Merkez Bankası sürpriz yaptı, faizi yüzde 25’e çıkardı; ekonomistler ‘Yetmez ama evet’ dedi
Fed, aralık ayı toplantısında piyasa beklentileri dahilinde politika faizini yüzde 5,25-5,50 aralığında sabit bıraktı. Karar sonrası ons altın fiyatı 2006 doları gördü. Fed 2024'te en az 3 kez olmak üzere toplam 75 baz puanlık indirim hedefliyor.
ABD Merkez Bankası (Fed) yılın son toplantısında beklentilere paralel olarak politika faizini değiştirmeyerek, yüzde 5,25-5,50 aralığında sabit tuttu. Banka böylece seri faiz artışlarının ardından üst üste 3. toplantıda da faizleri değiştirmeyerek 22 yılın zirvesinde bıraktı. Fed kasım ayı toplantısında da faizleri değiştirmemiş, Başkan Jerome Powell para politikasında temkinli olarak ilerleyecekleri mesajını vermişti.
Karar sonrası 1982 dolar olan ons altın 2006 doları gördü. Gram altın da 1868 TL’yi aştı. Karar sonrasında ABD borsalarında hisse senedi endekslerinde artış görüldü. Kripto para fiyatlarında da artış gözlendi ve bir numaralı kripto para birimi Bitcoin 42 bin 430 dolara yükseldi.
Fed yüksek enflasyonla mücadele kapsamında Mart 2022’den bu yana gerçekleştirdiği 15 toplantının 11’inde faiz artırımı gerçekleştirerek toplam 525 baz puanlık faiz artışı yapmıştı. ABD’de yıllık tüketici enflasyonu geçen yıl haziranda yıllık bazda yüzde 9 ile 1981’den itibaren en yüksek seviyeyi görmesinin ardından haziranda yüzde 3’e gerilemişti ancak kasımda yüzde 3,1 oldu. Çekirdek enflasyon da kasımda yüzde 4 olarak açıklandı.
Federal Açık Piyasa Komitesi (FOMC) üyelerinin çoğu iki günlük toplantının ardından açıklanan projeksiyonlarda 2024 yılında en az üç kez olmak üzere toplam 75 baz puan indirim öngördü. Üyeler, görevin tamamlandığını ilan etmekte tereddütlü davrandılar ve daha sıkı politikanın mümkün olduğunu söyleyen son versiyonlardan çok az değiştirilen politika açıklamalarında daha yüksek oranları göz ardı etmemeye dikkat ettiler. Ancak enflasyonun bu yıl yetkililerin beklediğinden çok daha hızlı düşmesi nedeniyle yeni bir artış uzak görünüyor. Toplantı sonrasında yapılan açıklama şöyle:
“Politika yapıcılar eylül projeksiyonları ile karşılaştırıldığında 2024’te zayıf GSYH büyümesi ve aynı işsizlik oranını bekliyorlar. Veriler ekonomik aktivitenin üçüncü çeyrekte güçlü şekilde yavaşladığına işaret etti. Herhangi bir ek politika sıkılaştırma ihtiyacının belirlenmesinde bir dizi ekonomik faktörü hesaba katacağız. Sıkı finansal şartlar ve kredi şartlarının ekonomik aktivite, istihdam ve enflasyon üzerinde baskı yaratması büyük olasılık, ancak etkinin büyüklüğü belirsiz olmaya devam ediyor.”
FOMC üyelerinin GSYH büyüme beklentisi 2023 için yüzde 2,1’den yüzde 2,6’ya yükselirken, 2024 için yüzde 1,5’ten yüzde 1,4’e geriledi. 2025 yılı içinse büyüme beklentisi yüzde 1,8’de kalırken 2026 için yüzde 1,8’den yüzde 1,9’a yükseldi. Uzun dönem büyüme beklentisi de yüzde 1,8’de kaldı.
Fed’in enflasyon göstergesi olarak takip ettiği çekirdek kişisel tüketim harcamaları (PCE) fiyat endeksinde artış beklentisi 2023 için yüzde 3,7’den yüzde 3,2’ye, 2024 için yüzde 2,6’dan yüzde 2,4’e, 2025 için yüzde 2,3’ten yüzde 2,2’ye gerilerken, 2025 için yüzde 2,0 olarak kaldı.
Fed Başkanı Jerome Powell, karar sonrasında yaptığı açıklamada yüzde 2 enflasyona dönme hedefine tamamen bağlı olduklarının altını çizerek, “Gelecekteki kararlarımızı tamamen verilere, görünümün gelişimine ve gelişen risklere göre vereceğiz” dedi. Powell’ın konuşmasından öne çıkanlar şöyle:
-Enflasyon, işsizlikte ciddi artış olmadan hafifledi. Ancak enflasyon hala çok yüksek. Yüzde 2 enflasyona dönme hedefimize tamamen bağlıyız.
-Attığımız adımlar politika faizini sınırlayıcı bölgeye getirdi. Yaptığımız sıkılaştırmanın tam etkileri henüz hissedilmedi
-Gelecekteki kararlarımızı tamamen verilere, görünümün gelişimine ve gelişen risklere göre vereceğiz.
-İş gücü piyasası hâlâ sıkı ancak daha iyi bir dengeye geliyor. Politika yapıcılar iş gücü piyasasında yeniden dengelenmenin devam etmesini bekliyorlar.
-Çekirdek fiyatların kasımda sona eren 12 ayda yüzde 3,1 yükseldiğini tahmin ediyoruz.
-Sınırlayıcı duruşumuz ekonomik aktivite ve enflasyon üzerinde aşağı yönlü baskı yaratıyor.
-Şu anda politika faizimizin tepe noktasına yakın olduğuna inansak da, geçmişte döngü bize sürprizler yaptı.
-FOMC katılımcıları, faiz artırımı olasılığını masadan kaldırmadı.
-Temkinli şekilde durmaya devam edeceğiz. FOMC katılımcıları daha fazla faiz artırımı olasılığını masadan kaldırmak istemedi.
-Hâlâ faizlerin yeterince yüksek olup olmadığına odaklıyız.
-Faizleri indirmek için ne zamanın uygun olacağı sorusu bugün gündeme geldi.
-Gelecek yıl bir resesyon olasılığı her zaman var. Zafer ilan etmek için gerçekten çok erken, hâlâ önümüzde bazı riskler var.
-Projeksiyonlardaki farklar, önceden beklenenden düşük enflasyonu yansıtıyor.