İthalat patladı, tekstil, ayakkabı ve otomotive ek vergi yolda

İlk altı 6 ayda yüzde 67,94, temmuz ayında ise yüzde 100’e dayanan artışla tüketim malı ithalatında büyük sıçrama yaşanırken, son dönemde cari açık vermeye başlayan tekstil, ayakkabı ve otomotiv gibi sektörlerde ek vergiyi gündeme getirdi. Cari açığın yüzde 20’sini oluşturan altın ve altın ürünleri ithalatına getirilen yüzde 20 ek mali yükümlülük gibi bir uygulamanın bu alanlarda da yapılması bekleniyor.
Ticaret Bakanlığı verilerine göre artış nedeniyle 2023’ün ilk yarısında cari açık, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 18,7 artarak 61 milyar 235 milyon dolara yükseldi. Artan ithalata bağlı olarak 2021’de dış ticaret açığı veren fasıl sayısı 50 iken, bu yılın ilk yarısında ise söz konusu rakam 53’e çıktı.

Altın ithalatında kotalar üçte bire yakın oranda indirildi

Tekstil için ilk adım 16 Ağustos’ta

Artan ithalat nedeniyle tekstil, ayakkabı ve otomotiv gibi sektörlerde şirket kapanmaları ve istihdam kaybına neden olmuş, 50, 51, 52, 53, 54, 55, 56, 58 ve 59. fasıllardan oluşan tekstil sektöründe 56 ve 58’in dışında kalan tüm fasıllar, bu yıl ilk yarıda toplamda 763 milyon dolar açık verdi. Gelişmelere paralel olarak son bir yılda sektörde 586 şirket kapanırken istihdam kaybı 116 bini aştı. Bakanlığın bu nedenle harekete geçtiği belirtilirken 16 Ağustos’ta sektör temsilcileri ile bir araya gelineceği ve ithalatı zorlaştıracak önlemler alınacağı dile getiriliyor.

Ayakkabı ilk kez açık verdi

64. fasılda yer alan ayakkabı sektörü ilk kez ticaret açığı verdi. Haziran ayına kadar sürekli dış ticaret fazlası veren sektörde geçen yıl kasım ayında başlayan bozulma, bu yıl dış ticaret açığına dönüştü. Kapasite kullanım oranlarının yüzde 40’lar seviyesine gerilediği sektörde günde 5-10 bin çift üretim yapan büyük üreticilerin kapısına kilit vurduğu belirtiliyor. Sektör temsilcilerinin verdiği bilgilere göre bakanlık ithalatı zorlaştıracak ek mali yükümlülük hazırlığı içinde ve önümüzdeki günlerde ayakkabı sektöründe de gümrük vergileri artırılacak.

Otomobilde ithalat ihracatı solladı

En fazla ihracata yapan ve 87 fasıl kodunda yer alan motorlu araçlar ve aksamı, parçalarında da son dönemde dış ticaret, ithalat lehine gelişiyor. Sektör bu yıl ocak ve şubat aylarında dış ticaret fazlası verirken söz konusu değer mart ve nisan aylarında eksiye döndü. Haziranda fazla veren sektör temmuz ile birlikte yeniden eksiye döndü ve 2,4 milyar dolar ihracata karşılık 3,4 milyar dolar ithalat ile aylık dış açığı 961 milyon dolara yükseltti. İthalatı frenlemek amacıyla Bakanlığın 2000 cc ve üzerindeki otomobiller için ÖTV artışını öngören bir çalışma hazırlığında olduğu öğrenildi. Diğer yandan Türkiye Gıda ve İçecek Sanayii Dernekleri Federasyonu (TGDF) dış ticaret verilerini göre, sektör yılın ilk 6 ayında 12,23 milyar dolar ihracat, 12,46 milyar dolar ithalat yaptı. Geçen yılın ilk 6 ayında 1,7 milyar dolar fazla veren dış ticaret dengesi, bu yıl aynı dönemde 230 milyon dolar dış ticaret açığı verdi.

Üretmiyoruz, tüketiyoruz

Ticaret Bakanlığı verilerine göre ocak-temmuz döneminde genel ithalat yüzde 5,1 oranında artarken, sermaye malları ithalatı yüzde 37, diğer sınıflamasındaki ithalat yüzde 38,2 arttı. Hammadde ithalatı ise yüzde 4,8 oranında geriledi. Geniş Ekonomik Grupların sınıflanmasına göre bazı detay kalemlere bakıldığında, binek otomobillerindeki ocak-temmuz döneminde ithalattaki artış yüzde 126,98’e ulaştı. Bu grubu dayanıklı tüketim malları yüzde 58,03 ile izledi.

Tarım, gıda ve içecek sektörünün ithalatı ihracatını solladı