Kurun artmayacağına ikna olan şirketler dövizle borçlanmaya yöneldi
BDDK, bankaların sermaye yeterliliği hesaplamasında ihtiyaç, taşıt ve konut kredileriyle bireysel kredi kartlarına uygulanan ilave risk ağırlıklarını kaldırdı. Böylelikle kredilerde arz ve talebi kısıtlayan uygulamada ilk gevşeme adımı atılmış oldu.
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK), bankaların sermaye yeterliliği hesaplamasında ihtiyaç kredilerine, bireysel kredi kartlarına, taşıt ve konut kredilerine 2023 Temmuz’undan beri uygulanan ve faizlerin yükselmesine de katkıda bulunan ilave risk ağırlıklarını kaldırdı. BDDK’nın açıklaması Ziraat Bankası’nın da bir süre önce aylık konut kredisi faiz oranını 5-10 yıl vade için yüzde 3,09’dan yüzde 2,79’a çekmesinin nedenini ortaya çıkardı.
BDDK’dan ilave risk ağırlıklarının kaldırılmasına ilişkin yapılan açıklamada şu ifadeler kullanıldı:
“Bilindiği üzere, finansal piyasalarda güven ve istikrarın sağlanması ve kredi sisteminin etkin bir şekilde çalışması amacıyla alınan koordineli makro ihtiyati tedbirler kapsamında, bankaların sermaye yeterliliği hesaplamalarında bireysel kredilere ve konut kredilerine uluslararası minimum standartlara oranla daha ihtiyatlı risk ağırlıkları uygulanmaktaydı.
Yapılan değerlendirmeler sonucunda, 19/9/2024 tarihli ve 10964 sayılı Kurul Kararı ile Bankaların Sermaye Yeterliliğinin Ölçülmesine ve Değerlendirilmesine İlişkin Yönetmelik (Yönetmelik) uyarınca sermaye yeterliliği standart oranlarının hesaplamalarında;
– İhtiyaç kredilerine,
– Bireysel kredi kartlarına,
– Tüketicilere kullandırılan binek araç edinimi amaçlı taşıt kredileri ile taşıt teminatlı kredilerine ve yapılacak finansal kiralama işlemlerine,
– Tüketicinin kendisinin, eşinin veya 18 yaş altındaki çocuklarının malik olduğu en az bir konutunun bulunması halinde bu kişilere konut edinmeleri amacıyla kullandırılan ikamet amaçlı gayrimenkul ipoteği ile teminatlandırılan kredilere ilişkin daha ihtiyatlı risk ağırlıklarının belirlendiği 31/7/2023 tarihli ve 10630 sayılı Kurul Kararı ile 24/8/2023 tarihli ve 10655 sayılı Kurul Kararının ilga edilip söz konusu kredilere Yönetmelikte belirlenen risk ağırlıklarının uygulanmasına karar verilmiştir.”
BDDK, 31 Temmuz 2023’te yaptığı düzenlemeyle, sermaye yeterliliği standart oranları hesaplamasında dikkate alınan risk ağırlıklarını, ihtiyaç kredileri, bireysel kredi kartları, taşıt kredileri ile taşıt teminatlı krediler ve tüketiciler ile yapılacak finansal kiralama işlemleri açısından artırılmasına karar vermişti.
Bu işlemlerde standart yaklaşımın kullanılması durumunda bankaların risk ağırlıkları yüzde 150 olarak uygulandığından kredi faizlerinde yükseliş, kredi arz ve talebinde de bu nedenle bir yavaşlama olmuştu. Son aylardaki perakende satış verilerini gösterdiği gibi ortaya çıkan yavaşlama ilave risk ağırlıkları uygulamasından vazgeçilmesini beraberinde getirdi.
BDDK son kararla bu düzenlemede daha önce kullanılan oranlara döndü. Düzenleme öncesi risk ağırlıkları, kredi kartlarında 1-6 ay vadede yüzde 100, 6 aydan uzun vadede yüzde 150, ihtiyaç kredilerinde 1-12 ay vadede yüzde 100, 12 aydan uzun vadelerde yüzde 150 seviyesinde olurken, taşıt kredilerinde de risk ağırlığı yüzde 75 seviyesinde bulunuyordu.