Bir kuyumcu Amazon üzerinden mücevher satmak istediğinde MASAK Amazon'un patronu Jeff Bezos'un pasaportunun bir Türk konsolosluğunda apostillenmiş kopyasını istemiş. İTO Kuyumculuk Komitesi Başkanı MASAK'ın bazı uygulamalarını sert biçimde eleştiriyor.
Türkiye kara parayla mücadeleye uğraşıyor. Bu mücadelenin bir bölümü de altın kaçakçılığının etkileriyle mücadeleyi ve kuyumculuk sektöründe yaşananları sıkı denetim altına almayı içeriyor.
Ancak bu denetimlere ve Maliye Bakanlığı’na bağlı Mali Suçları Araştırma Kurulu MASAK’ın getirdiği bazı uygulamalara Türkiye’nin kuyumculuk sektöründen ciddi tepki de geliyor.
Bu tepkileri dile getiren isimlerden biri olan İstanbul Ticaret Odası (İTO) Kuyumculuk Komitesi Başkanı Ercan Özboyacı ihracatçı bir firmanın Amazon ile ticaretinde MASAK’tan gelen talepleri anlatarak kurulun “vur deyince öldürdüğü”nü örnekle aktardı.
İTO meclis toplantısında konuşan Özboyacı “Firma yetkilileri ‘Bir müşterim var, adı Amazon. MASAK benden Amazon’un kurucusu Jeff Bezos’un pasaportunun ıslak imzalı ve Türk Konsolosluğu’ndan apostillenmiş halini istiyor. Aksi halde satış yapamazsın diyor’ cümleleriyle yaşananları anlattı” dedi.
Bu talebin uluslararası ticaretin gerçekleriyle bağdaşmadığını vurgulayan Özboyacı adil, uygulanabilir ve ticareti destekleyen mevzuat talebinde bulundu.
Özboyacı bir belgenin düzenlendiği ülkede yetkili makamlarca onaylandığını ve başka bir ülkede geçerlilik kazanmasını sağlayan uluslararası bir tasdik şerhi olarak uygulanan apostil uygulamasının etkilerine değindi. Özboyacı denetimden geçen bir ihracatçı firmanın apostil eksikliği yüzünden üst sınırdan 21 milyon TL ceza aldığını söyledi.
MASAK’ın sektörü zorlayan başka taleplerine de değinen Özboyacı “Bir hanımefendi geldi, 30 gram 22 ayar bir bilezik alacak. Bundan şüphelenirsek MASAK’a bildirmeliyiz. Bu rakam 185 bin TL’yi aştığından o kişinin kimlik bilgisini 8 yıl saklamalıyız. O küçücük dükkanlarda 8 yıl kimlik bilgisi saklamak fiilen uygulanamaz. Ayrıca 185 bin TL karapara aklama faaliyeti için düşük. Bildirim eşiği 750 bin-1 milyon TL seviyesinde olmalı” dedi.
Karaparayla daha etkin mücadele şart
Türkiye’de bir yandan da son dönemde karapara aklama operasyonları sıklıkla duyuluyor. Özellikle İstanbul Kapalıçarşı’da karapara aklama operasyonları haberleri art arda gelirken Hazine ve Maliye Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada Türkiye’nin üyesi olduğu Mali Eylem Görev Gücü (FATF) tarafından karapara ile mücadeleye yönelik açıklanan yeni kriterler MASAK’ın mevzuatına dahil edileceği belirtilmişti. Türkiye’de karapara aklamayla mücadelede daha etkin çalışmalar yapılması gerektiği eleştirileri de halen gündemdeki yerini koruyor.
Bu kapsamda özellikle kanalize olunması gereken alanlar arasında ilk sırada yasadışı bahis, piyasa dolandırıcılığı ve uyuşturucu ile mücadele yer alıyor.
‘Türkiye’den vazgeçmelerine neden oluyor’
“ABD’de bazı üyelerimiz müşterilerinin pasaportlarını apostil ettirmek için Türk konsolosluğuna ulaşmak adına 6 saat uçmak zorunda kalıyor” diyerek uygulamanın yarattığı zorluklara dikkat çeken Ercan Özboyacı “Hiçbir uluslararası şirket bu zahmete girmek istemiyor. Bu durum Türkiye’den alışveriş yapmaktan vazgeçmelerine yol açıyor” dedi.
Jeff Bezos örneğinin sektördeki sıkıntıların en çarpıcı başlığı olduğunu söyleyen Özboyacı sektörün 1.5 yıldır yoğun bir denetim sürecinden geçtiğini, sürekli değişen yönetmeliklerin de sahada belirsizlik yarattığını vurguladı.