Enflasyonla mücadeleyi başaran merkez bankalarında faiz indirimi hareketliliği
'Beyazların Enflasyonla Mücadelesi' araştırmasına göre beyaz yakalılar, geride kalan birkaç ayda enflasyonu yoğun şekilde hissetti. Ulaşımdan tatile tercihler değişirken, dışarıda yemek yemek de kısıntıya uğradı.
Yükseliş eğilimini sürdürerek Merkez Bankası’nı yüzde 58 olan yıl sonu hedefini yüzde 65’e yükseltmek zorunda bırakan enflasyon beyaz yakalının yemek yemeden, tatil, ulaşım ve giyim harcamalarına kadar pek çok alışkanlığını da değiştirdi. AGS Global Araştırma Şirketi tarafından yapılan ve beyaz yakalıların enflasyon döneminde tüketim davranışlarını inceleyen araştırmaya göre, holding ve kurumsal şirketlerde profesyonel olarak çalışanların en çok zor zorlandığı başlıklar yüzde 60’le ulaşım-yakıt, yüzde 55’le gıda ve yüzde 49’le giyim-ayakkabı olurken, onları sırasıyla yüzde 37’yle ev dışı yeme içme ve yüzde 33’le konut-kira izledi.
Diğer yandan beyaz yakalılar geçen yıla kıyasla en çok ev dışı yeme-içme bütçelerini (yüzde 29,9) kısarken, onu tatil ve seyahat (yüzde 25,4) takip etti. Tüketici elektroniği (yüzde 14,9) ile giyim, aksesuar ve ayakkabı ise (yüzde 10,4) geçen yıla kıyasla daha az bütçe ayrılan diğer kalemler oldu.
Enflasyon yoğun olarak beyaz yakalının tatil tercinin etkiledi. Araştırmaya göre, 2022 yılında yurt içinde tatil yapanların oranı yüzde 64,2 iken, bu oran 2023 yazında yüzde 50,7’ye geriledi. Diğer yandan, bu yıl butik oteller (yüzde 54) beyaz yakalıların açık ara ilk tercihi oldu. Onu memlekete (yüzde 18) ve 5 yıldızlı otele gidenler (yüzde 12) ile kiralık ev tutanlar (yüzde 11) izledi.
Bununla birlikte, toplamda 10 beyaz yakalıdan 4’ü ise tatil yapamadığını ya da yapmayı tercih etmediğini belirtirken, bu oran önceki yıl sırasıyla beşte bir ve onda birdi.
Araştırmada öne çıkan bir diğer başlık ise ulaşım maliyetleriyle mücadele yöntemleri oldu. Buna göre beyaz yakalılar ulaşım maliyetleriyle mücadele etmek için en çok özel araçlarını daha az kullanacağını (yüzde 33) ifade ederken, onu toplu taşıma kullanmayı planlayanlar (yüzde 28,4) izledi. Öte yandan beyaz yakalının satın almayı düşündüğü otomobil yüzde 6 oranında elektrikli araç oldu. 4 beyaz yakalıdan biri ise ulaşım maliyetleriyle mücadele etmek için herhangi bir önlem almayacağını vurguladı.
Beyaz yakalılara 2023 yılının son çeyreğinde Türkiye’nin gündemine yerleşmesi beklenen en önemli iki sorun soruldu. Buna göre; enflasyon ve hayat pahalılığı yüzde 85 açık ara Türkiye’yi bekleyen en büyük sorunu olarak kodlanırken, onu yüzde 44,8 ile göçmen sorunu takip etti.
Diğer başlıklar ise şunlar oldu: Konut bulamama (yüzde 22,4), deprem (yüzde 17,9), işsizlik (yüzde 17,9). Diğer yandan iklim krizi ise jeopolitik tansiyonda artış ve susuzluk tehlikesiyle birlikte son sıralarda yer aldı.