Çin “asrın projesi’’nde bataklara 240 milyar dolar kaptırdı

Dünya Bankası, Harvard Kennedy School, AidData ve Kiel Institute for the World Economy araştırmacılarının raporuna göre Çin, “Kuşak ve Yol” projesi üzerinde bulunan ve aralarında Türkiye’nin de bulunduğu 22 ülkede yolsuzluk iddiaları, batan alacaklar ve kötü projeler nedeniyle 240 milyar dolar değerinde 128 kurtarma operasyonu gerçekleştirdi.

Rapora göre Çin’in kurtarma paketlerini kullanan Türkiye, Arjantin, Belarus, Ekvador, Mısır, Ukrayna, Pakistan gibi ülkelerin bazılarının aynı zamanda IMF yardımı da aldığına dikkat çekildi.

Araştırmaya göre, Çin’in 2000 ile 2021 yılları arasında kullandırdığı kredilerin miktarı 240 milyar dolara ulaşırken bunun 104 milyar dolarlık bölümü 2019- 2021 arasında kullandırıldı.  Son iki yılda kurtarma operasyonlarına tahsis edilen kaynak önceki yirmi yıldaki tutara ulaşmış bulunuyor.

Kurtarma operasyonlarının ulaştığı boyut Çin Devlet Başkanı Jinping tarafından “asrın projesi” olarak tanımlanan “Kuşak ve Yol”un tasarımındaki sıkıntıları da gösteriyor.

Ekonomistler Çin’in “Kuşak ve Yol” projesinde sıkıntıya düşen borçluları kurtarmanın yanı sıra onlara kredi kullandıran kendi bankalarını da kurtarmaya hedeflediğini ifade ediyorlar.

Çin’in kredileri 2 yolla 22 gelişmekte olan ülkenin kullanımına açtığı belirtildi. İlk yol merkez bankaları arasındaki swap kanalıyla gerçekleşirken ikinci alternatif ise doğrudan ödemeler dengesi desteği yoluyla yapıldı. Rapora göre Çin, swap kanalı yoluyla 170 milyar dolar, ödemeler dengesi desteğiyle 70 milyar dolarlık kredi sundu.

Washington merkezli düşünce kuruluşu The American Enterprise Institute’a göre ’in “Kuşak ve Yol” projesi kapsamında Çin’in öncülük ettiği projeleri ve diğer işlemlerin değerinin 2013 ile 2021 yılı sonu arasındaki değerinin 828 milyar dolar olduğunu ifade ediyor.

 Kuşak ve Yol nedir?

İlk kez 2013 yılında Devlet Başkanı Şi Jinping’in Kazakistan ve Endonezya ziyaretlerinde gündeme getirdiği proje Çin’in girişimi ile eski İpek Yolu’nu 21. yüzyılın sunduğu olanaklarla canlandırarak Asya, Afrika ve Avrupa’yı kara ve denizden birbirine altı ekonomik koridorla bağlamayı hedefliyor. Politika koordinasyonu, altyapı bağlantıları, ticareti artırma, finansal entegrasyon ve insanlar arası etkileşimin artması gibi beş temel öncelikli alanı bulunuyor.

Esas amacı Çin’in Asya, Avrupa ve Afrika’da siyasi nüfuzunu arttırmak. Çin bu nedenle “kuşak ve Yol” güzergahında bulunan ülkelerdeki büyük altyapı projelerine yatırım yapıyor ve yatırım yapanlara finansman sağlıyor.

Yeni İpek Yolu projesine karşı G7’den alternatif plan