmaya başlıyor, birim zamanda daha fazla dekar biçmeye çalışıyor. Bu da biçerdöverin içine aldığı ürünü işlemek için yeterince zaman harcamamasına neden oluyor. Makineye aşırı yükleme yapılıyor ve ürünü işlemiyor. Bu yüzden dane kayıpları artıyor. Türkiye genelinde hasatta yüzde 7 civarında dane kaybı yaşanıyor. Nakliye kayıpları da en az bu miktarda oluyor. Türkiye’de biçerdöverlerce hasat edilen ürün miktarı 45 milyon tondur. Yaklaşık 5 milyon ton kayıp yaşanıyor.”
Saltık ülke genelinde 20 binin üzerinde biçerdöverin bulunduğu bilgisini verdi. Türkiye’de genelde babadan oğula geçen biçerdöver operatörlüğünde meslek mensuplarının yetenekli olduğunu dile getiren Saltık acele yapılan hasattan kaynaklanan dane kayıplarına karşı bazı tedbirler alındığını söyledi.
Şiddetli yağış, dolu gibi etkenlerin de kayıplara yol açtığını vurgulayan Saltık “Kayıpların önüne geçmek için eğitimler düzenleniyor. Ziraat mühendisleri ve biçerdöver operatörleri eğitimler alıyor. Çiftçilerin de biçerdöverleri kontrol etme konusunda eğitim alması gerekiyor” diye konuştu. Saltık rekolte kaybının çiftçiye ve bu işten geçimini sağlayan herkese, dolayısıyla ülke ekonomisine büyük zarar verdiğini belirtti. Günyüzü İlçe Tarım ve Orman Müdürlüğünde görevli ziraat mühendisi Seydanur Sevim Kavunluk ise İl Tarım ve Orman Müdürlüğünde biçerdöver kontrolü eğitimi aldığını söyledi. Kendilerine teorik eğitimin ardından uygulamalı eğitim verildiğini aktaran Kavunluk “Hasat döneminde biçerdöver kaynaklı büyük bir israfımız var. Bu konuda eğitim alıyoruz” dedi. 14 yıllık biçerdöver operatörü Mehmet Ali Kanar da buğday hasadındaki kaybın İstanbul’un yıllık ekmek ihtiyacını karşılayacak seviyede olduğunu belirterek hasat döneminde hububatın her bir danesinin kıymetini bilerek ürünü biçtiklerini ifade etti.