Şok faiz artışı bile vatandaşın döviz iştahını azaltmadı
Hafize Gaye Erkan yönetimindeki Merkez Bankası PPK sekizinci toplantısında politika faizini 250 baz puan artırarak yüzde 45'e çıkardı. PPK metninde mevcut seviyenin enflasyonda belirgin bir düşüş sağlanana kadar sürdürüleceği açıklandı.
Hafize Gaye Erkan yönetimindeki Merkez Bankası (TCMB) Para Politikası Kurulu (PPK) sekizinci toplantısında politika faizini piyasa beklentilerine uygun olarak 250 baz puan artırıp yüzde 45’e çıkardı, ancak yedi aydır sürdürdüğü faiz artırma politikasına son verdiğini, enflasyonda belirgin bir düşüş sağlanana kadar mevcut seviyenin sürdürüleceğini açıkladı. PPK son iki toplantı metninde parasal sıkılaşmanın sonuna gelindiği mesajını veriyordu.
2023 Mayıs seçimlerinin ardından TCMB haziranda 650 baz puan, temmuzda 250 baz puan, ağustosta 750 baz puan, eylül, ekim ve kasımda 500’er baz puan ve aralık ayında 250 baz puan olmak üzere yedi toplantıda toplam 3 bin 400 baz puan faiz artırmıştı. Böylece sekiz toplantıda toplam 3 bin 650 baz puan artırılmış oldu.
PPK metninde parasal sıkılaşmanın enflasyonda belirgin düşüş sağlanana kadar süreceği mesajı verildi. Metin şöyle:
“Aralık ayında manşet enflasyon son Enflasyon Raporu’nda sunulan görünümle uyumlu bir artış kaydetmiştir. Yurt içi talebin mevcut seviyesi, hizmet fiyatlarındaki katılık ve jeopolitik riskler enflasyon baskılarını canlı tutmaktadır. Öte yandan yakın döneme ilişkin göstergeler parasal sıkılaştırmanın finansal koşullara yansımasıyla yurt içi talepteki dengelenmenin öngörülen dezenflasyon süreci ile tutarlı seyrettiğine işaret etmektedir. Kurul enflasyon beklentileri ve fiyatlama davranışlarında başlayan sınırlı iyileşmenin devam ettiğini değerlendirmektedir. Dış finansman koşulları, rezervlerdeki güçlenme, cari dengedeki iyileşme ve Türk lirası varlıklara talep döviz kuru istikrarına ve para politikasının etkinliğine katkıda bulunmaya devam etmektedir. Bu çerçevede aylık enflasyonun ana eğilimindeki düşüş sürmüştür.
Kurul parasal sıkılaştırmanın gecikmeli etkilerini de göz önünde bulundurarak dezenflasyonun tesisi için gerekli parasal sıkılık düzeyine ulaşıldığını ve bu düzeyin gerektiği müddetçe sürdürüleceğini değerlendirmiştir. Kurul politika faizinin mevcut seviyesinin aylık enflasyonun ana eğiliminde belirgin bir düşüş sağlanana ve enflasyon beklentileri öngörülen tahmin aralığına yakınsayana kadar sürdürüleceğini değerlendirmiştir. Enflasyon görünümü üzerinde belirgin ve kalıcı riskler oluşması durumunda ise parasal sıkılık gözden geçirilecektir.
Kurul mevcut mikro- ve makro ihtiyati çerçeveyi piyasa mekanizmasının işlevselliğini artıracak ve makro finansal istikrarı güçlendirecek şekilde sadeleştirmektedir. Kurul sadeleştirme süreciyle uyumlu şekilde kredi arzında ve mevduat faizinde gözlenebilecek oynaklıklara karşın makro ihtiyati kararlarla parasal aktarım mekanizmasını destekleyecektir. Kurul faiz kararlarının yanı sıra parasal sıkılaştırma sürecini destekleme amacıyla kullandığı sterilizasyon araçlarının çeşitliliğini artırarak miktarsal sıkılaştırmaya devam edecektir.
Kurul politika kararlarını parasal sıkılaştırmanın gecikmeli etkilerini de dikkate alarak enflasyonun ana eğilimini geriletecek ve orta vadede yüzde beş hedefine ulaştıracak parasal ve finansal koşulları sağlayacak şekilde belirlemeye devam edecektir.
Enflasyon ve enflasyonun ana eğilimine ilişkin göstergeler yakından takip edilecek ve Kurul fiyat istikrarı temel amacı doğrultusunda elindeki tüm araçları kararlılıkla kullanmaya devam edecektir.
Kurul kararlarını öngörülebilir, veri odaklı ve şeffaf bir çerçevede almaya devam edecektir.
Para Politikası Kurulu Toplantı Özeti beş iş günü içinde yayımlanacaktır.”
ABD’nin büyük bankalarından biri olan Morgan Stanley TCMB’den ilk faiz indirimini 2024 yılının dördüncü çeyreğinde beklediğini açıkladı. Morgan Stanley ekonomistlerinden Hande Küçük yayımladığı notta Türkiye’ye ilişkin enflasyon ve para politikasına yönelik değerlendirmelerde bulundu. Analizde şu ifadelere yer verildi:
“Enflasyon görünümü hâlâ TCMB’nin mayıs ayında yıllık olarak yüzde 70-75 aralığında zirveye ulaşacağını öngören yakın vadeli tahminleriyle büyük ölçüde uyumlu görünse de TCMB’nin enflasyon tahminlerine yönelik yukarı yönlü riskler 2024’ün ikinci yarısı ve sonrasında daha belirgin görünüyor. Faiz oranlarının 2024’ün dördüncü çeyreğine kadar sabit kalacağını öngörüyoruz. 2024’ün ikinci yarısındaki enflasyondaki düşüş hızına ilişkin riskler göz önüne alındığında ilk faiz indirimi 2024 yılının dördüncü çeyreğinde yapılabilir. Politika faizinin ocak ayındaki yüzde 45’lik zirve seviyesinden sonra sene sonunda yüzde 40’a ulaşabilir.”
Merkez Bankası’nın geçen ayki toplantısı sonrası yaptığı kredi kartı azami faiz oranları ve üye işyeri azami komisyon oranlarında değişiklik olmayacak açıklaması bu ay da geçerli olacak. Geçen ay PPK sonrası yapılan açıklamada “Kredi kartı azami faiz ve üye işyeri azami komisyon oranlarının mevcut seviyelerinin üzerine çıkmamasına yönelik olarak referans orana üst sınır getirilmiştir. Referans oranın mevcut seviyesi 3,11 üst sınır olarak belirlenmiş, bu seviyenin altındaki oranlar için mevcut hesaplama yönteminde bir değişiklik yapılmamıştır. Bu kapsamda kredi kartı azami faiz ve üye işyeri azami komisyon oranları için en son ilan edilen oranlarda bir artış olmayacaktır” denmişti.