Enerji Bakanı: Akkuyu Rus yatırımı ama Türk şirketi
Karadeniz gazı 20 Nisan'dan itibaren gelen ilk faturalarda tutar sıfır olarak belirtilecek. Prof. Dr. Uğur Emek'in hesabına göre bedava gazın 1 yıllık maliyeti 38 milyar lirayı bulacak. Rusya'nın 20 milyar dolarlık ertelemesi de hesaba katılırsa BOTAŞ'ın seçim faturası 438 milyar lirayı bulacak.
Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın 21 Nisan’da Filyos’ta düzenlenen törende yaktığı meşaleyle karaya ulaştırılmaya başlanan Karadeniz doğalgazının “bedava” verilme tarihi de açıklandı. Bu kapsamda konutlarda 20 Nisan Perşembe gününden itibaren gelen ilk faturalarda tutarın sıfır olarak belirtileceği aktarıldı. Faturanın 19 Nisan Çarşamba günü kesilmesi halinde ise aynı tüketicinin bir sonraki faturasından ücret alınmayacağı ifade edildi. Tüm bunlarla birlikte 19 Nisan’da kesilen faturadan sonra ücretsiz fatura dönemi 19 Mayıs olarak açıklandı. Bir yıl boyunca aylık 25 metreküp ücretsiz doğalgazın kullanılmayan kısmının sonraki aya devretmeyeceği de ifade edildi.
Yazın ısıtma amacıyla doğalgazın kullanılmayacağı da göz önüne alındığında, bu müjde faturalara aylık yaklaşık 120 lira indirim olarak yansıyacağı için havaların soğumaya başladığı ekim ayına kadar doğalgaz faturası ödemeyeceğimiz anlamına geliyor.
Başkent Üniversitesi İktisat Bölümü Başkanı Prof. Dr. Uğur Emek, “bedava” doğalgazın finansman modelinin açıklanmadığını ancak büyük ihtimalle maliyeti Boru Hatları ile Petrol Taşıma A.Ş.’nin (BOTAŞ) üstleneceğini söylüyor. Emek, hane başına 25 metreküplük desteğin maliyetinin 19 milyon abone üzerinden 28,5 milyar TL olduğunu belirterek, “1 aylık bedava faturanın ortalama 500 lira olacağını varsayarsak yaklaşık 9,5 milyar lira tutar. Böylece toplam fatura yaklaşık 38 milyar lira olur” diyor.
Gazday Genel Müdürü Mehmet Doğan ise finansmanı BOTAŞ’ın üstlenmesinin mümkün olduğunu ama çok ihtimal vermediğini söyleyerek, “Dağıtım şirketleri gelir gereksinimi üzerinden tarifelerini alırlar, muhtemelen yeni dağıtım ücretleri belirlendiğinde tarifeler ona göre ayarlanacaktır” yorumunu yapıyor.
Rusya 2 Ocak’ta yaptığı açıklamayla BOTAŞ’ın 20 milyar dolarlık (yaklaşık 400 milyar lira) doğalgaz borcunu ertelemişti. Bu gelişme üzerine birçok siyasetçi Rusya’nın borcu erteleyerek seçimlere müdahale ettiğini öne sürmüştü.
Gelecek Partisi Ekonomi Politikaları Başkanı Kerim Rota, Rusya’nın ABD’deki seçimlere sosyal medya üzerinden yaptığı müdahale tartışmaları hakkında yaptığı açıklamada, Türkiye’nin de benzer bir risk altında olduğuna dikkat çekmişti. BOTAŞ’ın borcunun ertelenmesini Rusya’dan büyük bir bütçe jesti olarak gördüğünü belirten Rota, 20 yıldır BOTAŞ’ın borç ertelemesini istemeyip bugün istemesini manidar bulduğunu belirterek, “Bu borç ertelemesi çok daha ağır ve ciddi bir finansal seçim müdahalesi olabilir” demişti.
CHP İdari ve Mali İşlerden Sorumlu Genel Başkan Yardımcısı ve Ankara Milletvekili Bülent Kuşoğlu da, Rusya’nın borcu erteleyerek seçimlere müdahale ettiğini öne sürmüştü. Kuşoğlu, Twitter’dan yaptığı paylaşımda “Ruslar 20 milyar dolar borcumuzu erteleyerek, Akkuyu sermayesini önden ödeyerek, doğalgazı ucuz vererek seçimlerimizi etkiliyor, içişlerimize müdahale ediyor. Bunu yazıyoruz diye kendini milliyetçi-muhafazakar zanneden bazıları kıyamet koparıyor. Milletine düşman, emperyalizme dost!” ifadelerine yer vermişti.